ΟΜΙΛΙΑ
ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΑΧΙΝΙΔΗ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
Σας ευχαριστώ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο προλαλήσας Πρόεδρος του ΛΑΟΣ έφερε στη σημερινή συζήτηση προβληματισμούς για το ποιος είναι ο ρόλος του κράτους στην εποπτεία του χρηματοοικονομικού χώρου, και στην προστασία του καταναλωτή. Ενώ με βρίσκει σύμφωνο σε πολλά από αυτά που είπε, θα ήθελα ταυτόχρονα να επισημάνω ότι, ναι, η πολιτεία έχει ευθύνη για την εποπτεία στον χρηματοοικονομικό χώρο, γιατί τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν από μία ατελή λειτουργία είναι τεράστια. Όσοι έχουν ασχοληθεί λίγο με την ιστορία του καπιταλισμού γνωρίζουν ότι οι μεγαλύτερες κρίσεις στο καπιταλιστικό σύστημα ξεκίνησαν από κρίσεις που σχετίζονταν με τον τρόπο λειτουργίας του χρηματοοικονομικού χώρου και το τίμημα – που ήταν τεράστιο - το πλήρωσαν κυρίως οι εργαζόμενοι. Κρίσεις που διήρκησαν πολλά χρόνια, κόσμος που έμεινε άνεργος, κόσμος που έχασε περιουσιακά στοιχεία και εξοντώθηκε οικονομικά. Βεβαίως πρέπει και η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της σε ό,τι αφορά το ζήτημα της προστασίας του καταναλωτή. Αλλά ταυτόχρονα, να μην χαϊδεύουμε τον καταναλωτή λέγοντάς του ότι ο ίδιος είναι άμοιρος και ότι δεν θα πρέπει να κάνει την αναγκαία έρευνα αγοράς.
Βάλατε και ένα δεύτερο ζήτημα, κύριε Πρόεδρε. Είπατε, πως δεν διασφαλίζουμε τα συμφέροντα του Έλληνα φορολογούμενου σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση που φέρνουμε για τα νοσοκομεία. Θέσατε δίκαια έναν προβληματισμό: «Μέχρι πότε η Ελληνική Βουλή θα καλείται με την επιλογή που κάνει να ρυθμίζει μία σειρά από ζητήματα που προκύπτουν από τη λειτουργία των νοσοκομείων». Και σας το λέω, διότι είστε κοινοβουλευτικός με μακρά εμπειρία και γνωρίζετε ότι στο παρελθόν ήρθε μία ρύθμιση το 1997, έπειτα το 2001 και το 2005. Και είναι ένα θέμα που
έθεσα κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, όταν πολλοί συνάδελφοι είπαν, «αμάν τι γίνεται». Ναι, υπάρχει πρόβλημα. Διότι καίτοι στο παρελθόν χρειάστηκε πολλές φορές η Βουλή να τοποθετηθεί πάνω στο ζήτημα αυτό, τελικά αποδείχθηκε ότι παρά τις παρεμβάσεις οι οποίες έγιναν, δεν δόθηκε απάντηση σε αυτό το πρόβλημα. Πολύ σωστά το επισημαίνετε και θεωρώ ότι είναι ευθύνη της δικής μας Κυβέρνησης να ξεκαθαρίσει ότι αυτό όχι μόνο δεν θα επαναληφθεί άλλα δεν θα νομιμοποιήσουμε όλους αυτούς που δεν σεβάστηκαν τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Γι’ αυτό, κύριε Πρόεδρε, πριν ξεκινήσει η σημερινή συζήτηση στη Βουλή, έκανα μία προσθήκη, σύμφωνα με την οποία στις ανωτέρω προμήθειες θα γίνεται απολογιστικός έλεγχος από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας ή από εξουσιοδοτημένους φορείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να πιστέψει, έστω και προς στιγμή, ότι θα πάει να εισπράξει τα χρήματα και θα αποφύγει τον έλεγχο, διότι αυτό ουσιαστικά θα λειτουργούσε σε βάρος του ίδιου του πολιτικού συστήματος, σε βάρος της ίδιας της Κυβέρνησης, το να νομιμοποιούμε δηλαδή πρακτικές, επιλογές, οι οποίες πραγματικά δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα κριτήρια και τις αρχές ενός σωστού και υπεύθυνου ελέγχου.
έθεσα κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, όταν πολλοί συνάδελφοι είπαν, «αμάν τι γίνεται». Ναι, υπάρχει πρόβλημα. Διότι καίτοι στο παρελθόν χρειάστηκε πολλές φορές η Βουλή να τοποθετηθεί πάνω στο ζήτημα αυτό, τελικά αποδείχθηκε ότι παρά τις παρεμβάσεις οι οποίες έγιναν, δεν δόθηκε απάντηση σε αυτό το πρόβλημα. Πολύ σωστά το επισημαίνετε και θεωρώ ότι είναι ευθύνη της δικής μας Κυβέρνησης να ξεκαθαρίσει ότι αυτό όχι μόνο δεν θα επαναληφθεί άλλα δεν θα νομιμοποιήσουμε όλους αυτούς που δεν σεβάστηκαν τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου. Γι’ αυτό, κύριε Πρόεδρε, πριν ξεκινήσει η σημερινή συζήτηση στη Βουλή, έκανα μία προσθήκη, σύμφωνα με την οποία στις ανωτέρω προμήθειες θα γίνεται απολογιστικός έλεγχος από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας ή από εξουσιοδοτημένους φορείς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να πιστέψει, έστω και προς στιγμή, ότι θα πάει να εισπράξει τα χρήματα και θα αποφύγει τον έλεγχο, διότι αυτό ουσιαστικά θα λειτουργούσε σε βάρος του ίδιου του πολιτικού συστήματος, σε βάρος της ίδιας της Κυβέρνησης, το να νομιμοποιούμε δηλαδή πρακτικές, επιλογές, οι οποίες πραγματικά δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα κριτήρια και τις αρχές ενός σωστού και υπεύθυνου ελέγχου.
Βάλατε και ένα τρίτο ζήτημα για το ποιες θα είναι οι πρωτοβουλίες που θα πάρει η Κυβέρνηση προκειμένου να μην έχουμε φαινόμενα διαφθοράς σε οτιδήποτε σχετίζεται με τις προμήθειες που κάνει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές από τις επιλογές του παρελθόντος έχουν οδηγήσει τη χώρα στο σημείο αυτό.
Δεν είναι τυχαίο ότι συσσωρεύτηκε ένα χρέος της τάξης των 300 δισεκατομμυρίων. Προφανώς κάτι δεν πήγαινε καλά τα προηγούμενα χρόνια. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα λίγα προηγούμενα χρόνια, αλλά γενικότερα κάτι δεν πήγαινε καλά και φθάσαμε στο σημείο αυτό. Φθάσαμε ξαφνικά μέσα σε μία χρονιά να εκτιναχθεί το έλλειμμα και να φθάσει σχεδόν στο 14%.
Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα, όμως, κι εσείς με τη σειρά σας να αναγνωρίσετε ότι αυτή η Κυβέρνηση, με τις πρωτοβουλίες που έχει πάρει, έχει δείξει ότι πραγματικά δεν θέλει να κρύψει τίποτα.
Απλώς να σας υπενθυμίσω τι έλεγε ο σημερινός Πρωθυπουργός της χώρας όταν ήταν στη θέση του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, απευθυνόμενος στον τότε Πρωθυπουργό της χώρας, τον κ. Καραμανλή. Του έλεγε: «Κύριε Καραμανλή, ελάτε να διερευνήσουμε όλες τις υποθέσεις. Να ματώσουμε. Αλλά στο τέλος, θα βγούμε κερδισμένοι. Θα διασώσουμε την τιμή του πολιτικού συστήματος. Διαφορετικά, ο κόσμος θα μας πάρει με τις πέτρες».
Ο κ. Καραμανλής τότε δεν άκουσε την έκκληση που απηύθυνε σε αυτόν ο τότε Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Σήμερα, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Πρωθυπουργός της χώρας, τιμά αυτά τα οποία έλεγε ως Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και όλα τα ζητήματα που υπήρξαν στο επίκεντρο του αντιπολιτευτικού μας λόγου, τα έχει φέρει στη Βουλή, για να ερευνηθούν σε βάθος.
Και πιστεύω ότι στα θέματα στα οποία αναφερθήκατε, θα υπάρξουν όλες οι πρωτοβουλίες αλλά και η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου και της διαφάνειας, ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα σαν και αυτά που είχαμε στο παρελθόν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το σημερινό νομοσχέδιο η Κυβέρνηση απαντά σε τέσσερα ερωτήματα.
Το πρώτο ερώτημα, το οποίο είναι, αν θέλετε, κι ένας προβληματισμός που γεννήθηκε από την πρόσφατη κρίση είναι: «Ποια είναι η άριστη αρχιτεκτονική για την εποπτεία στον χρηματοοικονομικό χώρο;»
Το δεύτερο ερώτημα είναι: «Πώς διασφαλίζουμε τα συμφέροντα των καταναλωτών οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι σε ασφαλιστικές εταιρείες των οποίων μπορεί για τον οποιοδήποτε λόγο να ανακληθεί η άδεια λειτουργίας τους;»
Το τρίτο ερώτημα είναι: «Πώς προστατεύουμε τα συμφέροντα των ασφαλισμένων δύο συγκεκριμένων εταιρειών των οποίων η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε και που τυπικά μέχρι σήμερα, κάποια προσπάθεια προστασίας των συμφερόντων τους έγινε με μία νομοθετική παρέμβαση από την προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με το Ν. 3790/2009;»
Και Τέταρτον: «Πώς ενισχύουμε το συντονισμό μεταξύ της Κυβέρνησης και των ανεξάρτητων εποπτικών αρχών, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι σε συνθήκες κρίσης θα λαμβάνονται έγκαιρα σωστές αποφάσεις για την προστασία των πολιτών, για την προστασία των καταναλωτών, για την προστασία της οικονομίας;»
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πριν ακόμα κορυφωθεί η διεθνής κρίση, που συγκαταλέγεται, όπως ανέφερα και προηγουμένως σε μία από τις τρεις μεγαλύτερες κρίσεις του καπιταλιστικού συστήματος κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες, είχε αρχίσει να αναδύεται ένας προβληματισμός για το πώς θα επιτευχθεί η σταθερότητα στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό κλάδο, αλλά και το πώς θα αποφευχθούν οι κίνδυνοι που επηρεάζουν τη σταθερότητα ευρύτερων συστημάτων της οικονομίας.
Θα πρέπει να σας πω σε αυτό το σημείο ότι η προσοχή και ο προβληματισμός όλων όσων προσπάθησαν να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, εστιάστηκαν πρωτίστως στα συστήματα εποπτείας του χρηματοπιστωτικού χώρου. Σε αυτά αποδίδονται δυσλειτουργίες, ασάφειες και γκρίζες ζώνες όσον αφορά τις αρμοδιότητες και την κατανομή τους, ρυθμιστικά κενά, καθυστερήσεις και έλλειψη συντονισμού στο πλαίσιο της διαχείρισης της πρόσφατης κρίσης, με αποτέλεσμα τις γνωστές, σημαντικές, αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Και είναι πραγματικά αξιοσημείωτο ότι τέθηκε πάλι ο προβληματισμός σχετικά με την οργάνωση της εποπτείας του πιστωτικού τομέα καθώς –και θέλω να σας υπενθυμίσω εδώ- από τις αρχές της 10ετίας του ’80 είχαμε μία σειρά από εξελίξεις που αφορούσαν το ποια είναι η άριστη αρχιτεκτονική εποπτείας του χρηματοοικονομικού χώρου. Και ως αποτέλεσμα αυτών των προβληματισμών προχώρησαν ριζικές αλλαγές σε όλο τον κόσμο.
Αν, όμως, κάτι συσσωρεύσαμε ως εμπειρία από την πρόσφατη κρίση, είναι ότι: Πρώτον, δεν υπάρχουν άριστα υποδείγματα εποπτείας -γι’ αυτό και σήμερα όλα τα συστήματα εποπτείας του παρελθόντος είναι υπό καθεστώς πλήρους επαναξιολόγησης- και δεύτερον, σήμερα δεν υπάρχει κάποιο αποδεκτό υπόδειγμα.
Δηλαδή, παλιά λέγαμε, για παράδειγμα, ότι το σύστημα εποπτείας το οποίο έχει το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κάποια θετικά χαρακτηριστικά και πολλές χώρες υιοθετούσαν συστήματα εποπτείας ανάλογα με αυτό που είχε το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ήταν πλήρως συγκεντρωμένο. Κάποιοι άλλοι πίστευαν, για παράδειγμα, ότι καλύτερο είναι το πλήρως αποκεντρωμένο και κατακερματισμένο σύστημα εποπτείας το οποίο υπήρχε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Αυτό το οποίο σήμερα μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν υπάρχει ένα υπόδειγμα εποπτείας το οποίο θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη.
Έτσι, λοιπόν, το θέμα αυτό τίθεται σήμερα εκ νέου, προς επαναξιολόγηση, καθώς βασικό συμπέρασμα της πρόσφατης κρίσης, όπως είπα, είναι η ενίσχυση της εποπτείας και η ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα στο σύνολό του.
Σκοπός είναι να ενδυναμωθεί η προληπτική διάσταση στην εποπτεία και να καταστούν εφικτές οι κατάλληλες πολιτικές και παρεμβάσεις που θα απομακρύνουν τις πιθανότητες αποσταθεροποίησης του πιστωτικού συστήματος.
Σήμερα το τοπίο στον χρηματοπιστωτικό χώρο είναι σαφώς πολυδιάστατο.
Κύριο χαρακτηριστικό είναι η διεθνοποίηση των αγορών, η αύξηση του ανταγωνισμού και η χρήση περίπλοκων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Επιπλέον, ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός από τους δραστηριοποιούμενους στον χρηματοπιστωτικό τομέα ομίλους επιχειρήσεων, ακόμα κι αν με βάση την κύρια δραστηριότητά τους κατατάσσονται είτε στον τραπεζικό είτε στον ασφαλιστικό κλάδο, προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες και χρησιμοποιεί τεχνικές και δίκτυα προώθησης που εμπεριέχουν συναφή χαρακτηριστικά και ομοειδείς κινδύνους.
Ερχόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε μία σημαντική διαπίστωση: Η πολυπλοκότητα του συστήματος δημιουργεί μία δυναμική ανάπτυξης νέων κινδύνων. Αυτοί ακριβώς οι κίνδυνοι που χαρακτηρίζουν τέτοιους ομίλους απαιτούν ένα συντονισμένο και ενιαίο εντοπισμό, επιμέτρηση, αξιολόγηση και διαχείριση.
Η πρόσφατη κρίση ανέδειξε, επίσης, ξεκάθαρα τον κρίσιμο και ταυτόχρονα αναγκαίο ρόλο των κεντρικών τραπεζών στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας όχι μόνο όσον αφορά τον τομέα της προληπτικής εποπτείας, αλλά και τη διαχείριση της κρίσης.
Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι παρά την έκταση και τη διάρκεια της κρίσης, οι κεντρικές τράπεζες ανταποκρίθηκαν όπου χρειάστηκε και με τα μέτρα που έλαβαν, με τη σημαντική ρευστότητα που παρείχαν στις τράπεζες, συνέβαλαν καθοριστικά στην άμβλυνση της κρίσης.
Έτσι, σε επίπεδο κρατών – μελών η παρατηρηθείσα στην πράξη αδυναμία αποτελεσματικής συνολικής διαχείρισης εκ μέρους των υφισταμένων οργανωτικών εποπτικών σχημάτων της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οδήγησε σε κινήσεις ενοποίησης της εποπτείας πιστωτικών ιδρυμάτων και ασφαλιστικών επιχειρήσεων και ενίσχυσης του εποπτικού ρόλου των κεντρικών τραπεζών.
Ήδη καταγράφονται τέτοιες κινήσεις με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση της Γαλλίας. Πρόσφατα, την Άνοιξη του 2010, ενοποιήθηκε ο έλεγχος τραπεζών και ασφαλιστικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο μιας νέας αρχής προληπτικού ελέγχου, η οποία λειτουργεί υπό την Κεντρική Τράπεζα.
Αντίστοιχα, σημαντικές αλλαγές στη διάρθρωση του συστήματος εποπτείας προανήγγειλε πρόσφατα, μόλις τον Ιούνιο του 2010, η νέα κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι το Ηνωμένο Βασίλειο εγκαταλείπει το σχήμα των τριών πυλώνων εποπτείας στο οποίο συμμετείχαν η FSA, η Τράπεζα της Αγγλίας και το Υπουργείο Οικονομικών. Στο επίκεντρο της αναθεώρησης, η οποία προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2012, ενισχύει την εξουσία και τις αρμοδιότητες της Τράπεζας της Αγγλίας. Εκτός από τις τρέχουσες ευθύνες της για τη νομισματική πολιτική, η Κεντρική Τράπεζα θα αναλάβει την παρακολούθηση και την αποτροπή των συστημικών κινδύνων και την καθημερινή εποπτεία του συνόλου του χρηματοπιστωτικού τομέα μέσω μιας νέας Αρχής η οποία θα υπάγεται, στην Τράπεζα της Αγγλίας.
Αντίστοιχες εξελίξεις, όμως, σημειώθηκαν και στην Ιρλανδία, όπου η Κυβέρνηση της ενέκρινε σχέδιο νόμου βάσει του οποίου αναμορφώνονται οι θεσμικές δομές και η οργάνωση της χρηματοοικονομικής εποπτείας στην Ιρλανδία. Καταργείται η προηγούμενη δομή που ήθελε την Κεντρική Τράπεζα να έχει την ευθύνη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ενώ η ευθύνη της χρηματοπιστωτικής εποπτείας είχε ανατεθεί σε ξεχωριστή αρχή. Και οι δύο αυτές αρμοδιότητες ανατίθενται πλέον στην Κεντρική Τράπεζα.
Πάνω στο θέμα αυτό έγινε αρκετή συζήτηση από συναδέλφους και στην Επιτροπή των Οικονομικών Υποθέσεων, όπου τέθηκε το ερώτημα, γιατί η Κυβέρνηση παίρνει την πρωτοβουλία, καταργεί την ΕΠΕΙΑ και την φέρνει στην Τράπεζα της Ελλάδος; Ποια άλλη χώρα –ρωτήθηκα από τους Βουλευτές της Αντιπολίτευσης- παίρνει ανάλογες πρωτοβουλίες;
Νομίζω ότι με τα παραδείγματα τα οποία σας ανέφερα μόλις τώρα, αποδεικνύονται ή, αν θέλετε, επιβεβαιώνονται δύο πράγματα: Πρώτον, ότι διεθνώς υπάρχει μία κινητικότητα σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της εποπτείας. Δεύτερον, ότι αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε ένα άριστο υπόδειγμα εποπτείας στο οποίο η χώρα μας θα καλούνταν από κάποιο, καλόπιστο παρατηρητή των όσων συμβαίνουν στον χρηματοοικονομικό χώρο, να πάει να το ακολουθήσει. Είμαστε, δηλαδή, κι εμείς, μαζί με τις υπόλοιπες χώρες, σε μία διαδικασία αναζήτησης για το ποια είναι η άριστη αρχιτεκτονική της εποπτείας. Ακολουθούμε ένα δρόμο γιατί πιστεύουμε ότι με βάση τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας, αυτός ο δρόμος είναι καταλληλότερος και απαντά στα προβλήματα της Ελλάδος.
Θέλω να πω σε αυτό το σημείο ότι η ανάθεση στην Τράπεζα της Ελλάδος και της εποπτείας της ιδιωτικής ασφάλισης διασφαλίζει πως η ασκούμενη από μία αρχή κατά ενιαίο τρόπο εποπτεία θα έχει στη διάθεσή της σε καθημερινή και συνεχή βάση την πολύτιμη εμπειρία της κεντρικής τράπεζας στο πεδίο της διασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Η μεταφορά της εποπτείας της ιδιωτικής ασφάλισης στην Τράπεζα της Ελλάδος επιτρέπει την καλύτερη προσέγγιση της μακροπροληπτικής εποπτείας με τη μικροπροληπτική εποπτεία. Το όφελος είναι να βελτιώνεται η εικόνα και η αντίληψη κατά τρόπο ενιαίο των θεμάτων που σχετίζονται με την παρακολούθηση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Έτσι γίνεται αποτελεσματικότερη η αναγνώριση, μέτρηση και αξιολόγηση των κινδύνων του συστήματος, ο καλύτερος συντονισμός και η αμεσότερη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τους περιορισμούς τους σε περιπτώσεις σημαντικών επαπειλούμενων διαταραχών, έτσι ώστε να αμβλύνονται οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.
Αλλά και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της μικροπροληπτικής εποπτείας με τη διεύρυνση της εστίασης της καθημερινής εποπτείας και στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα λειτουργήσει και αυτή επικουρικά στον κοινό στόχο, που είναι η εύρυθμη λειτουργία των αγορών και η προστασία του καταναλωτή και των οικονομιών του. Άλλωστε είναι γνωστό ότι τα πιστωτικά ιδρύματα και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις είναι οι φορείς της αγοράς που κατ’ εξοχήν συγκεντρώνουν την αποταμίευση του κοινού.
Πρόσφατο παράδειγμα, χαρακτηριστικό τουλάχιστον στη χώρα μας, είναι και η περίπτωση του ομίλου «Ασπίς» και των ασφαλιστικών εταιρειών «Ασπίς Πρόνοια» και «Commercial Value».
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα τα οποία δημιουργήθηκαν στη λειτουργία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων και που ουσιαστικά δείχνει ποιες είναι οι αδυναμίες στο να εποπτεύσεις επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκουν σε σύνθετους χρηματοοικονομικούς ομίλους, είναι η εξαιρετικά περιπεπλεγμένη δομή του ομίλου, που του παρείχε τη δυνατότητα να κινείται στις γκρίζες εποπτικές ζώνες συναρμοδιότητας της ΕΠΕΙΑ και της Τράπεζας της Ελλάδος.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τα παραπάνω κρίθηκε αναγκαία η ανάληψη του εποπτικού ρόλου των ασφαλιστικών εταιρειών από την Τράπεζα της Ελλάδος και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με γνώμη της, που έδωσε στις 23 Απριλίου του 2010 είναι θετική με την πρωτοβουλία αυτή και λέει ότι στην περίπτωση της ενσωμάτωσης της ΕΠΕΙΑ στην Τράπεζα της Ελλάδος βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα της εποπτείας, ενισχύεται η σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος και η αποτελεσματικότερη αποτροπή ή ο μετριασμός των συστημικών κινδύνων.
Αντίστοιχα θετική γνώμη αναφορικά με το γενικό πνεύμα του νομοσχεδίου και με την πρόταση ενσωμάτωσης της ΕΠΕΙΑ στην Τράπεζα της Ελλάδος κατατέθηκε και από την ΟΚΕ.
Σε ό,τι αφορά τα άλλα ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, θα πρέπει να πω ότι μια πρόνοια που λαμβάνει η Κυβέρνηση, ακριβώς επειδή συνειδητοποιεί ποια είναι τα προβλήματα τα οποία μπορούν να δημιουργηθούν από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας μιας ασφαλιστικής επιχείρησης, είναι η δημιουργία ενός εγγυητικού κεφαλαίου.
Και επειδή άκουσα πολλά γύρω από το ζήτημα αυτό, αρκεί να σας πω ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχουν ανάλογα εγγυητικά κεφάλαια. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν σε όλες, αλλά υπάρχουν πάρα πολλές χώρες στις οποίες δεν υπάρχουν. Είναι όμως κάτι που σήμερα, μετά και τις πρόσφατες πρωτοβουλίες που πάρθηκαν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει ως αναγκαιότητα.
Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται, θα έλεγα, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, όμως η Κυβέρνηση ήδη είχε πάρει τις πρωτοβουλίες να προχωρήσει στη δημιουργία του εγγυητικού κεφαλαίου ζωής, που σκοπός του είναι η διατήρηση και η μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους του χαρτοφυλακίου ζωής μιας υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής εταιρείας σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία.
Σε κάθε περίπτωση όμως προτεραιότητα είναι η μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ζωής και η ανάληψή του από άλλη ασφαλιστική εταιρεία. Αυτός κατά τη δική μας άποψη είναι ο μόνος ουσιαστικός και αποτελεσματικός τρόπος να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα των κατόχων ασφαλιστηρίων, δηλαδή να δημιουργήσουμε ένα μηχανισμό που να ευνοεί και να καθιστά ευκολότερη την αναδοχή του χαρτοφυλακίου ζωής.
Η διαδικασία μετάβασης ή εκκαθάρισης του χαρτοφυλακίου ζωής καθορίζεται από το νέο νομοσχέδιο. Ως καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασης του χαρτοφυλακίου ζωής ορίζεται το ένα έτος μετά τη δημοσίευση του νόμου. Σε περίπτωση μη περάτωσης της διαδικασίας μεταβίβασης μέσα στην προθεσμία αυτή, η διαδικασία ολοκληρώνεται αυτοδίκαια και το χαρτοφυλάκιο ζωής τίθεται και αυτό στην ασφαλιστική εκκαθάριση.
Βέβαια, άκουσα από πολλούς συναδέλφους να καταθέτουν τον προβληματισμό τους για τις πρόνοιες που έχει μέσα το νομοσχέδιο και οι οποίες απαντούν στο τι γίνεται με όλους αυτούς οι οποίοι είχαν ασφαλιστεί στην εταιρεία «Ασπίς Πρόνοια».
Άκουσα όλες αυτές τις ημέρες που κάναμε τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων τις απόψεις που κατατέθηκαν από διαφόρους συναδέλφους. Και πολλές φορές άκουσα τις απόψεις οι οποίες κατατέθηκαν ως μια διαδικασία ελέγχου της Κυβέρνησης, όπου λέγεται ότι η Κυβέρνηση δεν εφάρμοσε τον προηγούμενο νόμο, τον 3790/2009.
Για να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα: «Ό,τι έχει κάνει η Κυβέρνηση μέχρι και σήμερα που συζητούμε σε αυτήν την Αίθουσα για τον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων που προέκυψαν από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της «Ασπίς Πρόνοια» και της «Commercial Value» εδράζεται στις πρόνοιες που έχει ο νόμος 3790».
Και επειδή είμαι σίγουρος ότι πολλοί από τους συναδέλφους που συζητούν σήμερα στη Βουλή δεν έχουν μελετήσει με προσοχή τις πρόνοιες αυτές, θα ήθελα να σας ζητήσω να προσέξετε, τι προέβλεπε αυτός ο νόμος. Γιατί αυτός ο νόμος δεν μπορούσε να παράξει τα αναμενόμενα αποτελέσματα και να λειτουργήσει προς όφελος των ασφαλισμένων της «Ασπίς Πρόνοια» και της «Commercial Value» και αισθάνθηκε την ανάγκη η Κυβέρνηση να πάρει μια νέα πρωτοβουλία και να έρθει να απαντήσει σε αυτό. Και με αυτό θα κλείσω, κύριε Πρόεδρε, την ομιλία μου.
Λένε πολλές φορές οι συνάδελφοι από τη Νέα Δημοκρατία ότι, «Με τη νομοθετική πρόβλεψη του καλοκαιριού εμείς δίναμε τη δυνατότητα να καλυφθεί πλήρως το άνοιγμα που είχαν οι ασφαλισμένοι στην Ασπίς Πρόνοια». Ουδέν αναληθέστερο.
Διαβάζω τι λέει: λέει, λοιπόν, ότι με απόφαση του ανωτέρω Υπουργού, δηλαδή του Υπουργού Οικονομικών, κατόπιν πρότασης της ΕΠΕΙΑ, η οποία καθορίζει το συνολικό άνοιγμα των ως άνω χαρτοφυλακίων, δύναται να παρέχεται υπό προϋποθέσεις υπέρ της αναδόχου ασφαλιστικής επιχείρησης εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου ή, σε περίπτωση μη ανεύρεσης αναδόχου, η εγγύηση υπέρ των ασφαλισμένων, η οποία δεν υπερβαίνει το ως άνω άνοιγμα.
Τι λέει, δηλαδή, με απλά λόγια; Ότι υπάρχει ένας επόπτης χαρτοφυλακίου, προσδιορίζει το άνοιγμα, ενημερώνει την ΕΠΕΙΑ και αμέσως μετά η ΕΠΕΙΑ προτείνει στον Υπουργό Οικονομικών πώς ακριβώς μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα.
Να ξεκινήσω, λοιπόν, από το πρώτο ερώτημα: έχει δώσει ο επόπτης χαρτοφυλακίου εικόνα για το ποιο είναι το άνοιγμα; Όχι.
Έχει πάρει η ΕΠΕΙΑ τέτοια πληροφόρηση και έδωσε στον Υπουργό Οικονομικών ποιο είναι το άνοιγμα του χαρτοφυλακίου ζωής; Όχι.
Επομένως, εφ’ όσον δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, κατά ποίον τρόπο εγκαλείται η Κυβέρνηση ότι δεν υπηρέτησε τις προβλέψεις που είχε πάρει ο νόμος της Νέας Δημοκρατίας;
Θα ήταν δόκιμη και βάσιμη η κριτική που ασκείται από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, αλλά και από όλους τους άλλους Βουλευτές της Αντιπολίτευσης απέναντι στην Κυβέρνηση, αν πληρούνταν οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Ερωτώ: ήρθε εδώ ο επικεφαλής της ΕΠΕΙΑ και είπε, «Καταθέτω στην Κυβέρνηση στοιχεία για το ποιο είναι το άνοιγμα χαρτοφυλακίου ζωής και η Κυβέρνηση δεν προχώρησε στις επόμενες ενέργειες;». Όχι βέβαια. Αλλά υπάρχει και κάτι άλλο: «Αφού, λέει, καταθέσει τις πληροφορίες σχετικά με το άνοιγμα, η Κυβέρνηση υπό προϋποθέσεις δύναται να κάνει κάτι». Άρα και αυτό είναι ένας ακόμη μύθος που έπλασε η προηγούμενη Κυβέρνηση παραμονές εκλογών, λέγοντας ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε εγγυηθεί ότι θα αναλάβει όλο το άνοιγμα. Διότι αν ήθελε, δεν θα έλεγε «δύναται υπό προϋποθέσεις». Θα έλεγε ότι μόλις ενημερώθηκε για το άνοιγμα του χαρτοφυλακίου ζωής από τον επόπτη, την επόμενη μέρα εγγυάται για το σύνολο του ανοίγματος.
Γιατί πήγε και κρύφτηκε πίσω από το «δύναται υπό προϋποθέσεις»; Γιατί αυτά είναι νομοσχέδια τα οποία ήρθαν παραμονές εκλογών. Και υπήρχε ένα ακροατήριο, υπήρχε ένα εκλογικό κοινό, στο οποίο έπρεπε να απαντήσει η Νέα Δημοκρατία και στην προσπάθειά της να απαντήσει, πήγε και κρύφτηκε πίσω από το «δύναται» και πίσω από το «προϋποθέσεις».
Με αυτό κλείνουμε τη συζήτηση για το αν η Κυβέρνηση εφάρμοσε αυτά που προέβλεπε ο νόμος, για το αν η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε πραγματικά διάθεση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, το οποίο δημιουργήθηκε με την ανάκληση των αδειών των δύο συγκεκριμένων εταιρειών.
Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, όταν συζητάμε σε αυτή τη Βουλή και βλέπετε ότι υπάρχει μια καλόπιστη διάθεση από την Κυβέρνηση, να είμαστε ειλικρινείς, να συζητούμε πάνω στα πραγματικά δεδομένα και να μην λέμε γενικά ότι η Κυβέρνηση θα έπρεπε να κάνει αυτό ή εκείνο.
Και επίσης, εκείνο που δεν μπορώ να καταλάβω είναι το ότι προσέρχονται εδώ Βουλευτές της Αντιπολίτευσης και ζητούν από την Κυβέρνηση τα εξής:
«Μη βάλετε επιβάρυνση στα ασφάλιστρα, γιατί αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα στην ασφαλιστική αγορά», «Μην αυξήσετε τους φόρους, αλλά να αναλάβει το ελληνικό δημόσιο όλες τις δαπάνες που συνεπάγεται το άνοιγμα».
Ποιον κοροϊδεύουμε εδώ μέσα; Είναι δυνατόν να κληθεί το ελληνικό δημόσιο να καλύψει με δαπάνες του Έλληνα φορολογούμενου το συνολικό ποσό -όποιο ποσό προσδιορίσει ο επόπτης χαρτοφυλακίου, μπορεί να είναι 400 εκατομμύρια, 500 εκατομμύρια, 600 εκατομμύρια, 700 εκατομμύρια- και να μην προχωρήσουμε σε αύξηση της φορολογίας και να μην προχωρήσουμε και σε αύξηση των ασφαλιστηρίων; Πώς θα γίνει αυτό; Ποιος θα τα καλύψει αυτά; Ποιον κοροϊδεύουμε όταν διατυπώνουμε τέτοιες προτάσεις εδώ μέσα;
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνοντας, επειδή θεωρώ ότι οι περισσότεροι από σας επεσήμαναν πραγματικά ότι υπάρχει ένα κενό, μια αδυναμία, να αναφέρω το εξής. Ο νομοθέτης, η Κυβέρνηση, έχει δώσει τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους της «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ» μόλις βρεθεί ανάδοχος, να καλύψουν και το υπόλοιπο των απαιτήσεων. Διότι σε ό,τι αφορά το χαρτοφυλάκιο, θέλω να διορθώσω έναν συνάδελφο που δεν κατάλαβε την πρόνοια του νομοσχεδίου. Στην ανάδοχο ασφαλιστική εταιρεία που θα μεταβιβαστεί, θα έχει προσαρμοσμένο ενεργητικό και παθητικό και επομένως, θα υπάρχουν κίνητρα να το αναλάβει.
Σε ό,τι αφορά το υπόλοιπο, είχα δεχθεί προτάσεις που έγιναν από συναδέλφους Βουλευτές και είχα πει ότι θα δώσουμε μέχρι και το 70% του υπόλοιπου ποσού. Το υπόλοιπο 30% είναι κάτι το οποίο δεν θα μπορέσει να το καλύψει ο ασφαλισμένος, αλλά με τις πρόνοιες που υπήρχαν, ποσοστό πάνω από 75% κάλλιστα θα μπορούσε να καλυφθεί.
Λέω, λοιπόν, ότι τηρώντας στάση ευθύνης η Κυβέρνηση και απαντώντας στα αιτήματα που έβαλαν Βουλευτές απ’ όλες τις πτέρυγες –άκουσα Βουλευτές από το ΠΑ.ΣΟ.Κ., από τη Νέα Δημοκρατία, άκουσα και τον Πρόεδρο του ΛΑΟΣ.- η Κυβέρνηση πραγματικά ανταποκρίνεται στο αίτημα, το οποίο τέθηκε και θα καλύψουμε –και θα το καταθέσω- με μία προσθήκη όλους εκείνους ως ένα βαθμό, τους ασφαλισμένους των εταιρειών «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ» και «Commercial Value» σε περίπτωση που τελικά δεν βρεθεί ανάδοχος ασφαλιστική εταιρεία.
Γιατί εμείς με αυτήν την ενέργεια θέλουμε να δείξουμε, ότι η Κυβέρνηση έχει την πρόθεση να λύνει τα προβλήματα και να ακούει τους Βουλευτές μέσα στο Κοινοβούλιο. Γιατί κάποιοι πρόσφατα μίλησαν για εκβιαζόμενους Βουλευτές. Δεν υπάρχουν εκβιαζόμενοι Βουλευτές, υπάρχουν Βουλευτές που συστρατεύονται και βοηθούν την Κυβέρνηση να παίρνει τις σωστές αποφάσεις.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
