Της Ιωάννας Αγγελοπούλου
Ο Πηνειός, το ποτάμι που ενώνει όλη τη Θεσσαλία είναι ένα κύριο χαρακτηριστικό της πόλης μας, που δυστυχώς στις μέρες μας συμβάλλει στην αρνητική εικόνα της. Σαν φυσικό στοιχειό, μιμούμενο τον άνθρωπο έχει τη δική του ζωή, και έρχεται αντιμέτωπο καθημερινά με τα διάφορα προβλήματα που τον απασχολούν με κύρια πηγή εμάς, τους ανθρώπους…Κύριο πρόβλημα του αναμφισβήτητα είναι η συνεχώς αυξανόμενη μόλυνση από την οποία προσβάλλεται εδώ και καιρό. Εξαιτίας αυτής παρατηρείται η διατάραξη του οικολογικού μας συστήματος, που οφείλει να μας προβληματίσει αρκετά. Το οικοσύστημα, πλασμένο από την ίδια τη γη, χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση παρότι είναι ευαίσθητο, έχει καταφέρει να συνδυάζει με το καλύτερο δυνατό τρόπο την άψυχη και έμψυχη ζωή για εκατομμύρια χρόνια, αλλά εμείς, με τη παρεμβολή μας, έχουμε καταφέρει πολλά πλήγματα μόλις στις τελευταίες δεκαετίες.. Καλό είναι να σταματήσουμε να το προκαλούμε γιατί οι αντοχές του σε συνδυασμό με τις ευαισθησίες του, είναι προσαρμοσμένες σε κάποια όρια, που αν τα υπερβούμε θα έχουμε επιφέρει ανεπανόρθωτες καταστροφές χωρίς να υπάρχει διέξοδος…
Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η μόλυνση είναι ένα πρόβλημα που έχει πομπό και δέκτη τον άνθρωπο. Αναμφισβήτητα θα έχει αντίκτυπο στην προσωπική υγεία του καθενός, διότι αποτελεί μια ανεξέλεγκτη πηγή μόλυνσης που απειλεί τους Θεσσαλούς και περισσότερο εμάς τους Λαρισαίους. Εκτός αυτού, προσβάλει και την αισθητική μας, διότι η εικόνα που φωτογραφίζει τη σημερινή κατάσταση του ποταμού είναι πλέον όνειδος για μικρούς και μεγάλους διότι βρίσκεται στην απογείωση της απέχθειας στα μάτια των θεατών του,.
Χαρακτηριστικό πρόβλημα που έχει να κάνει αποκλειστικά με τους ανθρώπους είναι η αδιαφορία μας. Οι άνθρωποι σήμερα «πάσχουν» από έλλειψη ευαισθησίας. Εξαιτίας αυτού οδηγήθηκε στην εγκατάλειψη και μετατράπηκε σε μεγάλο σκουπιδότοπο. Χαρακτηριστικό είναι ότι κάποιοι επιχείρησαν τη διάσχιση του ποταμού με σχεδία και τα σχόλια των «ηρώων» αυτών για την εικόνα που αντίκρισαν δεν ήταν τα καλύτερα. Ο ποταμός μας αλλά και κάθε φυσικό στοιχείο έχει ανάγκη από πολίτες υπευθύνους και ευαισθητοποιημένους, ανθρώπους τρυφερούς να του δώσουν μια νέα ανάσα πνοής, που χρόνια τώρα απεγνωσμένα ζητά και αντί αυτού εισπράττει απαξίωση. Ίσως αυτό να γίνεται επειδή δεν έχουμε καταλάβει ή δεν έχουμε εκτιμήσει ακόμη, τη μεγάλη, ανεκτίμητη και ποικιλόμορφη αξία του θησαυρού που έχουμε δίπλα μας.
Καταρχήν η ήδη υπάρχουσα αισθητική του αξία, μπορεί να γίνει μεγαλύτερη στο μέλλον έπειτα από κάποιες ενέργειες καλλωπισμού του. Προσφέρει μια απείρου κάλλους εικόνα, η οποία ωθεί το άτομο στην ηρεμία και στη χαλάρωση, βοηθώντας το έτσι να ξεχάσει τα διάφορα προβλήματά του. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά στη Λάρισα, ο χώρος του Αλκαζάρ, εκτός από χώρο αναψυχής μπορεί σίγουρα να αποτελέσει στοιχείο εκπαίδευσης για το περιβάλλον, διότι λόγω της προυπάρχουσας οργάνωσης, ενδείκνυται για διάφορες σχολικές εκδρομές…
Η πολιτισμική του αξία είναι επίσης σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ευρέως γνωστό είναι και αποτελεί θεσμό πλέον για την πόλη κάθε αρχή του καλοκαιριού η γιορτή Πηνειού. Ιδιαίτερα πέρυσι μετά την ολοκλήρωση των αισθητικών παρεμβάσεων στο χώρο του Αλκαζάρ το φεστιβάλ είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σίγουρα έβαλε πολλούς Λαρισαίους στην ευχάριστη διαδικασία να επισκεφτούν το χώρο και μετά το πέρας της διοργάνωσης. Εξάλλου ο παραποτάμιος αυτός χώρος αποτελεί πλέον σημείο συνάντησης πολλών Λαρισαίων, και μπορεί να γίνει πιο ελκυστικός, αλλά και γνωστότερος, οδηγώντας έτσι τους πολίτες σε ένα χώρο πιο ευχάριστο, κατάλληλο για διαφόρου είδους συναντήσεις και συζητήσεις.
Από αυτό συνεπάγεται και η μεγάλη οικονομική του λειτουργία για δύο κυρίως λόγους. Καταρχήν, μπορεί να φανεί τουριστικά κερδοφόρο, διότι η κοινοποίηση των παραπάνω διοργανώσεων, μπορεί να προσελκύσουν κόσμο από τις γύρω περιοχές, και έπειτα γεωργικά, μιας και βρισκόμαστε σε μια κατά μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από τη γη τοποθεσία, και γνωρίζουμε ότι το ποτάμι ανεβάζει τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Εκτός αυτού, καλό είναι να σημειωθεί ότι πέρα από την αξιοποίηση της κοιλάδας των Τεμπών, που από μόνη της αποτελεί μνημείο της φύσης, ο ποταμός και το Δέλτα του δεν έχουν αξιοποιηθεί σαν οικοτουριστική και οικονομική πηγή.
Βέβαια, δε πρέπει να αμελήσουμε την περιβαλλοντική του αξία. Ο Πηνειός διακρίνεται αναμφισβήτητα για το πλούτο της πανίδας και της χλωρίδας που αναπτύσσεται στο οικοσύστημα του, και θεωρείται ένας θαυμάσιος υδροβιότοπος με μεγάλη ποικιλία ζωντανών οργανισμών καθώς και φυτών, αν και η κατάσταση μεταβάλλεται ανά περιόδους, αφού άλλοτε θα απογοητευθεί κανείς από τη πενία της και άλλοτε θα μαγευτεί από το πλούτο της.
Αφού εκτιμήσουμε λοιπόν την αξία του ποταμού, ίσως αναζητήσουμε τρόπους μέσα από τους οποίους, θα το βοηθήσουμε να ξεπεράσει το κάθε πρόβλημα του, και έμμεσα να ωφεληθούμε από την εκμετάλλευσή του.
Αρχικά λοιπόν προτείνω, οι αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουνε σε μια σωστά οργανωμένη, ανεξαρτήτου κόστους, επιχείρηση για το καθαρισμό του ποταμού. Σίγουρα αυτό στη σημερινή εποχή ακούγεται «εξωφρενικό». Όμως, αν σκεφτούμε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα με σωστή διαχείριση των προϊόντων που ο καθαρός Πηνειός θα μας προσφέρει, θα έχει γίνει απόσβεση των χρημάτων από εμάς, τότε ναι μπορούμε ανεπιφύλαχτα να πούμε ότι αξίζει να ξοδευτούμε για εμάς. Η χρήση του καθαρού νερού στις γεωργικές καλλιέργειες για παράδειγμα, θα επιφέρει άμεσο οικονομικό αποτέλεσμα στους αγρότες της περιοχής.
Βέβαια, οι ίδιοι οι αγρότες οφείλουν να λειτουργούν ορθά. Για παράδειγμα μπορούν να διαχειρίζονται πιο «σωστά» το νερό που άφθονο τους παρέχεται, αλλά είναι ηθική τους υποχρέωση να μην το μολύνουν! Άλλωστε η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, εκτός από το ποτάμι, επιβαρύνει και την προσωπική μας υγεία μέσω των τροφίμων. Για την βελτίωση της κατάστασης όμως, πρέπει να γίνει σωστή ενημέρωση από τους αρμόδιους φορείς ή ενδεχομένως από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Καταλήγουμε λοιπόν και πάλι, στην ατομική και συλλογική ευαισθητοποίηση. Στη βιομηχανία λόγου χάρη, μπορούν να ληφθούν πολλά μέτρα από τη κάθε επιχείρηση. Καταρχήν κύριο μέλημα είναι να γίνουν ενέργειες με σκοπό την αποφυγή της ρύπανσης του ποταμού και της ατμόσφαιρας. Αρχικά, μπορούν να εγκατασταθούν συστήματα αντί-ρύπανσης όπως φίλτρα, από όπου θα συγκροτούνται τα «βλαβερά απόβλητα. Αυτά, στη συνέχεια, μπορούν να διοχετεύονται μέσω του υπάρχοντος βιολογικού καθαρισμού, αφού η εγκατάσταση ξεχωριστών μονάδων είναι χρονοβόρα και πολυδάπανη. Όμως για τη πραγμάτωση αυτών, χρειάζεται η παρότρυνση των πολιτών αλλά, ενδεχομένως, και ενδεικτικά προσθήματα από τη δημοτική αρχή.
Επίσης, καλό είναι να προωθηθεί το ποτάμι, και να γίνει γνωστός ο όμορφα οργανωμένος παραποτάμιος χώρος. Η προώθηση αυτού μέσω των διάφορων ιστοτόπων, θα οδηγήσει στη προσέλκυση των νέων, δίνοντας έτσι ζωή και σε εκείνη τη γωνιά της πόλης. Επίσης, η διανομή φυλλαδίων, με σκίτσα, συνθήματα ή με ζωγραφιές από τα παιδιά των Λαρισαίων θα ωθήσει γονείς και παιδιά να τον επισκεφτούν. Τέλος, η επιμέλεια του δήμου για τη καλύτερη και επιμελέστερη προστασία και ασφάλεια του χώρου θα δώσει στον επισκέπτη το αίσθημα ασφάλειας που χρειάζεται.
Καταληκτικά προσθέτω ότι εναπόκειται στην ανθρώπινη μέριμνα η διατήρηση και η αξιοποίηση του ποταμού, ο οποίος αποτελεί ένα ανεκτίμητο δώρο της φύσης στους ανθρώπους, όπως και πηγές ομορφιάς, αισθητικής απόλαυσης, αλλά και οικονομικών απολαβών. Μάλιστα, αφού για την παρούσα κατάσταση ευθύνεται κυρίως η αδιαφορία μας, ίσως έφτασε η ώρα να γίνει η αρχή για τη δημιουργία ευαισθητοποιημένων ατόμων. Αποκτώντας λοιπόν όλοι την ελπίδα , αλλά κυρίως το φόβο, ότι θα το σώσουμε ή ότι θα το σκοτώσουμε σημειώνω ότι δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία αν όλα αυτά τα λάβουν υπόψιν τους οι αρμόδιοι, όσο το να διαβαστούν από τους πολίτες αλλά κυρίως από τους μαθητές, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι υποψιασμένοι σημερινοί μαθητές, θα είναι οι αυριανοί ενεργοί πολίτες…
http://www.mustmag.gr/arthra/koinonia/1046-phseios
