Η υπερεκμετάλλευση του υπόγειου νερού στη θεσσαλική πεδιάδα, που γίνεται ήδη με ανεξέλεγκτο τρόπο και ρυθμό, άρχισε να δημιουργεί δυσάρεστες επιπτώσεις που θα είναι μη αναστρέψιμες εάν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά - αυστηρά μέτρα, τόνισε με δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Μαρία Σακελλαρίου-Μακραντωνάκη, καθηγήτρια, διευθύντρια του Εργαστηρίου Γεωργικής Υδραυλικής και πρόεδρος στο Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η ίδια εξηγεί πως πολλοί υπόγειοι υδροφορείς στη θεσσαλική πεδιάδα βρίσκονται κάτω από καθεστώς υπερεκμετάλλευσης, προσθέτει πως η πτώση της στάθμης είναι συνεχής από το 1985 έως
σήμερα και η δυσκολία αναπλήρωσης των αποθεμάτων είναι εμφανής.
«Υπάρχουν περιοχές με οριακή πτώση (5-10m) και περιοχές με συνθήκες ελλειμματικού ισοζυγίου (25-60m)», σημείωσε η διευθύντρια του Εργαστηρίου Γεωργικής Υδραυλικής.
Στη Θεσσαλία η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα κατεβαίνει πέντε μέτρα κάθε χρόνο. Λόγω του γεγονότος ότι οι λεκάνες απορροής λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία με τα νερά της θάλασσας, με την υπεράντληση το θαλασσινό νερό εισέρχεται και καταστρέφει τα αποθέματα του γλυκού νερού.
«Εξαιτίας της υπεράντλησης έχουμε χάσει πολλά στρέμματα της καλλιεργήσιμης γης, αφού το αλάτι που καταλήγει στην επιφάνεια καταστρέφει τη βλάστηση», υπογράμμισε η κ. Μαρία Σακελλαρίου-Μακραντωνάκη.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η υφαλμύρωση ως φαινόμενο ποιοτικής υποβάθμισης των υπόγειων νερών είναι η πρώτη ρύπανση αυτού του είδους που σημειώθηκε στην Ελλάδα και έχει επιστημονικά διαγνωσθεί εδώ και πολλά χρόνια.
Πέραν όμως της υφαλμύρωσης μια ακόμη δυσμενής συνέπεια της πτώσης του υπόγειου ορίζοντα είναι και οι συνεχώς εμφανιζόμενες καθιζήσεις και ρηγματώσεις σε περιοχές του θεσσαλικού κάμπου όπως στο Ριζόμυλο, τη Νίκη και το Στεφανοβίκειο.
Οι καθιζήσεις και ρηγματώσεις, εξήγησε η κ. Μακραντωνάκη, πέραν των εμφανών καταστροφών σε δρόμους και κτήρια, έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της πυκνότητας του εδάφους. Αυτό συνεπάγεται μείωση του πορώδους, δηλαδή του διαθέσιμου χώρου όπου μπορεί να αποθηκευτεί νερό. Κατ' αυτόν τον τρόπο, όσο επιτείνεται το πρόβλημα της πτώσης της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα, τόσο συρρικνώνεται αυτή η φυσική υπόγεια δεξαμενή αποθήκευσης νερού. Έτσι στη συνέχεια είμαστε αναγκασμένοι να προβούμε σε κατασκευές δαπανηρές, χρονοβόρες και με επιπλέον περιβαλλοντικό κόστος, προκειμένου να ανακτήσουμε το χαμένο αποθηκευτικό χώρο, με κατασκευές ταμιευτήρων ή να μεταφέρουμε νερό από άλλες περιοχές με εκτροπές υδατορευμάτων. Και όλα αυτά επειδή δεν φροντίσαμε εγκαίρως να χρησιμοποιήσουμε αυτή την υπόγεια δεξαμενή με σύνεση δηλαδή με αειφορικό τρόπο".
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, τα οποία δεν ελέγχονται για την ποιότητά τους, είναι μια άλλη σημαντική παράμετρος του προβλήματος, αφού και αυτά ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ένα άλλο επικίνδυνο φαινόμενο που προκαλείται εν μέρει από την εξάντληση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων είναι αυτό της ερημοποίησης. Σύμφωνα με ειδικούς ερευνητές, οι περιοχές της χώρας που απειλούνται άμεσα από αυτό το φαινόμενο της σταδιακής υποβάθμισης των εδαφών ανέρχονται στο 30% της συνολικής έκτασης της χώρας.
Για την Θεσσαλία, επισημαίνει η καθηγήτρια, είναι αναγκαίος ο ακριβής προσδιορισμός των αναγκών των καλλιεργειών σε νερό, που πρέπει να χορηγούν οι αγρότες, έτσι ώστε να γίνει ορθολογική διαστασιοποίηση των εγγειοβελτιωτικών έργων που έχουν ήδη προγραμματιστεί να κατασκευαστούν ή θα προγραμματιστούν στο μέλλον.
Οι μελλοντικές ανάγκες της Θεσσαλίας σε νερό για τις διάφορες χρήσεις εκτιμάται ότι δεν θα μειωθούν. Οι αρδεύσεις στην θεσσαλική πεδιάδα θα συνεχισθούν και στο μέλλον, ανεξάρτητα από τις όποιες πολιτικές επιδοτήσεων ή αναδιαρθρώσεων επιβάλλει η Ε.Ε. Η πρόβλεψη είναι ότι η καλλιέργεια του βάμβακος παραμένει η επικρατέστερη καλλιέργεια στη Θεσσαλία. Αλλά ακόμη και αν αντικατασταθεί ως ένα βαθμό από άλλες, όπως τα κτηνοτροφικά φυτά, τα ενεργειακά ή τα κηπευτικά, ορισμένες από τις καλλιέργειες αυτές είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, υδροβόρες (καλαμπόκι, μηδική κ.α.).
http://www.taxydromos.gr/localnews/tabid/58/articleType/ArticleView/articleId/27122/--.aspx
