Μεγαλώνει το χάσμα και οι διαφορές μεταξύ των τεσσάρων νομών σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Η ανατολική Θεσσαλία καλπάζει ενώ η δυτική παρακολουθεί

Του Αποστόλη Ζώη Έντονες είναι οι διαφορές στους δείκτες ευημερίας και ανάπτυξης μεταξύ του ανατολικού και δυτικού τμήματος του Θεσσαλικού διαμερίσματος σύμφωνα με στοιχεία έρευνας καθηγητών του πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Των Σεραφείμ Πολύζου και Γιώργου Πετράκου, της Πολυτεχνικής Σχολής, στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η Θεσσαλία, όπως αναφέρουν οι δύο καθηγητές μπορεί να διακριθεί, όσον αφορά το επίπεδο ανάπτυξης, σε δύο ενότητες, τη δυτική και την ανατολική. Η ανατολική, περισσότερο αναπτυγμένη, είναι σημαντικός αναπτυξιακός πόλος σε εθνικό επίπεδο και από αυτή διέρχεται ο κύριος αναπτυξιακός άξονας της χώρας Αθήνας-Θεσσαλονίκης επί του οποίου βρίσκονται οι δύο μεγαλύτερες θεσσαλικές πόλεις, Λάρισα και Βόλος. Η δυτική ενότητα, είναι λιγότερο αναπτυγμένη, έκκεντρη σε σχέση με τον εθνικό άξονα ανάπτυξης, απομονωμένη σε σχέση με το δυτικό τμήμα της χώρας λόγω της ύπαρξης του ορεινού όγκου της Πίνδου. Διαφορές Οι διαφορές στους δείκτες ευημερίας, παραγωγικής διάρθρωσης και ανάπτυξης μεταξύ του ανατολικού τμήματος (νομοί Λάρισας και Μαγνησίας) και του δυτικού τμήματος (νομοί Καρδίτσας και Τρικάλων) είναι έντονες. Η κατανομή του ΑΕΠ της Θεσσαλίας στον χώρο δεν είναι ισόρροπη, καθώς οι ανεπτυγμένοι νομοί της Λάρισας και της Μαγνησίας παρήγαγαν το 66% περίπου του ΑΕΠ της Περιφέρειας κατά το έτος 1985, ενώ οι λιγότερο ανεπτυγμένοι νομοί της Καρδίτσας και των Τρικάλων παρήγαγαν το 34%. Διαχρονικά η τάση αυτή γίνεται περισσότερο δυσμενής για τους νομούς της Δ. Θεσσαλίας και ειδικότερα για το Ν. Καρδίτσας, αφού το έτος 2005 οι νομοί Λάρισας και Μαγνησίας παρήγαγαν το 71% του συνολικού προϊόντος ενώ οι νομοί Καρδίτσας και Τρικάλων το υπόλοιπο 29%. Ο Ν. Καρδίτσας εμφάνισε τη μεγαλύτερη πτώση για το προαναφερθέν χρονικό διάστημα αφού από το 19% του συνολικού ΑΕΠ που παρήγαγε το 1985 έπεσε στο 14% το 2005, ενώ οι υπόλοιποι νομοί εμφάνισαν άνοδο με μεγαλύτερη αυτή του Ν. Μαγνησίας. Δεν είναι ικανό Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει, επισημαίνουν οι καθηγητές στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από μια γενική θεώρηση των στοιχείων είναι ότι το δυτικό τμήμα της Θεσσαλίας δεν εμφανίζεται ικανό να ακολουθήσει την ανάπτυξη του ανατολικού τμήματος, ώστε να δημιουργηθούν προοπτικές για σύγκλιση στα επίπεδα ανάπτυξης των θεσσαλικών νομών. Οι νομοί της Λάρισας και της Μαγνησίας διαθέτουν ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα που σχετίζονται με θέση τους ως προς το βασικό αναπτυξιακό άξονα της χώρας, που ως γνωστόν ταυτίζεται με τον εθνικό οδικό άξονα ΠΑΘΕ, τις γενικότερες υποδομές και τις συγκεντρώσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες. Τα πλεονεκτήματα αυτά θα εξακολουθούν να επηρεάζουν τη χωρική κατανομή των επενδύσεων σε όφελος του ανατολικού τμήματος, αφού οι επενδυτές εξασφαλίζουν μεγαλύτερη προσπελασιμότητα προς τις εθνικές και τις διεθνείς αγορές και μεγαλύτερα οφέλη κλίμακας. Εκπαίδευση Επίσης στο πλαίσιο της ίδιας εργασίας σημειώνεται ακόμα ότι στην εκπαίδευση οι δείκτες δείχνουν ότι οι λιγότερο αναπτυγμένοι νομοί Καρδίτσας και Τρικάλων κατέχουν πολύ καλή θέση, σε αντίθεση με τους νομούς Λάρισας και Μαγνησίας. Οι καλές αναλογίες υποδομών και εκπαιδευτικών ανά μαθητή πιθανόν να οφείλονται στη συνεχή πληθυσμιακή συρρίκνωση των μικρών οικισμών των δυο νομών, με αποτέλεσμα να λειτουργούν πολλά μονοθέσια σχολεία και να υπάρχουν σχολικές αίθουσες που δεν λειτουργούν, γεγονός που μάλλον αποτελεί μειονέκτημα παρά πλεονέκτημα για το επίπεδο εκπαίδευσης. Αντίθετα στις υποδομές υγείας οι πιο αναπτυγμένοι νομοί Λάρισας και Μαγνησίας υπερτερούν, και οι αναλογίες υποδομών και ιατρικού προσωπικού ανά κάτοικο είναι πολύ καλύτερες σε σχέση με τους νομούς της δυτικής Θεσσαλίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν τους δείκτες βιομηχανικής υποδομής και συγκεκριμένα η ύπαρξη και λειτουργία Βιομηχανικής Περιοχής (ΒΙΠΕ), Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟΠΑ) και Τεχνολογικού Πάρκου. Και σε αυτή την περίπτωση η θέση των νομών της δυτικής Θεσσαλίας είναι δυσχερής στην εθνική κλίμακα σε αντίθεση με τους νομούς του ανατολικού τμήματος. Οι εν λόγω υποδομές συνεισφέρουν σημαντικά στη βιομηχανική ανάπτυξη των νομών ενισχύοντας την ελκυστικότητα τους για χωροθέτηση μεταποιητικών μονάδων. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν το δείκτη ευημερίας κάθε νομού. Τα αποτελέσματα είναι ανάλογα με τα εκείνα των προηγούμενων υπολογισμών. Η θέση των νομών της δυτικής Θεσσαλίας είναι κάτω του εθνικού μέσου όρου, με δυσμενέστερη του Ν. Καρδίτσας που καταλαμβάνει την 46η θέση. Αντίθετα οι νομοί του ανατολικού θεσσαλικού τμήματος βρίσκονται σε σχετικά καλές θέσεις, γεγονός που δείχνει την κατανομή της περιφέρειας σε ένα αναπτυγμένο και ένα λιγότερο αναπτυγμένο τμήμα.

Η ΕΡΕΥΝΑ 12 Μαΐου 2010, αρ. φύλλου 15497, σελίδα 16