Πολλές φορές κοιτώντας στα μάτια τον σκύλο μας, νιώθουμε σαν να προσπαθεί να μας μιλήσει. Πως μπορούμε να καταλάβουμε τι θέλει να μας πει; Τα σκυλιά δεν επικοινωνούν με τη φωνή αλλά με τη γλώσσα του σώματος, γι΄αυτό οι τετράποδοι φίλοι μας κάποιες φορές σαν να προβλέπουν το μέλλον, ξέρουν από τις κινήσεις μας και από τον τόνο της φωνής μας τι θα τους πούμε την επομένη στιγμή.
Πως μπορούμε να μάθουμε και εμείς να ¨διαβάζουμε¨ το σκύλο μας; Με υπομονή, παρατήρηση και γνώση για τα σήματα που μας δείχνουν καθημερινά. Αυτά τα σήματα λέγονται ¨σήματα ηρεμίας¨ και είχαν αναγνωριστεί από την εργασία της εκπαιδεύτριας σκύλων Turid Rugaas από την Νορβηγία. Υπάρχουν παραπάνω από 30 σήματα τα οποία χρησιμοποιεί ο σκύλος στην επικοινωνία με το κόσμο. Είναι ενστικτώδεις και δείχνουν ότι κάτι στο περιβάλλον του, προκαλεί άγχος η ένταση. Με αυτά τα σήματα προσπαθεί να μειώσει την πιθανότητα της σύγκρουσης, να φέρει ειρήνη στην επικοινωνία με κάποιον ή κάτι, επίσης μπορεί να τα χρησιμοποιεί για να καθησυχάσει κάποιον ή κάποιους.
Για να ζούμε αρμονικά με το σκύλο μας πρέπει να μάθουμε να τα αναγνωρίζουμε, γιατί θα ξέρουμε τι νιώθει ο σκύλος μας σε διαφορετικές καταστάσεις όχι μόνο απέναντι σε αλλά ζώα αλλά και σε μας. Ως παράδειγμα ας σκεφτούμε ότι ένας φίλος ήρθε στο σπίτι μας και θέλουμε να του δείξουμε πόσο υπάκουο σκύλο έχουμε φωνάζοντάς το να έρθει και με αυστηρή φωνή του λέμε να κάτσει. Τι έχουμε ως αποτέλεσμα; Ο σκύλος έρχεται με αργές κινήσεις, στριβεί το κεφάλι του στο πλάι και γλύφετε. Μα τι έγινε; Τα έχει ξεχάσει όλα; Όχι, απλά ο σκύλος ένιωθε την ένταση στη φωνή και την έξαψή σας και προσπαθεί να σας καθησυχάσει δείχνοντας τα σήματα ηρεμίας για να αποφύγει την σύγκρουση! Δεν πρέπει να τον τιμωρούμε, γιατί δεν σημαίνει ότι ο σκύλος δεν είναι υπάκουος, απλά έχει πολύ καλές κοινωνικές δεξιότητες! Τον αφήνουμε ελεύθερο και τον φωνάζουμε όταν είμαστε πιο χαλαροί και όχι απειλητικοί, τότε και αυτός δεν θα χρειαστεί να σας δείξει ότι πρέπει να ηρεμήσετε. Η τιμωρία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα συμπεριφοράς, να κάνει το σκυλί να νιώθει ανασφάλεια και να τον οδηγήσει στο να χάσει την ικανότητα να επικοινωνεί με το κόσμο.
Κάποια σήματα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά από σχεδόν όλους τους σκύλους, κάποια άλλα όχι τόσο συχνά. Τα πιο εύκολα ως προς την παρατήρηση είναι:
- Στρίψιμο του κεφαλιού, σώματος, βλέμματος. Αν κάποιος συμπεριφέρεται απειλητικά στο σκύλο, έρχεται πάνω του ξαφνικά, θέλει να τον ¨πνίξει¨ με αγκαλιές, πολύ συχνά θα πάρει αυτά τα σήματα σαν προσπάθεια του σκύλου να τον ηρεμήσει με διπλωματικό τρόπο. Και εσείς αν βλέπεται τον τετράποδο φίλο σας να είναι υπερβολικά ενθουσιασμένος, μπορείτε απλά να μην τον κοιτάτε, να στρίψετε το κεφάλι σας και να περιμένετε. Ο σκύλος σας θα πάρει αυτό το μήνυμα και θα χαλαρώσει.
- Γλείψιμο της μύτης. Πόσες φωτογραφίες έχετε με το σκύλο σας να γλύφετε; Μήπως πήγατε πολύ κοντά τη κάμερα στο πρόσωπό του και συμπεριφερόσασταν περίεργα για να την κοιτάξει;
- Χασμουρητό. Έχετε πολύ κόσμο μέσα στο σπίτι; Παιδιά φωνάζουν και τρέχουν γύρο από τον σκύλο; Είσαστε στον κτηνίατρο και έχει φασαρία; Αν βλέπετε το σκύλο σας να χασμουριέται, σημαίνει πως νιώθει αγχωμένος και κάτι στο περιβάλλον είναι υπερβολικό γι αυτόν. Κοιτάξτε προσεκτικά τι τον ενοχλεί και αλλάξτε το.
- Μύρισμα εδάφους. Αν ξαφνικά βλέπετε ότι ο σκύλος σας άρχισε να μυρίζει το έδαφος, όταν τον φωνάζετε να γυρίσει σπίτι από τον κήπο και αυτός δεν έρχεται, προσπαθήστε να αλλάξετε τη φωνή σας σε πιο χαρούμενη ή τη στάση σας σε πιο χαλαρή (βεβαιωθείτε όμως ότι είχε αρκετή βόλτα αλλιώς μπορεί να σας λέει ¨λίγο ακόμα να κάτσω, εδώ είναι τόσο ωραία¨!)
- Ξάπλωμα. Πολύ δυνατό σήμα ηρεμίας που βοηθάει το σκύλο να καθησυχάσει άλλο ζώο η κατάσταση.
Για να μπορείτε να παρατηρείτε τα σήματα θέλει προσπάθεια και προπόνηση αλλά η σημασία του να τα μάθετε είναι παρά πολύ μεγάλη, γιατί θα μπορείτε να επικοινωνείτε με το σκυλί σας, να καταλαβαίνετε αυτό που προσπαθεί να σας πει. Αν ο σκύλος σας δείχνει να ¨έχει ξεχάσει¨ τη γλώσσα αυτή λόγο κακομεταχείρισης ή επιθέσεων από άλλα σκυλιά, μην διστάζετε, τηλεφωνήστε στον εκπαιδευτή σκύλων, ο οποίος δουλεύει με θετικό τρόπο χωρίς βία και έχει τις απαραίτητες γνώσεις για την συγκεκριμένη εκπαίδευση για να σας βοηθήσει.
Άννα Ντμιτρένκο από την ομάδα του VolosActionDogs
Τηλ. 6979904116
