Εκθεση φωτογραφίας για τον «ατυχή» πόλεμο

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

«Ο ατυχής πόλεμος του 1897 είναι ένα γεγονός δυσάρεστο, αλλά ταυτόχρονα η μελέτη του μας δίνει την ευκαιρία να αναζητήσουμε τη λύση σε προβλήματα, που για δεκαετίες ταλάνιζαν τη σύγχρονη πολιτική και στρατιωτική διοίκηση αλλά και την κοινωνία γενικότερα του τέλους του 19ου αιώνα». Με αυτά τα λόγια ο επιτελάρχης της 1ης Στρατιάς υποστράτηγος Κωνσταντίνος Κούτρας εγκαινίασε χθες το απόγευμα στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς, έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Ελληνοτουρκικός πόλεμος 1897». Η έκθεση διοργανώνεται από την 1η Στρατιά σε συνεργασία με το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα της Θεσσαλονίκης και όπως τόνισε ο διευθυντής του Μουσείου, Βασίλειος Νικόλτσιος, απευθύνοντας χαιρετισμό στην τελετή εγκαινίων, είναι «η πρώτη φορά που γίνεται στη Θεσσαλία, περιοχή που υπήρξε θέατρο των επιχειρήσεων το 1897». Εγκαινιάζοντας την έκθεση ο κ. Κούτρας τόνισε, μεταξύ άλλων πως «το θέμα της έκθεσης πιθανόν να φανεί περίεργο σε ορισμένους αφού κυρίως ευχάριστα γεγονότα της ιστορίας μας έχουμε συνηθίσει να εορτάζουμε και όχι γεγονότα και καταστάσεις που μας πονούν σαν ψυχικά τραύματα ανεπούλωτα, γεγονότα που μας θυμίζουν τα τεράστια λάθη και τις ευθύνες μας. Η ιστορία του κάθε έθνους και του κάθε λαού μοιάζει με μια ατέλειωτη περιπέτεια που παρουσιάζει κάποιες φορές δραματικό ενδιαφέρον για τους ακροατές της. Στη μακρά πορεία του ιστορικού γίγνεσθαι τα γεγονότα είναι άπειρα καθώς επίσης και τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν. Η έκβαση των γεγονότων όμως ποικίλλει. Για το λόγο αυτό στο παρελθόν του κάθε λαού και κράτους θα δούμε σελίδες δόξας, περηφάνιας και ανδρείας, αλλά και σελίδες που πολλοί θα ήθελαν να διαγράψουν από την ιστορική μνήμη. Αυτό που θέλουμε να υπογραμμίσουμε είναι ότι σύμφωνα ακόμα και με την ιστορία, δυσάρεστες εποχές για κάθε κράτος/έθνος αποτελούν κίνητρο για τη συνέχιση της προσπάθειάς του και του αγώνα του. Ο ατυχής πόλεμος του 1897 αποτελεί επιβεβαίωση όσων προανέφερα, είναι ένα γεγονός δυσάρεστο, αλλά ταυτόχρονα η μελέτη του μας δίνει την ευκαιρία να αναζητήσουμε τη λύση σε προβλήματα, που για δεκαετίες ταλάνιζαν τη σύγχρονη πολιτική και στρατιωτική διοίκηση αλλά και την κοινωνία γενικότερα του τέλους του 19ου αιώνα. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι, η ιστορία της Ελλάδος σχεδόν πάντοτε υπήρξε μία ανάβαση στο Γολγοθά και τα γεγονότα της περιόδου εκείνης το αποδεικνύουν περίτρανα». ΓΕΓΟΝΟΤΑ Ο επιτελάρχης της 1ης Στρατιάς αναφέρθηκε και στα γεγονότα της εποχής για να τονίσει πως «με την έναρξη του 1897 τα πνεύματα στην Ελλάδα ήταν ήδη πολύ οξυμένα από την Κρητική εξέγερση και τις σφαγές από τους Τούρκους. Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μην αποφύγει την πολεμική αναμέτρηση και η εξακολουθητική διείσδυση ένοπλων αντάρτικων ομάδων στα εδάφη της Θεσσαλίας έδωσαν στην Πύλη το πρόσχημα για την κήρυξη του πολέμου, στις 5 Απριλίου 1897. Το επίκεντρο της πολεμικής σύγκρουσης εντοπιζόταν στην συνοριακή γραμμή της Θεσσαλίας. Οι δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού προορίζονταν με υποτυπώδη εκγύμναση, εξοπλισμό και επιτελική οργάνωση, με την έλλειψη ικανής ηγεσίας και την απουσία συντονισμού σε όλους τους τομείς, να αντιμετωπίσουν τον Τούρκικο Στρατό, ασύγκριτα υπέρτερο σε αριθμητική δύναμη, προπαρασκευή και εφόδια, που σίγουρα όμως δεν επρόκειτο για μια υποδειγματική εικόνα στρατεύματος, ούτε για μια υποδειγματική ηγεσία. Η ταχύτητα της κατάρρευσης του ελληνικού μετώπου έμελλε να ξεπεράσει και τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις. Με την αρχή των επιχειρήσεων στον τομέα της Θεσσαλίας, όπου και το κύριο θέατρο των επιχειρήσεων, οι Τούρκοι διέσπασαν την ελληνική άμυνα στην περιοχή της Μελούνας και, ενώ τα ελληνικά στρατεύματα υποχωρούσαν με αταξία, κατέλαβαν τον Τύρναβο και τη Λάρισα, 13 Απριλίου 1897, χωρίς να συναντήσουν αντίσταση. Η τουρκική προέλαση συνεχίστηκε στις ημέρες που ακολούθησαν. Μετά την μάχη στο Βελεστίνο, τη μόνη μάχη του πολέμου στην οποία τα ελληνικά τμήματα, με την ηγεσία του συνταγματάρχη Κ. Σμολένσκη, αντιστάθηκαν αποτελεσματικά και οργανωμένα, οι τουρκικές δυνάμεις κατέλαβαν το Βόλο στις 26 Απριλίου ενώ μετά τις νίκες τους στα Φάρσαλα στις 29 Απριλίου και στο Δομοκό στις 5 Μαΐου έφτασαν ως την τοποθεσία Ταράτσα της Λαμίας, όπου τους βρήκε η ανακωχή. Αυτό που απέμεινε ήταν μία Ελλάδα ολόκληρη «πτώμα αποσυντεθειμένον εις τον ήλιον, χωρίς να είναι δυνατόν να ταριχευθεί», όπως αναφέρει ο Περικλής Γιαννόπουλος. Ακόμα όμως και αν το εθνικό φιλότιμο των Ελλήνων φάνηκε πως είχε δεχθεί ένα ισχυρό πλήγμα, με τον καιρό το μικρό κράτος κατάφερε να ανασυντάξει τις δυνάμεις του και μέσα από αυτή την εθνική τραγωδία να διαπιστώσει τις αδυναμίες του, να επανεξετάσει τα λάθη του και να προχωρήσει μπροστά. Μετά την ταπείνωση, τη στρατιωτική ήττα και την εθνική απογοήτευση ήρθε η πανεθνική ανάκαμψη, αυτή που θα οδηγήσει τελικά τους Έλληνες μία μόλις δεκαπενταετία μετά το «Μαύρο '97» στο Μακεδονικό Αγώνα, που απέδειξε περίτρανα των ζωτικότητα του έθνους και στους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 – ‘ 13» κατέληξε ο κ. Κούτρας. Στα εγκαίνια της έκθεσης μεταξύ άλλων παρευρέθηκαν ο αντινομάρχης Χρ. Καλομπάτσιος, ο αντιδήμαρχος Λαρισαίων Κων. Σαμουρέλης, η εκδότης – διευθυντής της «Ε» Δανάη Δημητρακοπούλου, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας Μ. Μαγρίζος καθώς και επιτελείς της 1ης Στρατιάς και του ΑΤΑ. ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σημειώνεται πως η έκθεση που είναι ανοικτή στο κοινό, θα λειτουργεί καθημερινά πλην Σαββάτου και Κυριακής (από 9:30 π.μ. έως 1 μ.μ. και από 5 μ.μ. έως 8 μ.μ.) έως τις 12 Φεβρουαρίου στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Λάρισας. eleftheria.gr