Από την αρχή κιόλας, ο τολμηρός και άσεμνος χαρακτήρας των δρωμένων αποτέλεσε βασικό στοιχείο του εθίμου και για το λόγο αυτό το Μπουρανί απαγορεύτηκε πολλές φορές στο παρελθόν, κυρίως σε εποχές που η ελεύθερη έκφραση περιοριζόταν από συντηρητικά ή αυταρχικά καθεστώτα. Η δεκαετία του '80, όμως, αποτέλεσε ένα νέο ξεκίνημα για τους Τυρναβίτες, που κατόρθωσαν, μέσα σε λίγα χρόνια, να κάνουν το καρναβάλι τους το σπουδαιότερο σε ολόκληρη τη Θεσσαλία.
Σήμερα, άνθρωποι από όλη την Ελλάδα συναντιούνται στον Τύρναβο για να ακούσουν τα πειράγματα στους δρόμους, να αντικρίσουν τους τεράστιους φαλλούς που στολίζουν τα καρναβαλικά άρματα, να ανταλλάξουν υπαινικτικά ή ευθέως άσεμνα και πρόστυχα σχόλια και, φυσικά, να πιουν άφθονο τσίπουρο με εκλεκτούς μεζέδες από το θεσσαλικό κάμπο.
Η αποθέωση του φαλλού μέσα από το έθιμο “Μπουρανί” έχει τις ρίζες του στις διονυσιακές τελετές. Οι κάτοικοι του Τυρνάβου γιορτάζουν κάθε χρόνο τη γονιμότητα της γης, υμνούν τη φύση και την ευχαριστούν για τους καρπούς της. Η ίδια η λέξη “Μπουρανί” μας πηγαίνει πίσω στο χρόνο, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και σήμαινε λαχανόρυζο ή σπανακόρυζο. Το σχετικό έδεσμα μαγειρεύεται με σπανάκι, τσουκνίδα, έντερο και ξύδι και είναι καλό συνοδευτικό για το τσίπουρο.
Ωστόσο, η κορύφωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων με το Μπουρανί δεν γίνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς αλλά την Καθαρή Δευτέρα. Οι φαλλοί χρησιμεύουν στο ανακάτεμα της σούπας και τα πειράγματα δίνουν και παίρνουν, κυρίως από τους άντρες προς τις γυναίκες, ενώ ταυτόχρονα ο κόσμος διασκεδάζει με χορό στους ήχους της παραδοσιακής μας μουσικής.
Οι παλιοί “Μπουρανίτες” πιστεύουν ότι όσο περνούν τα χρόνια η γιορτή γίνεται όλο και πιο σεμνή και λίγο θυμίζει το παλιό Μπουρανί που περιλάμβανε άσεμνα τραγούδια, βωμολοχίες, πειράγματα πέρα από τα όρια και αυτοσχέδιους φαλλούς από ξύλο, πηλό και διάφορα ζαρζαβατικά. Παρόλα αυτά, το έθιμο κρατάει ακόμη καλά και διεγείρει τα κατώτερα ένστικτα των επισκεπτών, που απελευθερώνονται κι αυτοί με τη σειρά τους, για να αποτίσουν φόρο τιμής στον μεθυστικό Διόνυσο και τον Έρωτα.
Οι φετινές εκδηλώσεις
Φέτος οι εκδηλώσεις της αποκριάς στον Τύρναβο έχουν σαν κεντρικό θέμα τις γιορτές του έρωτα και της ευγονίας. Από το πρώτο κιόλας Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, οι Τυρναβίτες έδειξαν τι περιμένει τους επισκέπτες του Καρναβαλιού. Περισσότεροι από 500 χορευτές, που ανήκουν σε συλλόγους απ' όλη την Ελλάδα, γέμισαν την κεντρική πλατεία και ξεκίνησαν το χορό. Το άναμμα της “Μπαρμπαριάς” και δεκάδες πυροτεχνήματα, που έκαναν τη νύχτα μέρα στον Τύρναβο, ολοκλήρωσαν το σκηνικό.
Την τελευταία εβδομάδα κορυφώνονται οι εκδηλώσεις, με μια ατζέντα πραγματικά γεμάτη με ενδιαφέροντα δρώμενα. Την Τσικνοπέμπτη γίνονται αποκριάτικα πάρτι σε όλα τα μαγαζιά της πόλης, με κυρίως μενού τα σουβλάκια και το τσίπουρο. Από το προτελευταίο σαββατοκύριακο έως και την Κυριακή της Αποκριάς, σε ολόκληρο τον Τύρναβο διοργανώνονται Μπαλταφάν (αποκριάτικοι χοροί) στους οποίους μπορούν να συμμετέχουν ελεύθερα οι επισκέπτες, αρκεί να δείξουν τη μέγιστη δυνατή ανεκτικότητα στα σόκιν πειράγματα και τα τολμηρά αστεία.
Οι παραδοσιακές “Μπαρμπαριές” (μεγάλες φωτιές) ανάβουν κάθε μέρα μέχρι να κλείσει το Τριώδιο και συνοδεύονται από το πατροπαράδοτο γλέντι. Από τις εκδηλώσεις που δεν θα πρέπει να χάσετε είναι ο Γύφτικος Γάμος που γίνεται την Παρασκευή, στις 10 το βράδυ, στο κέντρο της πόλης, τα χάλκινα της Κοζάνης που εμφανίζονται το ίδιο βράδυ σε γνωστό διασκεδαστήριο και ο διαγωνισμός χορού και παντομίμας στην κεντρική Πλατεία, το Σάββατο το πρωί.
Το Κυριακοδεύτερο γίνονται τα καλύτερα στον Τύρναβο. Νωρίς το μεσημέρι της Κυριακής, η μπάντα δρόμου του Κρουστόφωνου και ο Σύλλογος Γυναικών Τυρνάβου βάζει τους καρναβαλιστές στο κλίμα της ημέρας, με μουσικές και χορούς, στην Κεντρική πλατεία και στους δρόμους της πόλης. Ένα άλλο μουσικό συγκρότημα προσκαλεί σε χορό τους νέους και όχι μόνο, επίσης στην Κεντρική Πλατεία. Οι Καρναβαλιστές εμφανίζονται από παντού και σχηματίζουν μια τεράστια παρέα-αγκαλιά για να ξεκινήσουν τη Μεγάλη Παρέλαση, καλώντας όλους τους επισκέπτες να ενωθούν μαζί τους. Κι όταν τελειώνει η παρέλαση, έρχεται το Κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου που συνοδεύεται από χιλιάδες πυροτεχνήματα.
Η Καθαρή Δευτέρα είναι η μέρα αφιερωμένη στο Μπουρανί, που αναβιώνει στον Προφήτη Ηλία. Ο Δήμος Τυρνάβου προσφέρει σε όλους παραδοσιακή φασολάδα, λαγάνες, χαλβά και ελιές, ενώ ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου κερνάει τσίπουρο και ούζο στην είσοδο της πόλης. Στην κεντρική πλατεία λαμβάνουν χώρα τα παραδοσιακά τυρναβίτικα έθιμα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο. Και η γιορτή των φαλλών, της γης, του έρωτα και της αναγέννησης της ζωής συνεχίζεται μέχρι το άλλο πρωί στις ταβέρνες και τα τσιπουράδικα. Γι αυτό... μην διστάσετε. Άλλωστε, φέτος ο Τύρναβος είναι πέρασμα, με την Ελλάδα κομμένη στη μέση από τις κατολισθήσεις των Τεμπών.
Πώς θα πάτε
Σχεδόν με κλειστά μάτια. Αρκεί να φτάσετε στην πόλη της Λάρισας και να βγείτε με κατεύθυνση βορειοδυτικά. Ο Τύρναβος απέχει μόλις 15 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νομού. Συνολικά από την Αθήνα θα χρειαστείτε περίπου 4 ώρες και από τη Θεσσαλονίκη τρεις, με δεδομένα τα προβλήματα των Τεμπών.
Για διαμονή απευθυνθείτε στην Ένωση Ξενοδόχων Λάρισας: 2410 537161
Χρήσιμα Τηλέφωνα
Δήμος Τυρνάβου: 24923 50100
Αστυνομία Τυρνάβου: 24920 22109
Κέντρο Υγείας Τυρνάβου: 24920 22222
Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας: 2410 230031
Πανεπιστημιακό Περιφερειακό Λάρισας: 2410 617000
Κ.Τ.Ε.Λ: 24920 23300
