Ο... άλλος δρόμος για την Κοιλάδα των Τεμπών

ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

* Αναγκαία η σύσταση ενιαίου φορέα διαχείρισης. Οι προτάσεις τους σωματείου «Δρυάς»

Της Νατάσας Πολυγένη

Η Κοιλάδα των Τεμπών, ένα σπάνιο δημιούργημα της φύσης, διαθέτει μοναδική φυσική ομορφιά και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Όλυμπος, Κίσσαβος, Πηνειός. Μέρη όπου οι αρχαίοι τοποθέτησαν τις κατοικίες των θεών. Η μυθολογία, η ιστορία και η φύση προίκισαν τον τόπο αυτό με ιδιαίτερα στοιχεία και τον καθιστούν μοναδικό, μια σπάνια πολιτιστική κληρονομιά. Με δεδομένα λοιπόν στοιχεία τη φύση, τη μυθολογία, την ιστορία, τη διαχρονική παρουσία του ανθρώπου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η Κοιλάδα των Τεμπών πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αντικείμενο προστασίας, μελέτης, αξιοποίησης και προβολής. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το Σωματείο για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό Κ. Ολύμπου-Αν. Κισσάβου-Πηνειού και Τεμπών «Δρυάς» που καταθέτει τις δικές του προτάσεις για την αξιοποίηση της περιοχής. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. της «Δρυάς» κ. Αστέριος Χλωρός τονίζει ότι είναι επιτακτική ανάγκη η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης της περιοχής, καθώς όπως σημειώνει είναι λυπηρό να καταστρέφεται ένα παγκόσμιο μνημείο της φύσης με τη δικαιολογία της κατασκευής ενός έργου. Όπως λέει, οι ανάγκες της καθημερινότητας να κατασκευαστούν δύο συγκοινωνιακοί άξονες, σιδηρόδρομος και αυτοκινητόδρομος, μέσα στην Κοιλάδα, αλλά και το πέρασμα του αγωγού του φυσικού αερίου, τα δίκτυα του ΟΤΕ και της ΔΕΗ καθώς και η άναρχη τοποθέτηση των κεραιών της κινητής τηλεφωνίας, κατέστρεψαν τη φυσική, παρθενική, άγρια και μαζί ήμερη ομορφιά του τοπίου. Το πλήθος των παρατημένων σκουπιδιών από το καθημερινό βάνδαλο πέρασμα των ανθρώπων συμπληρώνει το τοπίο. Εν τω μεταξύ, εμφανώς απογοητευμένος ο κ. Αστ. Χλωρός σχολιάζει την άσχημη εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το προσκύνημα της Αγίας Παρασκευής. Μπορεί να αποτελεί σημείο αναφοράς και χώρο συνάθροισης πλήθους πιστών και τουριστών, αλλά δυστυχώς όπως επισημαίνει ο κ. Χλωρός ο τρόπος της τουριστικής ανάπτυξης και διαχείρισης του χώρου, αποτελεί ντροπή και δυσφήμιση για τη χώρα μας. «Η δυσοσμία που αναδύεται από την έλλειψη χώρων υγιεινής, ο βιασμός της αισθητικής από τις διαφημιστικές πινακίδες και οι παράγκες των μικροπωλητών, η προχειρότητα και η κακογουστιά δεν αμαυρώνουν απλά το τοπίο αλλά πληγώνουν βαθιά τον πολιτισμό μας. Ο τόπος μας καταστρέφεται. Η ψυχή μας αιμορραγεί και μπροστά σ όλα αυτά η πολιτεία στέκεται με απάθεια και λειτουργεί εγκληματικά για το μέλλον του τόπου και τις επόμενες γενιές» προσθέτει χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στο θέμα της κατασκευής του νέου αυτοκινητόδρομου μέσα από τούνελ, σημειώνει ότι φαινομενικά, δείχνει να καλυτερεύει εν μέρει την κατάσταση, ή τουλάχιστον την ωραιοποιεί. Όμως η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου περιχαρακώνει την περιοχή και αποκλείει τους κατοίκους από τις μέχρι τώρα επικερδείς ασχολίες τους. Παράλληλα σημειώνει: «Οι όποιες παρεμβάσεις στην παλαιά Εθνική Οδό δεν δίνουν λύση στο πρόβλημα. Η καθαριότητα και η «ωραιοποίηση» περιορίζεται στο οδόστρωμα. Η κοίτη του Πηνειού είναι άβατη από τα σκουπίδια και τα περιττώματα των ταξιδιωτών στα λιγοστά κατεστραμμένα καλντερίμια που οδηγούν στις πηγές των θεών. Η τοποθέτηση των ψυχρών τσιμεντένιων στηθαίων μετατρέπουν το τοπίο σε άχαρο τόπο καθιστώντας μη επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους και τον Κίσσαβο. Δεν υπάρχει μέριμνα για τα νέα αρχαιολογικά ευρήματα. Αλλά και η κατάσταση στα παλαιά διόδια των Τεμπών είναι απελπιστική. Τίποτα δεν μαρτυρά ότι είναι η είσοδος μιας από τις ωραιότερες κοιλάδες στον κόσμο. Οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις της «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» , δείχνουν ότι όλα αποσκοπούν στο κέρδος. Η πολιτεία δεν φρόντισε να γίνουν ανταποδοτικά έργα αποκατάστασης ώστε ο χαρισματικός αυτός τόπος να προστατευτεί και να αναπτυχθεί χωρίς να διαταραχθεί η ισορροπία του». Το ευχάριστο στην όλη υπόθεση σύμφωνα πάντα με τον κ. Χλωρό, είναι ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της Κοιλάδας των Τεμπών μετά την ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου δεν απασχολεί μονάχα τη «Δρυάς» αλλά και το ΤΕΕ και τους Φίλους του Πηνειού που πρόσφατα συνδιοργάνωσαν σχετική ημερίδα. «Η ημερίδα δεν είναι το τέλος της συζήτησης. Είναι η αρχή μιας κινητοποίησης και πιστεύουμε πως θα έχει πανελλήνια και ευρωπαϊκή ανταπόκριση» τονίζει με έμφαση ο κ. Χλωρός. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ «ΔΡΥΑΣ» Η δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης για την καλύτερη αξιοποίηση της περιοχής είναι μόνο μια εκ των συνολικά έξι προτάσεων που καταθέτει η ΔΡΥΑΣ. Συγκεκριμένα, προτείνει: -Η παλαιά Εθνική οδός που διασχίζει την Κοιλάδα των Τεμπών πρέπει να ενταχθεί πιλοτικά σε ένα Πρόγραμμα Φυσικών Εθνικών Δρόμων Ιδιαίτερης Αισθητικής Αξίας. Πρέπει να δημιουργηθούν προϋποθέσεις που να προκαλούν ευχαρίστηση στον κόσμο που διασχίζουν την Κοιλάδα, να προσφέρουν παίδευση και παράλληλα ενθάρρυνση της αύξησης της αναψυχής και του οικοτουρισμού. Προϋπόθεση είναι η τήρηση κριτηρίων όπως προστασίας του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος, η αποκατάσταση των αλλοιώσεων του φυσικού και πολιτισμικού τοπίου από τον άνθρωπο, η δυνατότητα άμεσης επαφής των επισκεπτών με τον τόπο (φυσικές, πολιτιστικές, ιστορικές διαδρομές) και παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών με οποιεσδήποτε επεμβάσεις προσαρμοσμένες στο φυσικό τοπίο. -Τα αρχαιολογικά ευρήματα πρέπει να μείνουν και να αναδειχτούν στον τόπο. Να γίνει ο χώρος επισκέψιμος ώστε να αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών. Ο σωστός σχεδιασμός για την αξιοποίηση των ευρημάτων πρέπει να λειτουργήσει ανταποδοτικά για τους ντόπιους. -Η διαχείριση της Κοιλάδας των Τεμπών θα πρέπει να γίνεται από ένα φορέα διαχείρισης στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι οι φορείς της περιοχής. Πρέπει να υπάρχει ένας ενιαίος σχεδιασμός και διαχείριση της περιοχής της Κοιλάδας των Τεμπών. Η διαχείριση της περιοχής μπορεί να γίνεται και σε συνδυασμό με τις γειτονικές προστατευόμενες περιοχές. -Πρέπει να γίνει μια σωστή χωροθέτηση των δραστηριοτήτων που ασχολούνται με τον τουρισμό και να γίνει ανάδειξη όλων των μνημείων που υπάρχουν στη περιοχή με την αποκατάστασή τους και τη δημιουργία πληροφοριακού υλικού. -Να λειτουργήσει στην παλαιά υφιστάμενη γραμμή (Τέμπη – Ραψάνη) το Τραινάκι των Τεμπών για τους λάτρεις του σιδηροδρόμου, από τον σύλλογο Φίλων του Σιδηροδρόμου. -Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με το ΥΠΕΧΩΔΕ, πρέπει να δημιουργήσει τον Φορέα Διαχείρισης, όπου θα συμμετέχουν η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η ΤΕΔΚ, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ο Δήμος Κάτω Ολύμπου, η κοινότητα Αμπελακίων, η Ιερ Μητρ. Λαρίσης, η ΤΕΔΚ και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις. Ο Φορέας θα είναι ανεξάρτητος έως ότου δημιουργηθεί Φορέας Διαχείρισης της ευρύτερης περιοχής, όπου και θα ενταχθεί. eleftheria.gr