Ο ηλίανθος... στρέφεται προς τον Θεσσαλικό κάμπο

ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΕ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

* «Ένας νέος ήλιος, ο ηλίανθος, «ξημερώνει» σαν δυνατότητα εναλλακτικής γεωργίας που σιγά-σιγά γίνεται σίγουρος δρόμος» υποστηρίζει ο γεωπόνος κ. Γ. Χατζόπουλος

Της Λένας Κισσάβου

Ένας νέος... ήλιος, ανατέλλει στη γεωργία και προτείνει αλλαγή κατεύθυνσης στις καλλιέργειες της χώρας μας. Κάποιοι ούτε τον είχαν φανταστεί, κάποιοι που δεν συμβιβάζονται εύκολα με τα νέα δεδομένα τον περιγελούν, ενώ κάποιοι άλλοι σκέφτονται να του δώσουν χώρο στα χωράφια τους, διαπιστώνοντας ότι η γεωργία του μέλλοντος επιβάλλει στροφή στις εναλλακτικές λύσεις. Η νέα πρόταση στο θεσσαλικό κάμπο, είναι ο ηλίανθος (ηλιόσπορος) που ήδη τον υποδέχθηκε πέρυσι σε έκταση περίπου 3.000 στρεμμάτων, ξεφεύγοντας από την καλλιέργεια των συνήθων αγροτικών προϊόντων. Η καλλιέργειά του σύμφωνα με τα δεδομένα που μας παρουσιάζει ο γεωπόνος κ. Γιάννης Χατζόπουλος, είναι ιδιαίτερα χαμηλού ρίσκου για τους αγρότες, καθώς όπως αναφέρει, έχει χαμηλό κόστος, τα μισά χρήματα σε σχέση με το βαμβάκι και το ένα τρίτο του καλαμποκιού, ενώ το σημαντικότερο που αφορά στη διάθεσή του τονίζει ότι καλλιεργείται με συμβόλαιο και η βιομηχανία το ζητάει παρέχοντας σύμβαση για την καλλιέργειά του. Με δεδομένο ότι οι δαπάνες για τη γεωργία θα περιοριστούν δραστικά και το περιβάλλον θα είναι ο βασικός παράγοντας διαμόρφωσης των πολιτικών της νέας ΚΑΠ, ο κ. Χατζόπουλος μας απαντά για τη λύση του ηλίανθου στη θεσσαλική γη. * Κύριε Χατζόπουλε, η καλλιέργεια του ηλίανθου έχει δοκιμαστεί στο νομό μας; - «Πέρυσι ο ηλίαθνος καλλιεργήθηκε στην ευρύτερη περιοχή μας, στην επαρχία Φαρσάλων σε έκταση περίπου 3.000 στρεμμάτων. Οι στρεμματικές αποδόσεις ήταν ικανοποιητικές ξεπερνώντας κατά 100 κιλά περίπου, σαν μέση απόδοση, τις μέσες αποδόσεις του βαμβακιού (περίπου 450 και 350 αντίστοιχα)». * Γιατί ένας αγρότης να προτιμήσει την καλλιέργεια ηλίανθου; - «Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι η γεωργία παγκοσμίως βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Οι γεωργοί έχουν μπροστά τους ένα βουνό προβλημάτων. Δεν μπορούν, λοιπόν, να δουν από την άλλη πλευρά του βουνού τη γεωργία του μέλλοντος. Βλέπουμε όμως τις δύο τάσεις, τα τρόφιμα με τα ενεργειακά φυτά. Τα ενεργειακά φυτά έχουν μέλλον, αφού το κλίμα αλλάζει ενώ τα ενεργειακά αποθέματα ρυπαίνουν αλλά και τελειώνουν... Ένας νέος ήλιος, ο ηλίανθος, «ξημερώνει» σαν δυνατότητα εναλλακτικής γεωργίας που σιγά-σιγά γίνεται σίγουρος δρόμος. Ο ηλίανθος ή ηλιοτρόπιο, όπως λέγεται επειδή στρέφει το ωραίο του λουλούδι προς τον ήλιο, πραγματικά περιστρέφεται στο νέο ήλιο της γεωργίας. Επίσης, όσον αφορά αναλυτικότερα στην καλλιέργειά του: Έχει τα λιγότερα έξοδα καλλιέργειας. Τα μισά χρήματα σε σχέση με το βαμβάκι και το ένα τρίτο του καλαμποκιού. Μικρές απαιτήσεις σε νερό: (3-5 ποτίσματα σε διάστημα περίπου 40-60 ημερών), τέλος ποτισμάτων γίνεται περίπου στα μέσα Ιουλίου, σημαντικό γιατί τότε τα νερά πέφτουν στις πομόνες, τελειώνουν στα αρδευτικά κανάλια, οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, καλύτερη αξιοποίηση του νερού στις άλλες καλλιέργειες του παραγωγού. Μπαίνει στο πρόγραμμα για τη μείωση της νιτρορύπανσης. Ενεργοποιεί το «τσεκ» και η βιομηχανία το ζητάει και παρέχει σύμβαση για την καλλιέργεια, η οποία κατατίθεται και στις αρμόδιες διευθύνσεις γεωργίας. Δεν απαιτεί καθόλου εργατικά έξοδα όπως άλλες σκαλιστικές καλλιέργειες π.χ. το βαμβάκι με σημαντικά εργατικά να επιβαρύνουν το κοστολόγιό του. Έχει εύκολη και αποτελεσματική ζιζανιοκτονία που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα ζιζάνια χρησιμοποιώντας σύγχρονα ζιζανιοκτόνα φιλικά προς το περιβάλλον. Είναι χαμηλού ρίσκου και δεν επηρεάζεται από έκτακτους παράγοντες π.χ. ζημιά στην πομόνα κ.λπ. Είναι ιδανική στην εναλλαγή των καλλιεργειών δημιουργώντας αύξηση των αποδόσεων σε επόμενες καλλιέργειες. Καλλιέργεια στη λογική της πράσινης ανάπτυξης. Ταιριάζει στις καλλιεργητικές συνήθειες των παραγωγών αφού είναι ετήσιο και εκτατικής καλλιέργειας φυτό. Άλλωστε είναι και πολύ όμορφο φυτό που χαίρεσαι να το καλλιεργείς». * Πού θα διαθέτει το προϊόν; - «Σε βιομηχανίες που θα το επεξεργάζονται για την παραγωγή βιοντίζελ. Βιοντίζελ είναι το φυτικό έλαιο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο αντί του πετρελαίου ή καλύτερα σε μίγμα με το πετρέλαιο. Όταν ο Ρούντολφ Ντίζελ κατασκεύασε το 1893 τον ομώνυμο κινητήρα, χρησιμοποίησε ως καύσιμο για τη λειτουργία του φυστικέλαιο. Είχε πει προφητικά τότε ότι η χρήση φυτικών ελαίων σαν καύσιμα μηχανών με την πάροδο του χρόνου θα γίνει τόσο σημαντική όσο είναι σήμερα το πετρέλαιο και το κάρβουνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μακράν ο κύριος παραγωγός βιοντίζελ σε παγκόσμιο επίπεδο, παράγει 2,7 εκατ. τόνους ηλιόσπορου ανά έτος και εισάγει 1,6 εκατ. τόνους, άρα είναι ελλειμματική. Η Γερμανία παράγει το μισό βιοντίζελ της Ευρώπης, ενώ μεγάλες παραγωγοί είναι η Γαλλία και η Ιταλία. Η Ιταλία που είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός βιοντίζελ στην Ευρώπη, χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη κυρίως ηλίανθο, με το 10% της παραγωγής βιοντίζελ της Ε.Ε. να προέρχεται από το συγκεκριμένο φυτό. Και σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, είναι η καταλληλότερη καλλιέργεια για παραγωγή βιοντίζελ στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη καλλιεργούνται 150 εκατ. στρέμματα περίπου. Στην Ισπανία υπάρχουν 6 εκατ. στρέμματα. Στην γειτονική Τουρκία 5 εκατ. στρέμματα. Στη χώρα μας από 200.000 στρέμματα πέρυσι, φέτος πολλαπλασιάστηκαν». * Η εταιρία σας τι προσφέρει στην όλη διαδικασία; - «Η εταιρία μας HAPPY FARMERS προσφέρει πλήρη κάλυψη παρέχοντας στο γεωργό όλα τα απαραίτητα εφόδια και την τεχνογνωσία της στην καλλιέργεια του ηλίανθου. Εξασφαλίζουμε τη σύμβαση με τη βιομηχανία και φροντίζουμε για τον αλωνισμό και την παραλαβή του ηλιόσπορου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ηλίανθος θα χαμογελά κυνηγώντας τον ήλιο της Θεσσαλικής πεδιάδας ομορφαίνοντας το τοπίο σε αμοιβαία ωφέλεια των γεωργών και του περιβάλλοντος». * Ποιες είναι οι βασικές αρχές διαχείρισης της καλλιέργειας του ηλίανθου; «Οι βασικές αρχές του ηλίανθου είναι οι εξής: Α. Εποχή σποράς: Η κατάλληλη εποχή σποράς είναι το διάστημα 15 Μαρτίου – 15 Απριλίου, ανάλογα βέβαια με την περιοχή, όταν η θερμοκρασία εδάφους σταθεροποιηθεί στους 8o C. Με την πρώιμη σπορά αυξάνονται οι στρεμματικές αποδόσεις και η ελαιοπεριεκτικότητα του σπόρου. Β. Τρόπος σποράς: Η σπορά γίνεται γραμμικά με πνευματικές μηχανές. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι 75 εκ. και επί της γραμμής σποράς 20-22 εκ. Ο ηλίανθος έχει ένα εξαιρετικό ριζικό σύστημα που σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει κάτω από 3 μέτρα βάθος. Όταν το φυτό έχει 40 εκ. ύψος η ρίζα του φτάνει το ένα μέτρο. Έτσι εξηγείται ότι ο ηλίανθος είναι λιτοδίαιτο φυτό. Μπορεί να ευδοκιμήσει σε όλων των ειδών τα εδάφη. Γ. Λίπανση. Τα θρεπτικά στοιχεία που δίνονται με τη λίπανση, είναι κυρίως το άζωτο που βοηθάει στην ανάπτυξη του ηλίανθου και ο φώσφορος που επηρεάζει την παραγωγή και την περιεκτικότητα του σπόρου σε λάδι. Δ. Ανάγκες σε νερό: Το κρίσιμο στάδιο αναγκών της καλλιέργειας σε νερό είναι η περίοδος της ανθοφορίας και του γεμίσματος της πίτας. Ε. Αλωνισμός: Περίπου στα μέσα Αυγούστου με συμβατικές αλωνιστικές μηχανές σταριού –καλαμποκιού ύστερα από την προσθήκη μαχαιριού κατάλληλου για τον αλωνισμό του ηλίανθου». * Τι προβλέπεται να γίνει με τις επιδοτήσεις μετά το 2013; «Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας ότι από το 2013 τα πράγματα θα αλλάξουν. Οι στρεμματικές ενισχύσεις που λαμβάνουν οι αγρότες στην Ελλάδα σήμερα είναι σημαντικά υψηλότερες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο μέσος Ευρωπαίος αγρότης παίρνει 25 ευρώ το στρέμμα, ο Έλληνας 57 και ο Λετονός 7 ευρώ (!), σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική κοστίζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 44% του προϋπολογισμού της. Μέσα στο 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει τους βασικούς άξονες της νέας ΚΑΠ. Θεωρείται όμως περισσότερο από βέβαιο ότι οι δαπάνες για τη γεωργία θα περιοριστούν δραστικά. Το περιβάλλον θα είναι ο βασικός παράγοντας διαμόρφωσης των πολιτικών της νέας ΚΑΠ. Ένας αγρότης θα χρειάζεται να διαθέτει γνώσεις, ενδεχομένως πιστοποιητικό ασκήσεως επαγγέλματος και να τηρεί συγκεκριμένους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος». ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ Σύμφωνα με τον κ. Χατζόπουλο «ο ηλίανθος έφτασε στην Ευρώπη μετά την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο και μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα καλλώπιζε τους ευρωπαϊκούς κήπους. Η διάδοση της καλλιέργειάς του έπειτα ήταν πολύ μεγάλη. Στην αρχή σαν πασατέμπος (όπως σημαίνει η λέξη ο καιρός περνά) αλλά κυρίως για το λάδι του που είναι το δεύτερο σε διατροφική αξία μετά το ελαιόλαδο και το δεύτερο στην παγκόσμια κατανάλωση μετά το σογιέλαιο. Όμως η μεγάλη επέκταση γίνεται προσφάτως λόγω της νέας του χρήσης ως βιοκαύσιμο, βιοντίζελ». eleftheria.gr