Ο Δήμος Βόλου συστάθηκε με το Β.Δ της 31ης.3.1883(ΦΕΚ 126) και ονομαζόταν ως το 1954 Δήμος Παγασών.Η πρώτη αιρετή δημοτική αρχή της πόλης ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούνιο του 1883.
Κατά τη μεταβατική περίοδο που μεσολάβησε από την ένταξη του Βόλου στο ελληνικό κράτος (2 Νοεμβρίου 1881) έως και τις πρώτες δημοτικές εκλογές στη διοίκηση του Δήμου παρέμεινε το δημοτικό συμβούλιο που διοικούσε την πόλη από το 1878 (νόμος ΠΜ'/1882) με Δήμαρχο τον Γεώργιο Καρτάλη, ο οποίος υπήρξε και ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος μετά τη σύσταση του Δήμου.
Η πρώτη συνεδρίαση του παραπάνω συμβουλίου πραγματοποιήθηκε στις 17.3.1882, ενώ η πρώτη του απόφαση αφορούσε τον καθορισμό της έμμεσης δημοτικής φορολογίας.
Σύμφωνα με το νόμο ΠΜ'/1882 "περί συστάσεως δήμων στις άρτι προσαρτηθείσες χώραις", η σύσταση των νέων δήμων θα ακολουθούσε τις διατάξεις του νόμου "περί συστάσεως δήμων" της 27ης.12.1833.
Ο Δήμος Παγασών κατατάχθηκε αρχικά, ανάλογα με τον πληθυσμό του, στους δήμους β' τάξεως (όσοι είχαν πάνω από 2.000 κατοίκους). Η δημοτική του αρχή αποτελούνταν από το Δήμαρχο, που ήταν εκτελεστική αρχή, και το δημοτικό συμβούλιο, το οποίο ήταν 12μελές και είχε συμβουλευτικό ρόλο. Η δημοτική αρχή εκλέγονταν κάθε τέσσερα χρόνια με άμεση και καθολική ψηφοφορία. Το Δημοτικό Συμβούλιο εξέλεγε μεταξύ των μελών του δύο παρέδρους, οι οποίοι ήταν άμισθοι βοηθοί του Δημάρχου, τον Πρόεδρο και τον Πρωτοκολλητή, ο οποίος είχε την ευθύνη της τήρησης των Πρακτικών.
Το 1891 ο Δήμος Παγασών εντάχθηκε στους δήμους α' τάξεως (όσοι είχαν πληθυσμό περισσότερους από 10.000 κατοίκους), το Δημοτικό Συμβούλιο αυξήθηκε κατά έξι μέλη -έγινε 18μελές- και οι πάρεδροι κατά δύο.
Με το νόμο ΔΝΖ'(4057)/1912 "περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων" ο Δήμος Παγασών κατατάχτηκε στους δήμους β' τάξεως (όσοι είχαν περισσότερους από 30.000 κατοίκους). Το Δημοτικό Συμβούλιο ήταν κυρίαρχο όργανο του Δήμου και αποτελούνταν από 24 μέλη. Με μυστική ψηφοφορία εξέλεγε μεταξύ των μελών του τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο, τον Γραμματέα και 5μελή Δημαρχιακή Επιτροπή.
Από το 1883 έως το 1933, που πραγματοποιήθηκαν οι τελευταίες δημοτικές εκλογές της προπολεμικής περιόδου, οι δημοτικές αρχές εκλέγονταν κάθε τέσσερα χρόνια, όπως όριζε η νομοθεσία. Μοναδική εξαίρεση υπήρξε η περίοδος των βαλκανικών πολέμων, όταν εξαιτίας αυτών και των επικείμενων αλλαγών στη δημοτική νομοθεσία, αντί να γίνουν οι εκλογές το 1911, παρατάθηκε η θητεία των υφισταμένων δημοτικών αρχών για τρία χρόνια ακόμη. Επίσης, την περίοδο 1917-1920 διοίκησε το Δήμο Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία όπως αναφέρουν οι εφημερίδες της εποχής είχε τη συγκατάθεση του "λαού του Βόλου", παραμένοντας όμως Δήμαρχος ο επανεκλεγείς στις εκλογές του 1914, Κωστής Γκλαβάνης.
Η θητεία της τελευταίας αιρετής δημοτικής αρχής -εκλέχτηκε το 1933- της προπολεμικής περιόδου παρατάθηκε για έναν επιπλέον χρόνο έως τον διορισμό από την κυβέρνηση Μεταξά Διοικούσας Επιτροπής, η οποία παρέμεινε στη διοίκηση του Δήμου, με αρκετές αλλαγές ως προς τα μέλη της έως την απελευθέρωση της πόλης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, τον Οκτώβριο του 1944. Συνολικά, έως και τον πόλεμο, τη διοίκηση του Δήμου Παγασών ανέλαβαν έντεκα αιρετές δημοτικές αρχές και τρεις μη εκλεγμένες. Εκτός από τους Γεώργιο Καρτάλη (1883-1891) και Νικόλαο Γεωργιάδη (1899-1907), οι οποίοι εκλέχτηκαν για δυο συνεχείς τετραετίες και τον Κωστή Γκλαβάνη, ο οποίος υπήρξε ο μακροβιότερος, παραμένοντας στο δημαρχιακό θώκο για δεκαεπτά έτη (1908-1925), οι υπόλοιποι αιρετοί δήμαρχοι άσκησαν τα καθήκοντά τους για μια τετραετία ο καθένας.
Η κυβέρνηση Μεταξά διόρισε στους Δήμους Διοικούσες Επιτροπές (ν.472/23.2.1937), ενώ με αναγκαστικό νόμο(15.6.1937) ανέβαλε τις δημοτικές εκλογές "επ'αόριστον". Στο Δήμο Παγασών διορίστηκε επταμελής Διοικούσα Επιτροπή με Πρόεδρο το Νικόλαο Σαράτση, που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούλιο του 1938. Ο Νικόλαος Σαράτσης παρέμεινε Δήμαρχος και επί κατοχικών κυβερνήσεων. Αντικαταστάθηκε λίγους μήνες πριν την απελευθέρωση.
Κατά τη μεταβατική περίοδο των πρώτων μηνών μετά την απελευθέρωση - από τον Οκτώβριο του 1944 έως τον Φεβρουάριο του 1945 - τη διοίκηση του Δήμου ανέλαβε επιτροπή από εκπροσώπους των φορέων της πόλης με Δήμαρχο τον Ιωάννη Κονταράτο.
Από το 1946 έως τις πρώτες δημοτικές εκλογές της μεταπολεμικής περιόδου, διορισμένος από την κυβέρνηση Δήμαρχος ήταν ο Ζήσης Ζησάκης.
Με Βασιλικό Διάταγμα το Μάιο του 1947 ο συνοικισμός των προσφύγων της Νέας Ιωνίας, ο οποίος ιδρύθηκε το 1924, έγινε ο δεύτερος Δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος.
Η εκλογή των δημοτικών αρχών κατά τη μεταπολεμική περίοδο ακολούθησε το ασταθές πολιτικό κλίμα της εποχής. Ως το 1967 εκλεγμένοι Δήμαρχοι ήταν οι Κοντοστάνος Γεώργιος (1951/6-1955/2), Καρτάλης Γεώργιος (1955/2-1956/1), Κλαψόπουλος Θεόδωρος (1956/4-1959/5 & 1964/8-1967/8) και Ιωάννης Κονταράτος(1959/5-1964/8).
Το 1954 (αποφ. Δ.Σ 109/26.2.1954), ο Δήμος Παγασών μετονομάστηκε σε Δήμο Βόλου.
Πρώτος αιρετός Δήμαρχος της μεταπολιτευτικής περιόδου ήταν ο Θεόδωρος Κλαψόπουλος, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιούνιο του 1975. Ακολούθησαν ο Μιχάλης Κουντούρης (1978-1990 και 1998-2000), ο Δημήτρης Πιτσιώρης (1990-1998), Κυριάκος Μήτρου (2000-2006), Αλέκος Βούλγαρης (2007-2010) και Πάνος Σκοτινιώτης από την 1-1-2011
ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΒΟΛΟΥ (ΠΑΓΑΣΩΝ έως το 1954)
volos.gr
