Τα «ψιλά γράμματα» των αποδείξεων

ΣΕ ΣΥΓΧΥΣΗ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΑΠΟ «ΑΣΤΟΧΙΕΣ» ΚΑΙ «ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΥΣ» ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ

* Σε έξαρση η λογική του «καταναλώνειν» για να γλιτώσεις φόρους * Χαρακτηριστικά παραδείγματα για όλες τις φορολογικές κατηγορίες

Της Μαρίας Μίχου michou@eleftheria.gr Έντονες επικρίσεις, για τη λογική «επί δικαίων και αδίκων» που φαίνεται ότι διέπει τον κεντρικό κορμό της φορολογικής μεταρρύθμισης, αλλά και για τη λογική της υποχρέωσης του... «καταναλώνειν» -μια νέα νομικής αντίληψης έννοια που εισάγεται με τις φορολογικές ρυθμίσεις που προωθούνται, δέχεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Κορυφαία εκδήλωση «αστοχίας» των προτεινόμενων διατάξεων αποτελεί το γεγονός ότι για εισοδήματα των 13.000 ευρώ θα πρέπει να προσκομιστούν αποδείξεις ίσες με το 30% του συνολικού εισοδήματος, προκειμένου να υπάρξει δυνατότητα χρήσης του αφορολογήτου, ενώ ένα εισόδημα των 250.000 ευρώ (όσο λίγοι κι αν είναι αυτοί, υπάρχουν) αρκεί να εμφανίσει σε αποδείξεις στο 4,8% του συνολικού εισοδήματος! Στο μεταξύ, σύγχυση επικρατεί σε φοροτεχνικούς, λογιστές και πολίτες –με τους τελευταίους να καλούνται στο ένα χέρι να κρατάνε... «ψαλίδι» και στο άλλο κομπιουτεράκι! Οι αστοχίες των ρυθμίσεων που προτείνονται κινούνται σε πάρα πολλά επίπεδα. Πρώτον, ουσιαστικά, υποχρεώνονται να καταναλώσουν περισσότερο τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, ενώ αγνοείται πλήρως η καθημερινότητα και κατά συνέπεια η ικανότητά τους να το πράξουν αυτό. Παράλληλα, τα εισοδήματα από 40.000 ευρώ και πάνω, που σαφώς έχουν μεγαλύτερη ικανότητα και δυνατότητα καταναλωτικών δαπανών, διέπονται από μια πιο φιλελεύθερη αντίληψη της φοροδοτικής τους ικανότητας. ΤΙΜΩΡΙΑ Σε δεύτερο επίπεδο, ουσιαστικά, τιμωρείται η όποια προσπάθεια αποταμίευσης, πάλι για τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα –αν δεν εμφανίσεις αποδεικτικά στοιχεία του ότι κατανάλωσες, θα πληρώσεις επιπλέον φόρο. Προφανώς, σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση, το κράτος προσπαθεί να μετακυλήσει στους πολίτες το άγχος από τη σύγκρουση αντίρροπων δυνάμεων: η κυβέρνηση καλείται να καταναλώσει εξοπλιστικά συστήματα και ταυτόχρονα να περιορίσει όσο δεν παίρνει τις δαπάνες του κράτους. Το ίδιο καλούνται να κάνουν και οι πολίτες: υποχρεώνονται να καταναλώσουν και ταυτόχρονα να περιορίσουν τις δαπάνες τους. Προφανώς από την επεξεργασία των στοιχείων των αποδείξεων θα φανεί ότι οι Έλληνες τρώνε απίστευτες ποσότητες –μιας και οι μόνες αποδείξεις που μπορούν να καλύψουν άνετα τα απαιτούμενα όρια κατανάλωσης είναι οι αποδείξεις από τα σούπερ-μάρκετ. ΞΕΦΕΥΓΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ Επίσης, έχει γίνει ξεκάθαρο ότι στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι οι κατηγορίες των επαγγελματιών που φοροδιαφεύγουν. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είναι αποφασισμένη με οποιονδήποτε τρόπο να πάρει μεγαλύτερους φόρους από αυτή την κατηγορία, για την οποία υπάρχουν ενδείξεις (ενδεχομένως και από κάποιους ελέγχους και αποδείξεις) φοροδιαφυγής. Αυτό όμως που γίνεται αντιληπτό σε όλους είναι ότι, με τα μέτρα που προτείνονται, ακόμη κι αν ληφθούν υπόψη τα τεκμήρια διαβίωσης ή ο προσδιορισμός ενός υποτιθέμενου εισοδήματος, ενδεχομένως να είναι πολύ πιο ελκυστικό να πληρωθεί ένα επιπλέον ποσό φόρου, από το να εμφανιστούν αποδείξεις κατανάλωσης –που ίσως να οδηγήσουν σε συμπεράσματα για «απόκρυψη» πραγματικού εισοδήματος. Μια «γκάφα», σε τούτο το σημείο, είναι η εξής: υποτίθεται ότι εάν συγκεντρωθούν αποδείξεις άνω των 12.000 ευρώ και μέχρι 15.000 ευρώ, τότε το 10% του επιπλέον ποσού θα εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος. Έστω απόδειξη από υδραυλική εγκατάσταση ή εργασία αξίας 1.000 ευρώ (με τον ΦΠΑ) –αν δεν ζητηθεί απόδειξη, ο πελάτης «γλιτώνει» 190 ευρώ –παρανομούν, βεβαίως, και οι δύο. Εάν ζητηθεί απόδειξη, ο πελάτης θα γλιτώσει 100 ευρώ από τον όποιο φόρο προκύπτει. Και αυτές οι περιπτώσεις θα είναι πολλές. Έτσι και οι επαγγελματίες (αυτοί που το κάνουν) θα συνεχίσουν να φοροδιαφεύγουν και οι καταναλωτές θα είναι ούτως ή άλλως ζημιωμένοι. ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΙ Να σημειωθεί ότι από αυτά τα μέτρα εξαιρείται ένα εύρος δαπανών που απορροφά τεράστια ποσά από το διαθέσιμο εισόδημα –ρεύμα, τηλεπικοινωνίες, εισιτήρια συγκοινωνιών. Υπενθυμίζεται ότι έχει ενεργοποιηθεί η ρήτρα καυσίμων, που σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα πληρώσουν τη διαφορά από την αύξηση της τιμής του βαρελιού πετρελαίου από τα 65 δολάρια και πάνω, κάτι που σημαίνει ότι από τον Μάρτιο και μετά κατά πάσα πιθανότητα θα έρθουν και αυξημένα τιμολόγια ρεύματος. Επίσης, μέχρι να εγκατασταθούν οι μηχανισμοί και να γίνουν οι αλλαγές, οι πολίτες δεν μπορούν να... αποδείξουν ότι πήγαν στη λαϊκή αγορά, στο περίπτερο και φυσικά ότι έβαλαν βενζίνη!!! (για το τελευταίο έχει βγει ένα «τερτίπι», αντί για απόδειξη λιανικής, οι πελάτες μπορούν να ζητήσουν τιμολόγιο, αρκεί να έχουν πρόχειρο το ΑΦΜ τους και στη θέση «επαγγελματίας/επιτηδευματίας» να μπαίνει η λέξη «ιδιώτης»). ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ -Μισθωτός ή συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 12.001 ευρώ, δηλαδή με μηνιαίες αποδοχές περίπου 850 ευρώ, θα πρέπει φέτος να συγκεντρώσει αποδείξεις συνολικής αξίας περίπου 3.600 ευρώ (12.001 Χ 30% = 3.600,30 ευρώ). Κατά μέσο όρο θα πρέπει να μαζεύει κάθε μήνα αποδείξεις αξίας 200 ευρώ. -Μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 14.000 ευρώ, δηλαδή με μηνιαίες αποδοχές περίπου 1.000 ευρώ, υποχρεούται να μαζέψει αποδείξεις συνολικής αξίας 4.200 ευρώ (14.000 Χ 30% = 4.200 ευρώ). Σε διαφορετική περίπτωση θα μειωθεί το αφορολόγητό του από τα 12.000 ευρώ στα 7.800 ευρώ (12.000 - 4.200 = 7.800) και υποχρεωθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο 420 ευρώ (4.200 Χ 10% = 420 ευρώ). Κατά μέσο όρο θα πρέπει να συλλέγει κάθε μήνα αποδείξεις αξίας περίπου 350 ευρώ. -Μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ, δηλαδή με μηνιαίες αποδοχές λίγο πιο πάνω από τα 1.400 ευρώ, είναι αναγκασμένος φέτος να συγκεντρώσει αποδείξεις συνολικής αξίας 6.000 ευρώ (20.000 Χ 30% = 6.000), για να μη μειωθεί το αφορολόγητό του κατά 6.000 ευρώ (από τις 12.000 στις 6.000 ευρώ) και υποχρεωθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο 600 ευρώ (6.000 Χ 10% = 600 ευρώ). Θα πρέπει, δηλαδή, να μαζεύει κάθε μήνα αποδείξεις αξίας 500 ευρώ κατά μέσο όρο. - Μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ, δηλαδή με μηνιαίες αποδοχές 2.142,86 ευρώ υποχρεώνεται φέτος να μαζέψει αποδείξεις συνολικής αξίας 9.000 ευρώ (30.000 Χ 30% = 9.000 ευρώ), για να μη μειωθεί το αφορολόγητό του κατά 9.000 ευρώ (από τις 12.000 στις 3.000 ευρώ) και υποχρεωθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο 900 ευρώ (9.000 Χ 10% = 900 ευρώ). Θα πρέπει, δηλαδή, κατά μέσο όρο, να μαζεύει κάθε μήνα αποδείξεις αξίας 750 ευρώ. -Μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ, δηλαδή με μηνιαίο μισθό 2.857,14 ευρώ, θα πρέπει να συλλέξει αποδείξεις συνολικής αξίας 12.000 ευρώ (40.000 Χ 30% = 12.000 ευρώ) για μη χάσει το σύνολο του αφορολογήτου των 12.000 ευρώ και αναγκασθεί να πληρώσει πρόσθετο φόρο 1.200 ευρώ. Κάθε μήνα θα πρέπει να μαζεύει κατά μέσο όρο αποδείξεις αξίας 1.000 ευρώ. -Σύζυγοι, εκ των οποίων ο άνδρας έχει ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ και η γυναίκα 20.000 ευρώ, υποχρεώνονται φέτος να μαζέψουν αποδείξεις αξίας 15.000 ευρώ, δηλαδή 9.000 ευρώ ο σύζυγος και 6.000 ευρώ η σύζυγος, για να μη μειωθεί το ατομικό αφορολόγητο του καθενός. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο θα πρέπει να βρουν αποδείξεις 15.000 ευρώ, δηλαδή κάθε μήνα θα πρέπει να συγκεντρώνουν, κατά μέσο όρο, 1.250 ευρώ. eleftheria.gr