"Ο Κοινωνικός Διάλογος στην ΕΛΛΑΔΑ και η συμβολή του στην αντιμετώπιση της κρίσης, στην ενίσχυση της απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων"

Παρέμβαση του προέδρου της ΕΣΕΕ κ. ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΡΚΙΔΗ στην εκδήλωση του Υπουργείου Εργασίας & του EUROFOUND για τον κοινωνικό διάλογο στο Ζάππειο στα πλαίσια της Ελληνικής Προεδρίας: «Χωρίς καμία αμφιβολία η συστηματική και θεσμοθετημένη συνεργασία εργοδοτών και εργαζομένων με τη μορφή του Κοινωνικού Διαλόγου, αν και καθυστέρησε να ενταχθεί στο ελληνικό σύστημα εργασιακών σχέσεων και κοινωνικής εκπροσώπησης σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ε.Ε., τείνει για περισσότερο από 20 χρόνια να παγιωθεί και στη χώρα

μας. Ο κοινωνικός διάλογος αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Πρόκειται για μια διαδικασία διαβούλευσης που διεξάγεται από τους κοινωνικούς εταίρους συνήθως χωρίς την παρέμβαση του κράτους. Περιλαμβάνει τις συζητήσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, τις κοινές ενέργειές τους και τις τυχόν διαπραγματεύσεις τους, καθώς και τις συζητήσεις μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και των κρατικών οργάνων. Η κεντρική θέση που κατέχει η έννοια του κοινωνικού διαλόγου εντάσσεται επομένως ανάμεσα στις σημαντικές αλλαγές και τους μετασχηματισμούς που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια στις δομές, στους θεσμούς και στις λειτουργίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Οι εν λόγω μετασχηματισμοί αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στην ελληνική περίπτωση στο βαθμό που από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ενόψει της διαδικασίας του εξευρωπαϊσμού έχουν μεταμορφωθεί ριζικά πολλές από τις θεσμικές και πολιτικές διευθετήσεις. Οι αλλαγές στο σύστημα κοινωνικής εκπροσώπησης επαναπροσδιορίζουν τις σχέσεις κράτους και κοινωνίας της οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τέσσερις κοινωνικοί εταίροι (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, 5 σήμερα με τον ΣΕΤΕ, αναπτύσσουν μηχανισμούς διαχείρισης του αναδυόμενου συστήματος διακυβέρνησης και αναδεικνύονται σε κρίσιμους παράγοντες εδραίωσης της διαδικασίας του κοινωνικού διαλόγου. Έτσι, εκτός από τα προσφιλή θέματα που «δικαιωματικά» έχουν λόγο όπως αυτά των εργασιακών σχέσεων οι Κοινωνικοί Εταίροι σταδιακά συμμετείχαν μέσα από έναν οιονεί ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ σε μια σειρά από ζητήματα όπως ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά ακόμα και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Τα ΝΕΑ ΠΕΔΙΑ κατοχυρώθηκαν με τη συμμετοχή τους στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, στην Εθνική Επιτροπή Δια Βίου Μάθησης, στο Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας, Εξαγωγών και σε περισσότερες από 100 επιτροπές μόνιμου ή ad hoc Κοινωνικού Διαλόγου. Ωστόσο, η περίοδος της κρίσης των τελευταίων 5 ετών σηματοδοτεί σοβαρούς μετασχηματισμούς σε όλα τα επίπεδα. Ακούγεται από ορισμένες πλευρές ότι οι μετασχηματισμοί αυτοί ίσως θα σημάνουν και την αρχή του τέλους του κοινωνικού διαλόγου στο ελληνικό πολιτικό σύστημα όπως τον γνωρίσαμε και όπως αυτός εμπεδώθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών. Την περίοδο αυτή οι κοινωνικοί εταίροι κλήθηκαν να υπερβούν τα συνήθη θέματα του διαλόγου και να τοποθετηθούν σε ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα. Στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα να σταθώ στην υλοποίηση του ΚΔ ειδικά στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα, με ειδική αναφορά στον κλάδο του εμπορίου. Εμείς οι θεσμοθετημένοι Κοινωνικοί Εταίροι καταφέραμε σημαντικά πράγματα: Υπογράψαμε και διατηρήσαμε έτσι το θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, κρατήσαμε ζωντανή την Κλαδική Σύμβαση του Εμπορίου. Μάλιστα, για το σκοπό αυτό βρισκόμαστε σε συνεργασία με το ILO, ώστε να υπογράψουμε την νέα κλαδική του εμπορίου σε ένα ευρύτερο πλαίσιο συμφωνίας για τον Εμπορικό Κλάδο, έναν κλάδο που αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη της ελληνικής οικονομίας προσφέροντας απασχόληση σε περισσότερους από 650.000 εργαζόμενους (για 12 μήνες τον χρόνο). Επίσης, είναι ο σημαντικότερος πόλος προσέλκυσης των νέων ηλικίας 15-24 ετών και γυναικών. Κλείνοντας, θα ήθελα να θέσω σε όλους το ερώτημα: με ποιόν τρόπο η εμπεδωμένη πλέον κουλτούρα του κοινωνικού διαλόγου θα δώσει τη δυνατότητα στους κοινωνικούς εταίρους να διατηρήσουν ένα επίπεδο ελάχιστης συνεννόησης σε μια περίοδο όπου πολύ συχνά οι διαδικασίες κοινωνικού διαλόγου παρακάμπτονται. Η απάντηση από την πλευρά του ελληνικού εμπορίου και της επιχειρηματικότητας, από την πλευρά της ΕΣΕΕ, βρίσκεται στο να συμφωνήσουμε στα παρακάτω 5 σημεία. Ότι: 1. Ο ουσιαστικός Κοινωνικός Διάλογος είναι στις παρούσες συνθήκες βασική προϋπόθεση για την επίλυση κρίσιμων προβλημάτων. 2. Η θεσμική ενίσχυση του ρόλου των Κοινωνικών Εταίρων θα συμβάλλει στην ενδυνάμωση τόσο του ΚΔ όσο και στην διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής. 3. Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας δεν μπορούν να μειωθούν περαιτέρω τη στιγμή μάλιστα που αντιπροσωπεύουν κατανάλωση για τις επιχειρήσεις μας. 4. Η μείωση όμως του υψηλού μη μισθολογικού κόστους μπορεί να αυξήσει τον καθαρό μισθό και να ενισχύσει τα χαμηλά επίπεδα απασχόλησης. 5. Είναι απαραίτητη η άμεση αντιμέτωπη του χρηματοδοτικού κενού του Ασφαλιστικού μας φορέα με πάγωμα και κεφαλαιοποίηση των οφειλών του ΟΑΕΕ και την αφαίρεση του αντίστοιχου ασφαλιστικού χρόνου σε όλους τους ουσιαστικά «ανέργους» Εμπόρους. Στην επιστολή προθέσεων που υπεγράφη στις 14 Μαΐου μεταξύ Κυβέρνησης και ΔΝΤ και κοινοποιήθηκε μετά τις ευρωεκλογές στις 30 Μαΐου υπάρχουν αρκετά σημεία τα οποία χρήζουν κοινωνικού διαλόγου. Συγκεκριμένα, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να υλοποιήσει τα παρακάτω: Σημείο 6 - Μειώσαμε τις εργοδοτικές εισφορές κατά 2,9% και θα εξετάσουμε στο τέλος Ιουνίου 2015 την περαιτέρω μείωση κατά 1%. Θα μειώσουμε τα οικογενειακά επιδόματα και τα προγράμματα του ΟΑΕΔ. - Όλα τα επικουρικά ταμεία θα συγχωνευθούν στο ΕΤΕΑ. Από την 1-1-2015 τα επικουρικά ταμεία θα συντηρούνται από τις δικές τους εισφορές. Σημείο 25 - Επιτρέπεται η απελευθέρωση του ωραρίου όλων των Κυριακών του χρόνου από τις 11 έως τις 8 χωρίς όριο τετραγωνικών πιλοτικά σε τρεις τουριστικές περιοχές από τον Ιούνιο του 2014 και επεκτείνεται το μέτρο μέχρι το τέλος Μαρτίου του 2015 σε ολόκληρη τη χώρα. Σημείο 29 - Λήφθηκαν μέτρα, ώστε για τους μακροχρόνια άνεργους άνω των 25 ετών, θα μειωθεί η προσαύξηση ανά τριετία από 10% σε 5%. - Ξεκαθαρίστηκε ότι ο ελάχιστος μισθός, ο οποίος θα καθορίζεται από 1-1-2017 θα είναι ένα νούμερο (single rate). Η θετική συμβολή του κοινωνικού διαλόγου στη αντιμετώπιση της κρίσης, την ενίσχυση της απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων, είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ απαραίτητη στην "ειδική περίπτωση" της χώρας μας. Ευτυχώς, που οι κοινωνικοί εταίροι με τη βοήθεια του Υπουργού Εργασίας, κρατήσαμε μέχρι σήμερα τον κοινωνικό διάλογο στην Ελλάδα ζωντανό».