Ομιλία Υφυπουργού Οικονομικών, κ. Φίλιππου Σαχινίδη Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος Περιφερειακή Διοίκηση Θεσσαλίας

Φίλες και φίλοι,

Με ιδιαίτερη χαρά συναντιέμαι σήμερα μαζί σας, όχι μόνο γιατί είμαι Θεσσαλός αλλά γιατί θεωρώ ότι είναι κρίσιμο το να διατηρείται μια ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τους φορείς και τους πολίτες που καθημερινά βιώνουν την πραγματικότητα της οικονομίας.

Η ανταλλαγή απόψεων και ο ζωντανός διάλογος είναι βασικές προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση και εφαρμογή πολιτικών που θα είναι αποτελεσματικές.

Εκτιμώ, πως έχει γίνει πλέον κατανοητό από όλους το μέγεθος της Διεθνούς κρίσης που βιώνουμε. Σε διεθνές επίπεδο τα πρώτα δειλά σημάδια ανάκαμψης έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους, ωστόσο αυτή  εκτιμάται πως θα είναι αργή.

Η Ελληνική οικονομία μπήκε σε ύφεση - με μεγάλη ένταση-  κατά την αρχή του 2009, με τα δυσοίωνα σημάδια ωστόσο να έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους από το δεύτερο μισό του 2008.

Δυστυχώς, στην περίπτωση της Ελληνικής Οικονομίας η κρίση μεγεθύνεται, καθώς σχετίζεται και με τις χρόνιες παθογένειες και τα διαρθρωτικά προβλήματα.

Ενώ οι ατυχείς χειρισμοί της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ, επέτειναν περαιτέρω το πρόβλημα και οδήγησαν σε πρωτοφανή Δημοσιονομική εκτροπή και  έντονη αμφισβήτηση στην αξιοπιστία της χώρας. Αλλά πως φτάσαμε έως εδώ;

Αναπτυξιακά η χώρα μας από το τέλος του πολέμου και έως την πετρελαϊκή κρίση του 1970 πέρασε μια φάση ανασυγκρότησης με έμφαση στην ανάπτυξη και δημιουργία των απαραίτητων υποδομών.

Χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου είναι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, οι υψηλές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς και οι σημαντικές εισροές επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό. 

Βασικός μοχλός ανάπτυξης ήταν το χαμηλό εργατικό κόστος, ενώ σταδιακά αυξήθηκε σημαντικά και το εισόδημα των εργαζομένων. Ταυτόχρονα βιώσαμε την εξωτερική και εσωτερική μετανάστευση, την αστικοποίηση και την ασύμμετρη ανάπτυξη των αστικών κέντρων σε βάρος της περιφέρειας. 

Πρέπει να σημειωθεί πως παρά την ανάπτυξη στις βασικές υποδομές της χώρας, εκτενής βιομηχανοποίηση και εκσυγχρονισμός της οικονομίας – κατά τα πρότυπα των ανεπτυγμένων οικονομιών της Δύσης - δεν επιτεύχθηκε.

Στην ελληνική ιδιαιτερότητα, ο ρόλος του κράτους παρέμεινε κεντρικός, η δευτερογενής παραγωγή δεν κλιμακώθηκε ενώ τομείς όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία σταδιακά αναδεικνύονται στους στυλοβάτες της οικονομικής εξωστρέφειας της χώρας.  Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πολιτικών επιλογών της συγκεκριμένης περιόδου, τελικά δεν επέτρεψαν την απελευθέρωση της δημιουργικότητας που χαρακτηρίζει τον Έλληνα, παρά τον έστρεψαν σε κοινωνικά και οικονομικά μοντέλα εσωστρέφειας.

Περνώντας στα σύγχρονα χρόνια, η εικόνα αυτή – όσον αφορά το παραγωγικό πρότυπο της οικονομίας – έχει παγιωθεί.  Ωστόσο υπάρχουν σημαντικές διαφορές:

Οι εισροές και τα από την ΕΕ, στηρίζουν τις επενδύσεις και ωφελούν την ελληνική οικονομία. Η προοπτική της ένταξης στην ΟΝΕ και η προσαρμογή στους όρους της Συνθήκης του Μάαστριχτ οδηγεί στη σημαντική βελτίωση των βασικών δεικτών της ελληνικής οικονομίας και διατηρούνται υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Ταυτόχρονα καταγράφεται σταδιακή αποκλιμάκωση των επιτοκίων, απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα και – η πρωτόγνωρη για τους Έλληνες καταναλωτές – ανάπτυξη της καταναλωτικής πίστης.

Στο διεθνή χώρο, οι συνθήκες ανταγωνισμού αλλάζουν ριζικά.  Σημαντικά γεγονότα, όπως το άνοιγμα των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και η ραγδαία άνοδος των αναπτυσσόμενων χωρών (BRIC, Κίνα, Ινδία), διαμορφώνουν νέα δεδομένα στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των χωρών, η παραγωγή προϊόντων με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος, το άφθονο φθηνό εργατικό δυναμικό και η απορρόφηση υψηλών επενδύσεων.  Η παγκοσμιοποίηση – όπως κυριάρχησε να την αποκαλούμε – διαμορφώνει ένα περιβάλλον όπου οι νεοφιλελεύθερες απόψεις για την διαχείριση της οικονομίας και της κοινωνίας φαίνεται να κερδίζουν έδαφος.  Οι αγορές ανακηρύσσονται στους υπέρτατους προφήτες της οικονομίας, ο χαρακτηρισμός «καταναλωτής» έρχεται να αντικαταστήσει την έννοια του «πολίτη».

Η εξέλιξη σε όλους μας είναι λίγο πολύ γνωστή. Η διαρθρωτική – χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώθηκε με βίαιο τρόπο, ξεκινώντας από την αγορά των subprime στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ και συμπαρέσυρε τις σχετικές αγορές παραγώγων και τιτλοποιημένων απαιτήσεων.

Σήμερα, και με την διεθνή κρίση ακόμα σε εξέλιξη, τα δεδομένα δεν έχουν ακόμα δείξει με σαφήνεια την έξοδο αλλά και τις αλλαγές που πρέπει να υλοποιηθούν τόσο στο πλαίσιο λειτουργίας του χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά κυρίως στο τι παραγωγικό πρότυπο θα υιοθετηθεί παγκοσμίως.

Στη χώρα μας  η κρίση αυτή εκδηλώθηκε εντονότερα από τα μέσα του 2008 ενώ η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία κατά το 2009.  Οι αστοχίες της Δημοσιονομικής πολιτικής που εφαρμόστηκε μαζί με τις χρόνιες παθογένειες και τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα που μεγέθυνε τα αποτελέσματα της κρίσης.

Βασικοί προβληματικοί άξονες της οικονομίας αναδεικνύονται :

•         Υψηλό έλλειμμα και χρέος

•         Χαμηλή ανταγωνιστικότητα

•         Περιορισμένη ρευστότητα

•         Μη βιώσιμο παραγωγικό πρότυπο της οικονομίας

Με έλλειμμα 12,7% και χρέος 113%  του ΑΕΠ τα δημοσιονομικά «όπλα» που σε αυτές τις συνθήκες κατά κανόνα χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν την οικονομία, είναι εξαιρετικά περιορισμένα. 

Υψηλά ελλείμματα και ειδικότερα υψηλά πρωτογενή ελλείμματα καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή την προσπάθεια περιορισμού του χρέους.
Οι συνεχείς αναθεωρήσεις του ύψους του εκτιμώμενου ελλείμματος κατά τα έτη 2008 και 2009 διαμόρφωσαν κλίμα αβεβαιότητας για την πορεία της οικονομίας και έπληξαν την αξιοπιστία της χώρας.

Ο εμπορικός κόσμος και οι επιχειρήσεις είχαν αρχίσει να νιώθουν τα πρώτα σημάδια του περιορισμού της ρευστότητας.

Χαρακτηριστική είναι η κατά το 2008 και 2009 ραγδαία κλιμάκωση του ύψους των νέων ακάλυπτων επιταγών όπως καταγράφεται από τα επίσημα στοιχεία του Τειρεσία, από 108 εκ. Ευρώ κατά μέσο όρο το μήνα για το 2008, το αντίστοιχο ποσό για το 2009 υπερδιπλασιάστηκε στα 265 εκατ. Ευρώ. Αυτό είναι ενδεικτικό των συνθηκών πιστωτικής ασφυξίας που αντιμετωπίζουν κυρίως οι ΜΜΕ επιχειρήσεις

Χαρακτηριστικό της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αυξήθηκε ραγδαία – έως και τριπλασιάστηκε – από το 2004 και μετά και στο τέλος του 2008 είχε φτάσει σχεδόν στο 14% του ΑΕΠ.

Ενώ σταθερά αρνητικές επιδόσεις καταγράφονται και στο Εμπορικό Ισοζύγιο.

Ενδεικτικό των τάσεων που επικρατούν είναι η συνεχής διεύρυνση του «μεταπρατικού» και του τομέα υπηρεσιών της οικονομίας. Τομείς όπως το λιανικό εμπόριο, οι μεταφορές και οι επικοινωνίες διευρύνουν σταδιακά το μερίδιο τους στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία της οικονομίας. Η μεταποίηση παραμένει διαχρονικά σε χαμηλά επίπεδα (10% με 11%). Η πρωτογενής παραγωγή συμμετέχει με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά.

Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, κληθήκαμε να καταρτίσουμε τον Προϋπολογισμό του έτους 2010 και να υλοποιήσουμε διεξόδους και αποτελεσματικές λύσεις για την έξοδο από την κρίση.

Ο Προϋπολογισμός του κράτους πρέπει να αξιολογείται και να κρίνεται με βάση την πραγματοποίηση των σεναρίων που ενσωματώνει, την εγκυρότητα των στοιχείων που περιλαμβάνει, τις προτεραιότητες που θέτει και τις προσδοκώμενες ή μη επιπτώσεις της εφαρμογής του για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνία.

Ο Προϋπολογισμός του 2010, ο οποίος συντάχθηκε σ΄ ένα ιδιαίτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον, σε δυσμενείς διεθνώς συνθήκες έχει κάποια ξεχωριστά χαρακτηριστικά καθώς είναι:

·       ο πρώτος Προϋπολογισμός της σοσιαλιστικής κυβέρνησης, που με Πρωθυπουργό το Γ. Παπανδρέου επιδιώκει την ανάταξη της οικονομίας και την ενίσχυση του κράτους και της αξιοπιστίας της χώρας

·       ο πρώτος Προϋπολογισμός που συντάχθηκε σ΄ένα πρωτόγνωρο για τη χώρα μας αρνητικό οικονομικό περιβάλλον

·       ο πρώτος Προϋπολογισμός που κατατέθηκε σε μια συγκυρία, που παρατηρείται ένας πρωτόγνωρος δημοσιονομικός εκτροχιασμός, για τον οποίο δεν ευθύνεται η οικονομική κρίση, αλλά συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές

·       ο πρώτος Προϋπολογισμός που επιχειρεί  να λύσει μια δύσκολη εξίσωση. Συγκεκριμένα, να στηρίξει την ανάπτυξη και την οικονομική δραστηριότητα και να μην αφήσει τους κοινωνικά αδύναμους να υποστούν και πάλι τις βασικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης.

Άμεσοι στόχοι που τέθηκαν ήταν ο περιορισμός του ελλείμματος από το 12,7% του ΑΕΠ, κατά 8,4 δισ. Ευρώ, έτσι ώστε να διαμορφωθεί το 2010 σε μονοψήφιο ποσοστό, στο 9,1%.
Στον τομέα των Δαπανών στοχεύουμε στην περιστολή της σπατάλης στον Δημόσιο τομέα. 

Ο Προϋπολογισμός υιοθετεί μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 10%, ενώ επιτυγχάνεται και μείωση των συνολικών καταναλωτικών δαπανών του Δημοσίου κατά 25%, εξοικονομώντας συνολικά 897 εκατ. Ευρώ. Ταυτόχρονα περιορίζονται οι εξοπλιστικές δαπάνες κατά 0,5 δισ. ευρώ.

Αναφορικά με τα έσοδα, εκτιμάται πως διασφαλίζονται 1,2 δισ.  από την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Επιπλέον, 1,5 δισ.  από το νέο πλαίσιο φορολόγησης των εισοδημάτων και της περιουσίας και τις αυξήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης τσιγάρων και ποτών (Αυτές είναι οι μοναδικές αυξήσεις έμμεσων φόρων τις οποίες λαμβάνει υπόψη ο προϋπολογισμός του 2010).

Ακόμα, 1 δισ.  ευρώ εισφορά κοινωνικής ευθύνης από τις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις και τη μεγάλη ακίνητη περιουσία, το οποίο θα προσφέρει τους απαραίτητους πόρους για την χορήγηση του έκτακτου επιδόματος αλληλεγγύης.

Παρά τα στενά πλαίσια κατάρτισης του Προϋπολογισμού 2010, έγινε προσπάθεια για αύξηση των Δημοσίων Επενδύσεων στο 4,2% του ΑΕΠ.

Επιπλέον, επιταχύνεται η είσπραξη των εσόδων για το ΠΔΕ από την ΕΕ με την επιτάχυνση υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2007-2013, το οποίο κατά το παρελθόν έχει σημειώσει πολύ χαμηλή απορροφητικότητα.

Μπορούμε να αναλύσουμε περαιτέρω τα δεδομένα του Προϋπολογισμού του 2010, ωστόσο, σαν βασικό χαρακτηριστικό σημειώστε την μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε για την αποτελεσματική εξισορρόπηση μεταξύ της εξοικονόμησης πόρων, του περιορισμού της σπατάλης, της στήριξης των κοινωνικών αναγκών και διατήρησης των επενδυτικών δαπανών της οικονομίας.

Η έξοδος από την κρίση δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με κοντόφθαλμη διαχειριστική λογική.
Απαιτούνται παρεμβάσεις στα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της Ελληνικής Οικονομίας και τομές για την επίλυση κρίσιμων ζητημάτων.

Μόνο έτσι θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας, μέσα σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό Διεθνές περιβάλλον, χωρίς την «πολυτέλεια» των υποτιμήσεων του εθνικού νομίσματος που κατά το παρελθόν εφαρμόστηκαν.

Στο σημείο  αυτό είναι αναγκαίο να τονίσουμε την αναγκαιότητα της ανάπτυξης, που αποτελεί βασικό στόχο της  Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και θα αποτυπωθεί στο τετραετές Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που θα δοθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο, αφού προηγουμένως συζητηθεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Η Κυβέρνηση, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, ώστε η χώρα να οδηγηθεί σε μια κατεύθυνση δημοσιονομικά βιώσιμης πορείας και ταυτόχρονα να δώσει τη δυνατότητα για την ανάταξη της οικονομίας, αλλά και τη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού μοντέλου γύρω από τους άξονες της πράσινης ανάπτυξης.

Η μετάβαση σε μια νέα πιο πράσινη, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και με πιο ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων είναι μονόδρομος. Ας μη λησμονούμε ότι η Σύνοδος για την κλιματική αλλαγή ξεκίνησε ήδη στην Κοπεγχάγη.

Οι πολιτικές στην ΕΕ συγκλίνουν στη διαμόρφωση των πιο ευνοϊκών συνθηκών για τη μετάβαση αυτή, που θα μας επιτρέψει να αποκτήσουμε πλεονέκτημα στο διεθνή ανταγωνισμό, ιδίως στις συνθήκες της σημερινής οικονομικής κρίσης.

Με πυξίδα προσανατολισμού την πράσινη ανάπτυξη μπορούμε να οδηγήσουμε την οικονομία σε νέους δρόμους, να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία, απελευθερώνοντας τις αστείρευτες δημιουργικές μας δυνάμεις, που είτε ασφυκτιούν είτε βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση.

Στοχεύουμε λοιπόν σε δέσμες παρεμβάσεων και διαρθρωτικών αλλαγών:

1^ον) Φορολογική μεταρρύθμιση: Στρατηγικός στόχος είναι ένα απλό, σταθερό και σύγχρονο φορολογικό σύστημα που θα εγγυάται τη δικαιοσύνη, την αποτελεσματικότητα και θα προωθεί την ανάπτυξη:
 - Εφαρμογή ενιαίας τιμαριθμοποιημένης προοδευτικής κλίμακας για τα φυσικά πρόσωπα.
 - Φορολόγηση με χαμηλό συντελεστή των αδιανέμητων κερδών των επιχειρήσεων
    - Αύξηση συντελεστή επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες, για τις πωλήσεις προϊόντων ζωικής και φυτικής παραγωγής από 7% σε 11%.
 - Κατάργηση υφιστάμενου ΚΒΣ. Κωδικοποίηση και απλούστευση φορολογικής νομοθεσίας
 - Εκσυγχρονισμός του μοντέλου οργάνωσης της φορολογικής διοίκησης.
 - Κατάργηση περιττών πιστοποιητικών. Καθιέρωση της Δήλωσης και του Εκκαθαριστικού ως μόνα πιστοποιητικά.

Ωστόσο, οφείλουμε να αποκαταστήσουμε στον πολίτη την εμπιστοσύνη απέναντι στο κράτος και στην ανταποδοτικότητα των φόρων που καταβάλει.

2^ον) Ασφαλιστικό. Το ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, καθώς τα χρέη των ταμείων βαίνουν διογκούμενα και τίθεται σε ορατό κίνδυνο η βιωσιμότητα του συστήματος:

- Η χρηματοδότηση των ταμείων από τον τακτικό προϋπολογισμό δεν μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο για την κάλυψη των ελλειμμάτων που προκαλούνται από τις αναλογιστικές ανισορροπίες του συστήματος (ανατροπή αναλογιών συνταξιούχων και εργαζομένων).
 - Διαφάνεια και αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων των Ταμείων
 - Καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής.

Πέρα από τις αναγκαίες παρεμβάσεις και αλλαγές που προωθούνται, η ουσιαστική εγγύηση για την βιωσιμότητα Ασφαλιστικού Συστήματος είναι η ανάπτυξη της οικονομίας και η δημιουργία των απαραίτητων πλεονασμάτων που θα τροφοδοτούν το κοινωνικό κράτος.

3^ον) Επενδύσεις:  - Ταχύτερη υλοποίηση του ΕΣΠΑ το οποίο μέχρι στιγμής παρουσιάζει σημαντικές καθυστερήσεις. Βραχυχρόνια θα συμβάλει στην αναθέρμανση της οικονομίας για την έξοδο από την κρίση, ενώ μεσοπρόθεσμα θα βοηθήσει την ανάπτυξη νέων παραγωγικών τομέων της οικονομίας και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

 - Επιπλέον δρομολογείται δέσμη μέτρων για την διευκόλυνση και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας (Νέα προγράμματα επιχειρηματικότητας, ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας).

 - Νομοσχέδιο που να καταργεί τα αντικίνητρα για την επιχειρηματικότητα με στόχο την αύξηση των επενδύσεων. Στόχος είναι να είναι εφικτή η ίδρυση επιχείρησης εντός 15 ημερών.

 Κεντρικό ζητούμενο είναι η υποκατάσταση του ξεπερασμένου παραγωγικού προτύπου που επικρατεί στην Ελληνική Οικονομία και η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της χώρας στο διεθνές περιβάλλον.

4^ον) Ρευστότητα στις επιχειρήσεις: Η κρίση δημιούργησε δύσκολες συνθήκες για την λειτουργία των επιχειρήσεων. Ήδη κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τις ευνοϊκές ρυθμίσεις των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την οικονομική κρίση και τον Τειρεσία. Χρήση του ανεκμετάλλευτου ποσού από το πακέτο των 28 δισ. (σχέδιο στήριξης των Τραπεζών) για την ενίσχυση της ρευστότητας των ΜΜΕ.

Προστασία της απασχόλησης: Η τετραετής επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων εργαζομένων. Αποτελεί ένα μέτρο το οποίο ευνοεί ταυτόχρονα την επιχείρηση και τον εργαζόμενο. Έτσι δημιουργούνται κίνητρα νέες επενδύσεις και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ διευκολύνεται η είσοδος των νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας.

5^ον) Δαπάνες του Δημόσιου τομέα: Ο Δημόσιος τομέας χαρακτηρίζεται από αναποτελεσματικότητα και σπατάλη. Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια των περιορισμό των πρωτογενών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού (ΤΠ). Οι συγκεκριμένες δαπάνες αυξάνονται κατά μέσο όρο 11% επί οκτώ συνεχόμενα έτη, ενώ η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ δεν ξεπέρασε το 6% και η αύξηση των καθαρών εσόδων του ΤΠ το 4%.

 - Καθιέρωση της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών. Έτσι θα γίνει εφικτός ο αποτελεσματικός έλεγχος του μισθολογικού κόστους στο Δημόσιο.

 - Περιορισμός των νέων προσλήψεων στο δημόσιο, με αναλογία 1 νέος εργαζόμενος, για 5 αποχωρούντες.

 - Συγχώνευση ή κατάργηση δημόσιων οργανισμών

Ο Προϋπολογισμός του 2010 στοχεύει να ανοίξει έναν νέο κύκλο αναπτυξιακής διαδικασίας για τη χώρα μας. Γιατί η αναπτυξιακή διαδικασία είναι η μόνη αισιόδοξη προοπτική για τη χώρα μας, τόσο στην ΕΕ, όσο και στο δυναμικό και άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας.

Στα αιτήματα της κοινωνίας για δίκαιες ανατροπές, για αλλαγή του παραγωγικού και αναπτυξιακού προτύπου της χώρας, για μια νέα πορεία στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης, για τη δημιουργία εθνικού πλούτου και νέων θέσεων εργασίας, απαντάμε με δημοκρατικές πολιτικές λύσεις και θέλουμε συμμάχους μας όλους τους πολίτες.    

Σας ευχαριστώ

---