Τιμήθηκε ο αγωνιστής του Κιλελέρ Απ. Μπατάλας

ΜΕ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΝΙΚΑΙΑΣ

* Κ. Βεργόπουλος: Αγκάθι για την οικονομία το αγροτικό πρόβλημα * Τα μέτρα λιτότητας θα οδηγήσουν την οικονομία σε βαθιά ύφεση.

Της Νατάσας Πολυγένη Τα γεγονότα που οδήγησαν στην εξέγερση του Κιλελέρ, η συνεισφορά του Νικιώτη – αγωνιστή Αποστόλη Μπατάλα αλλά και οι εξελίξεις στο αγροτικό 100 χρόνια μετά τα γεγονότα στο Κιλελέρ, ήταν το θέμα της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου στο Πνευματικό Κέντρο Νίκαιας. Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Διδάκτορας Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού κ. Κωνσταντίνος Βεργόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στα γεγονότα της περιόδου εκείνης ενώ παράλληλα σχολίασε και την κατάσταση στο αγροτικό σήμερα, 100 χρόνια μετά το Κιλελέρ. Ο κ. Βεργόπουλος βασιζόμενος στη προσωπική του έρευνα επισήμανε ότι είναι ανάγκη να γίνει σαφές ότι τα τσιφλίκια δεν ήταν Τουρκικά αλλά έγιναν με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας. Στο πλαίσιο αυτό σημείωσε μεταξύ άλλων: «Τα τσιφλίκια τα έφτιαξαν οι Έλληνες. Το κρίσιμο θέμα ήταν η ιδιοκτησία. Στο Οθωμανικό σύστημα δεν υπήρχε η ιδιοκτησία της γης. Υπήρχε η γνώμη ότι ιδιοκτήτης ήταν ο Θεός και κατ’ επέκταση ο Σουλτάνος. Οι αγρότες μοιράζονταν το προϊόν με τους τσιφλικούχους και ήταν ισόβιοι και κληρονομητοί. Δεν μπορούσε να απαλλαχθεί από τους κολίγους ο τσιφλικάς. Το θέμα είναι ότι όταν στην ανεξάρτητη Ελλάδα εφαρμόστηκε το Ρωμαϊκό Δίκαιο, έπρεπε να υπαχθούν οι κατηγορίες του Οθωμανικού Δικαίου στο Ρωμαϊκό, και δόθηκε η ερμηνεία ότι το ‘τεσαρούφ’ του τσιφλικά είναι ιδιοκτησία. Αλλά αυτό το πρόλαβε η ελληνική διοίκηση και έκανε τις εθνικές γαίες και οι καλλιεργητές εγκαταστάθηκαν πάνω σ’ αυτά και έτσι αποφασίστηκε η διανομή στους Έλληνες καλλιεργητές. Και έτσι δεν υπήρχε θέμα τσιφλικιών στην ανεξάρτητη Ελλάδα από τη μεταρρύθμιση του Κουμουνδούρου και μετά. Όμως το θέμα προέκυψε στη Θεσσαλία και στην Άρτα οι οποίες προσαρτήθηκαν με τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878 η οποία έχει μια ρήτρα που λέει ότι η Θεσσαλία και Άρτα πηγαίνουν στην Ελλάδα αλλά απαγορεύεται στην Ελλάδα να εθνικοποιήσει αυτά τα κτήματα και τα αφήνει ως έχουν. Δημιουργήθηκε επίσης το θέμα της ερμηνείας των ‘τεσαρούφ’. Δίνεται η ερμηνεία ότι το ‘τεσαρούφ’ είναι κυριότης και οι Τούρκοι που τα είχαν πανικοβλήθηκαν ότι θα τα έχαναν και έσπευσαν να πουλάνε τίτλους που στην ουσία δεν είχαν και φτιάχτηκαν εκείνη την ώρα στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, στους Έλληνες εκατομμυριούχους της εποχής του λεγόμενους Εθνικούς ευεργέτες όπως ο Ζάππας, ο Καραπάνος, ο Ζωγράφος κ.α. οι οποίοι αγόραζαν τους τίτλους από τους Τούρκους μέσα στους πρώτους μήνες της προσάρτησης της Θεσσαλίας και φτιάχτηκαν αυτές οι ιδιοκτησίες με την απόλυτη έννοια της κυριότητας». Παράλληλα, τόνισε ότι το αγροτικό πρόβλημα λύθηκε το 1917 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο αλλά όπως ανέφερε ο αγροτικός κόσμος εξακολουθεί να πάσχει και μάλιστα το σημερινό αγροτικό πρόβλημα είναι αγκάθι για την οικονομία της χώρας. Μάλιστα, υπογράμμισε ότι παρότι σήμερα δεν υπάρχουν κολίγοι, υπάρχουν αγροτικές οικογένειες που υποφέρουν καθώς το εισόδημά τους είναι κατά πολύ μικρότερο από το εισόδημα των ευρωπαίων αγροτών που λαμβάνουν υψηλές εθνικές ενισχύσεις. ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Ακόμη, ο κ. Βεργόπουλος σχολίασε τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης σημειώνοντας ότι δεν πρόκειται να αποδώσουν και θα οδηγήσουν την οικονομία σε βαθιά ύφεση που θα διαρκέσει για πολλά χρόνια, καθώς η κυβέρνηση δεν έχει αναπτυξιακό σκέλος και πρόγραμμα επενδύσεων. Καταλήγοντας, τόνισε ότι το έλλειμμα της οικονομίας είναι τραγικό και η κυβέρνηση προσπαθεί να καθησυχάσει τις διεθνείς χρηματαγορές αντίθετα με τις προεκλογικές της εξαγγελίες που δήλωνε έτοιμη να συγκρουστεί. Χαιρετισμό στην εκδήλωση, απηύθυνε και ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού Δήμου Νίκαιας κ. Γιώργος Στατήρης ο οποίος αναφέρθηκε τόσο στον αγνωνιστή Αποστόλη Μπατάλα όσο και στα γεγονότα της περιόδου. Όπως ανέφερε αρχικά, ο Απόστολος Μπατάλας μεγάλωσε μέσα στο γενικό κλίμα της καταπίεσης και ανδρώθηκε στην έξαρση του αγροτικού ζητήματος. Ήταν ο δεύτερος γιος από τα πέντε παιδιά του Αθανασίου Μπατάλα γεννημένος το 1882. Για τον Απ. Μπατάλα αλλά και τα γεγονότα του 1910, ο κ. Στατήρης σημείωσε: «Ο ίδιος ήταν ο σαματατζής και αψηφούσε το θάνατο σύμφωνα με τη μαρτυρία Αντώνη Μπατάλα και γύριζε τα χωριά και ξεσήκωνε τους κολίγους να διαμαρτυρηθούν. Η Νίκαια (Νεμπεγλέρ) την εποχή αυτή ήταν ένα από τα μεγαλύτερα τσιφλικοχώρια με έκταση γύρω στα 60 χιλ. στρέμματα. Οι κολίγοι άρχισαν να συνομιλούν στις καλύβες των αφεντάδων τα βράδια. Άρχισαν να συνειδητοποιούν πως τα χωράφια είναι δικά τους και η αγανάκτηση μεγάλωνε. Ο Μαρίνος Αντύπας όργωνε τον κάμπο με το σύνθημα «τα χωράφια στους καλλιεργητές». Στο Βόλο ο Σοφοκλής Τριανταφυλλίδης με την εφημερίδα «Πανθεσσαλική» προπαγάνδιζε την απαλλοτρίωση και την αποκατάσταση των κολίγων. Ο Μαρίνος Αντύπας πέφτει νεκρός στον Πυργετό. Τα δεινά των κολίγων τους ενώνουν και σχηματίζουν γεωργικούς συλλόγους. Με την εμφάνιση του Στρατιωτικού συνδέσμου εντείνεται η δράση των αγροτών. Στις 7 Ιανουαρίου 1910 συγκροτείται συλλαλητήριο στο Νεμπεγλέρ (Νίκαια) με αθρόα συμμετοχή των χωρικών του Δήμου Φακίου και στο Μαΐμούλη (Χάλκη) τα οποία κατέληξαν σε ψηφίσματα προς την κυβέρνηση, τη Βουλή, τον αρχηγό και τα μέλη του στρατιωτικού συνδέσμου για κατάργηση δουλοπαροικίας στη Θεσσαλία, απαλλοτρίωση τσιφλικιών και αποκατάσταση αγροτών. Στις 27 Ιανουαρίου 1910 γίνεται σύσκεψη στη Λάρισα στο ξενοδοχείο «Ηπειροθεσσαλία» πρωτοστάτες οι Δήμαρχοι Φακίου, Ογχήστου, Κραννώνος, Αρμενίου, Συκουρίου. Δήμαρχος Φακίου είναι ο Νεμπεγλεριώτης Ιωάννης Περηφάνης. Μια εβδομάδα πριν την αγροτική εξέγερση του Κιλελέρ επισκέπτεται το Νεμπεγλέρ αντιπροσωπεία αγροτών με τον Δ. Χατζηγιάννη και τους καλεί να συμμετάσχουν μέσα στην εκκλησία στο συλλαλητήριο της Λάρισας σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αθανασίου Μπλιάτσιου παππού του αντιδημάρχου μας με αιτήματα την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και τη διανομή τους στους κολίγους. Οι Νεμπεγλεριώτες συμφωνούν και στις 6 του Μάρτη ξεκινούν για τη Λάρισα 300 νοματαίοι περίπου με το μπροστάρη που το ’λεγε η καρδιά του, τον Αποστόλη Μπατάλα. Ο Αποστόλος Μπατάλας έφτασε μαζί με τους Νεμπεγλεριώτες και άλλους στην Πύλη Φαρσάλων. Εκεί ίλη ιππικού εμπόδιζε τους αγρότες να μπουν στην πόλη. Στην πλατεία Θέμιδος, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι διαδηλωτές, επικρατούσε τάξη και ασφάλεια μέχρι τη στιγμή που έφτασε η πληροφορία ότι στην είσοδο της οδού Φαρσάλων ο στρατός δεν επιτρέπει στους αγρότες από το Νεμπεγλέρ (Νίκαια) να μπουν στην πόλη. Τότε, ένα μεγάλο μέρος διαδηλωτών κατευθύνθηκε τρέχοντας προς την οδό Φαρσάλων για ενίσχυση, ώστε να καμφθεί η αντίσταση του στρατού και να καταστεί δυνατή η είσοδος των αγροτών στην πόλη. Στο πανδαιμόνιο που επικράτησε ο επικεφαλής της ίλης ιππικού Φιλ. Πηχεών, υπεύθυνος για τη φρούρηση της εισόδου, διέταξε τους ιππείς του να αναχαιτίσουν το πλήθος με τα ξίφη και τα όπλα. Παρόλα αυτά οι αγρότες λύγισαν την αντίσταση του στρατού και κατευθύνθηκαν θριαμβευτικά προς το κέντρο της πόλης. Άφησαν όμως, βαριά τραυματισμένο στο πεδίο της μάχης, τον Νεμπεγλεριώτη αγρότη Αποστόλη Μπατάλα, που πέθανε λίγο αργότερα ποτίζοντας και αυτός με το αίμα του το δέντρο της λευτεριάς των αγροτών από τα δεσμά των τσιφλικάδων . Το τραγικό στην ιστορία αυτή είναι ότι στη φρουρά του ιππικού, που συνεπλάκη με τους αγρότες, συμμετείχε και ο αδερφός του Αποστόλη Μπατάλα, Γιώργος Μπατάλας, που υπηρετούσε ως δεκανέας». Της εκδήλωσης προηγήθηκε προβολή ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για την εξέγερση του Κιλελέρ ενώ νωρίτερα το απόγευμα τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και έγινε κατάθεση στεφάνων στη πλατεία Αποστόλη Μπατάλα. Στις εκδηλώσεις παρέστησαν η επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λάρισας κ. Ευαγγελία Λιακούλη, ο δήμαρχος Νίκαιας κ. Ρίζος Κομήτσας, ο δήμαρχος Τυρνάβου κ. Χρήστος Κιτσίδης, ο αντιδήμαρχος Νίκαιας κ. Αθ. Μπλιάτσιος, ο αντιδήμαρχος Κιλελέρ κ. Αθ. Μακρόπουλος, αντιπροσωπεία του Δήμου Ζαγοράς Πηλείου, ο πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου Νίκαιας κ. Δ. Κορήτσας, οι δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Γ. Στατήρης Γ., Κατσανούλης, Αρ. Μαργαριτόπουλος, Γ. Τσιτρούλης, ο πρόεδρος του Τ.Σ. Μύρων κ. Π. Μαχάς, η πολιτευτής της Ν.Δ. κ. Θέκλα Παρασκευούδη, ο πρόεδρος του Αγρ. Συν/σμού Νίκαιας, εκπρόσωποι κομμάτων, Αγροτικών Συλλόγων, Αντιστασιακών οργανώσεων και οι απόγονοι του Αποστόλη Μπατάλα. eleftheria.gr