Στο ΕΣΠΑ παραδοσιακοί οικισμοί της Καλαμπάκας και του Καστρακίου

Σε εξέλιξη προσπάθεια της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Τρικάλων

Του Αποστόλη Ζώη Την ένταξη των δύο παραδοσιακών οικισμών της παλιάς πόλης της Καλαμπάκας και του Καστρακίου στο ΕΣΠΑ προωθεί η Ν.Α. Τρικάλων, όπως δήλωσε χθες ο Νομάρχης Τρικάλων κ. Ηλίας Βλαχογιάννης. Ο Νομάρχης, σε δηλώσεις του υπογράμμισε πως παρέδωσε τις δύο μελέτες που ετοίμασε ο Δήμος Καλαμπάκας στα αρμόδια υπουργεία και εξέφρασε την αισιοδοξία ότι θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ μέσα στο Φεβρουάριο. Το πρόγραμμα αφορά ποσό ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. «Εάν ενταχθούν αυτοί οι δύο παραδοσιακοί οικισμοί στο ΕΣΠΑ με τις υποδομές που θα γίνουν προσδοκούμε να αυξηθούν οι διανυκτερεύσεις των επισκεπτών στην περιοχή και θα υπάρξουν πολλαπλά αναπτυξιακά οφέλη» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Βλαχογιάννης. Ιστορικά στοιχεία Σύμφωνα με στοιχεία του δήμου Καλαμπάκας σε επίσημο τουρκικό έγγραφο του 1454/55 αναφέρεται παράλληλα ως Σταγοί (Istagos) και Καλαμπάκα (Qualabaqqaya), ονομασία που στα τουρκικά σημαίνει "ο βράχος με τις κουκούλες των μοναχών". Ως Σταγοί, τη Βυζαντινή εποχή, έγινε έδρα επισκοπής (αναφέρεται από το 901/7), η οποία με κάποια διαλείμματα διατηρήθηκε ως το 1899, οπότε συγχωνεύτηκε με την Επισκοπή Τρίκκης και αποτέλεσαν τη Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών με έδρα τα Τρίκαλα. Επανιδρύθηκε τα τελευταία χρόνια ως Μητρόπολις Σταγών και Μετεώρων. Το 1204 οι Σταγοί περιήλθαν στο Δεσποτάτο της Ηπείρου, ενώ στο τέλος του 13ου αι. πέρασαν στην κυριαρχία των δουκών των Νέων Πατρών (Υπάτης). Το 1334 καταλήφθηκαν από τον δεσπότη της Ηπείρου Ιωάννη Β' και λίγο αργότερα περιήλθαν στην αυτοκρατορία της Κωνσταντινουπόλεως. Το 1348 κυριεύτηκαν από τους Σέρβους του Στεφάνου Δουσάν και έφτασαν σε ακμή επί της βασιλείας του αδελφού του Συμεών Ούρεση Παλαιολόγου. Όταν η Θεσσαλία κατελήφθη από τους Τούρκους, η Καλαμπάκα υπήχθη διοικητικώς στον πασά της Λάρισας και ήταν έδρα Μουδίρη (= δημάρχου) και Καδή(= ιεροδικαστή). Αργότερα υπήχθη στο σαντζάκι(= γενική διοίκηση) των Τρικάλων και έγινε έδρα Καϊμακάμη (= επάρχου). Ο Σουηδός περιηγητής Ι. Μπιέρνστωλ (1779) γράφει ότι στους Σταγούς υπήρχαν 10 χριστιανικές εκκλησίες και κανένα τζαμί, και ακόμα ότι έξω από τη μητρόπολη υπήρχαν διάφορες αρχαίες και νεότερες επιγραφές.Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Στην περιοχή καλλιεργούσαν και εμπορεύονταν βαμβάκι και μετάξι άριστης ποιότητας. Στις 1-10 Μαΐου 1854 έγινε στην Καλαμπάκα μια φονικότατη μάχη, κατά την οποία σκοτώθηκαν 500 περίπου Τούρκοι. Η πόλη απελευθερώθηκε τελικά στις 27 Αυγούστου 1881. Η Καλαμπάκα κάηκε ολοσχερώς από τα γερμανικά στρατεύματα στις 18 Οκτωβρίου 1943. Κατά την Κατοχή υπήρξε για μακρά διαστήματα υπό τον έλεγχο της Αντίστασης. Το Καστράκι Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το Καστράκι έχει παλαιά και πλούσια ιστορία. Διατηρούνται μέχρι σήμερα πολλά έθιμα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει η αναρρίχηση με σκοινί στο εκκλησάκι του Αη - Γιώργη του Μαντηλά, που βρίσκεται σε σπηλιά βράχου των Μετεώρων πάνω από το χωριό, ανήμερα της γιορτής του Αγίου, με το πέρας της λειτουργίας. Οι νέοι του χωριού κρεμούν πολύχρωμα μαντήλια και ανάβουν λαμπάδες στη Μονή. Τα μαντήλια μένουν έως την επόμενη γιορτή του Αγίου και θεωρούνται ευχές για υγεία. Στο Καστράκι σώζονται και αξιόλογες εκκλησίες κτισμένες κυρίως την εποχή της Τουρκοκρατίας:1) Ο Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, είναι τρίκλιτη βασιλική με αξιόλογες τοιχογραφίες και εικονοστάσι του 16ου αι. Βρίσκεται στη θέση "Αδράχτι". 2)Ο Ι. Ν. Αγ. Νικολάου που αγιογραφήθηκε το 1794, βρίσκεται ΝΑ του χωριού. 3)Ο Ι. Ν. Αγ. Αθανασίου βρίσκεται κοντά στην πλατεία. Αγιογραφήθηκε στα τέλη του 18ου αι.

Η ΕΡΕΥΝΑ 28 Ιανουαρίου 2010, αρ. φύλλου 15414,   σελίδα 10