ΡΗΜΑΖΟΥΝ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΜΑΣ

Από το 1963 ξεκίνησαν οι μελέτες του ΙΓΜΕ στην περιοχή του Ροπωτού – Μοιραία χρονιά το 2001 όταν δεν υλοποιήθηκε η εφαρμογή της μελέτης Λέκκα καίτοι είχε φθάσει στο στάδιο της χρηματοδότησης – Ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για να λυθεί το πρόβλημα;

Για το ξεκλήρισμα, αφανισμό του κεντρικού οικισμού του Ροπωτού, διαπιστώνουμε ότι εκτός του οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος που έχει πλήξει τους κατοίκους, εξ ίσου τεράστιο πρόβλημα είναι και το περιβαλλοντικό. Οι μετατοπίσεις των πρανών με ότι αυτά ήταν καλυμμένα (χόρτα, δέντρα), η ανεξέλεγκτη ροή του υπόγειου νερού από τα ρήγματα, τα γκρεμισμένα σπίτια, το κατεστραμμένο οδικό, αρδευτικό, υδρευτικό δίκτυο δίνουν μια εικόνα τρομακτική. Του Λάζαρου Τσουμένη Το φαινόμενο αυτό προβληματίζει κάθε καλόπιστο άνθρωπο και εύλογα αναρωτιέται: Γιατί; Υπάρχουν υπεύθυνοι για αυτή την κατάσταση; Η έρευνα δείχνει ότι βεβαίως υπάρχουν πολλοί υπεύθυνοι που αν είχαν λάβει τα ενδεικνυόμενα μέτρα ίσως σήμερα να μην είχαμε αυτή την κατάσταση του χωριού. Άμοιρη ευθυνών δεν είναι κατ’ αρχήν μερίδα των κατοίκων του χωριού που παρασύρθηκαν σε λανθασμένες ενέργειες, ή δεν εκτίμησαν σωστά το μέγεθος του προβλήματος. ¨Όπως επισημαίνουν γνώστες η εμπλοκή του Δασαρχείου Τρικάλων εμπόδισε την υλοποίηση της αρχικής απόφασης του Ν.Σ. που είχε αποφασίσει να κάνει οριστική μελέτη εφαρμογής στην Γεωλογική μελέτη του καθηγητή Λέκκα στις 15.12.1999, και να εντάξει το έργο στο Γ’ Κ.Π.Σ. Αξίζει να επισημάνουμε την επιστολή – απαγόρευση του καθηγητή Λέκκα που αναφέρει ότι από τις άστοχες παρεμβάσεις «υπάρχει ο κίνδυνος για αρνητικά αποτελέσματα, και ακόμη για κίνδυνο στην ευστάθεια του πρανούς». Τώρα ο Δήμος και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση καλούνται να αντιμετωπίσουν τη σοβαρότητα του προβλήματος. Τελικά σε αυτόν τον τόπο αναλαμβάνει ποτέ κανείς τις ευθύνες του; Κοντά πενήντα χρόνια! 1. Έτος 1963: Εμφάνιση του φαινομένου, επισήμανση από το ΙΓΜΕ στην έκθεση Α. Δούκα (δεν έχει δημοσιευτεί η έκθεση) αναφερόταν σε 4 από τους 7 συνοικισμούς. 2. Έτος 1967: Έκθεση γεωλογικής αναγνωρίσεως από τον Γεωλόγο του ΙΓΜΕ Α, Ελευθερίου (δεν έχει δημοσιευθεί η έκθεση) με μοναδική πρόταση την μεταφορά του κεντρικού οικισμού χαμηλά κοντά στο ποτάμι, τούτο αποκλείστηκε. 3. Έτος 1976: Έκθεση του ΙΓΜΕ (αδημοσίευτη) από Α. Ελευθερίου, Ν. Μουγιάρη, Κ. Ρήγα. Ζητήθηκε από τη Νομαρχία Τρικάλων για λογαριασμό της ΔΕΗ στα πλαίσια ηλεκτροδότησης της περιοχής. 4. Έτος 1979: Μελέτη του ΙΓΜΕ (αδημοσίευτη) Γ. Κούση. Αναφορά κυρίως στον κεντρικό συνοικισμό του χωριού, θεωρεί ότι τα κατολισθητικά φαινόμενα στο μέλλον θα είναι πολύ επικίνδυνα σε όλο το χώρο. Επίσης τονίζει ότι, ολόκληρος ο οικοδομικός χώρος διαβρέχεται από αφθονία νερών που προέρχονται από το ανάντι τμήμα δηλαδή την «ασβεσταριά». 5.Έτος 1984 (Μάρτιος): Έκθεση ΙΓΜΕ (αδημοσίευτη) υπό Χρήστο Αγγελίδη τον Μάρτιο. Είναι η πρώτη που προτείνει μέτρα κυρίως στον κεντρικό οικισμό, χωρίς βέβαια να υλοποιηθούν, αναφέρει παρομοίως στην μεγάλη ποσότητα νερού στους ασβεστόλιθους της τοποθεσίας «Ασβεσταριά». 6. Έτος 1991 (Σεπτέμβριος) : Έκθεση του ΙΓΜΕ (αδημοσίευτη) υπό Χρήστο Αγγελίδη. Αναφέρεται κυρίως στις θραύσεις του οδικού άξονα, προτείνει μέτρα που ποτέ δεν εφαρμόστηκαν. 7. Έτος 1991 (Νοέμβριος): Έκθεση του ΙΓΜΕ (αδημοσίευτη), υπό Χρήστο Αγγελίδη. Συμπλήρωμα στις προηγούμενες προτάσεις του με βαρύτητα στην κατασκευή αποστραγγιστικής τάφρου στην τοποθεσία «Ασβεσταριά». 8. Έτσι 1992 (Ιούλιος): Έκθεση (αδημοσίευτη) του ΙΓΜΕ υπό Χρήστο Αγγελίδη και Μιχαήλ Μπέλλα. Είναι η τελική έκθεση της έρευνας του ΙΓΜΕ για τον κεντρικό οικισμό. Αναφέρεται στις πηγές που υπάρχουν στον οικισμό «Καστανιές», «Ανάβρα» κ.λπ. και στα υπόγεια ύδατα της «Ασβεσταριάς». Έχουν κάνει μετρήσεις για την ισορροπία του πρανούς και για πρώτη φορά βγάζουν αριθμούς σχετικά με την ευστάθεια του οικισμού. 9. Έτος 1994 (Απρίλιος): Έκθεση (αδημοσίευτη) από ΙΓΜΕ υπό Εμ. Αποστολίδη. Λόγω της σοβαρής κατάστασης προτείνεται η άμεση υλοποίηση των μέτρων προστασίας που αναφέρονται στις προηγούμενες εκθέσεις του ΙΓΜΕ, προκειμένου με τα μέτρα αυτά να περιοριστεί η αστάθεια του οικισμού. 10 Έτος 1996 (Φεβρουάριος): Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων αναθέτει έρευνα και σύνταξη μελέτης για τα κατολισθητικά φαινόμενα του Ροπωτού στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τμήμα Γεωλογίας. Η έρευνα έγινε σε όλους τους οικισμούς του χωριού. Είναι η πρώτη φορά μετά το τέλος της έρευνας που έγινε παρουσίαση της μελέτης από τον ίδιο τον καθηγητή κ. Λέκκα στο κέντρο του Κωτούλα παρουσία πλήθους κόσμου. Εκτός των όσων αναφέρει στην έκθεσή του ο μελετητής τόνισε χαρακτηριστικά ότι για να έχει μέλλον ο κεντρικός οικισμός θα πρέπει να εφαρμοστεί κατά γράμμα η μελέτη και σε πρώτη φάση οπωσδήποτε θα βγει το υπόγειο νερό που υπολογίζεται σε πολύ μεγάλη ποσότητα μέχρι που προβληματίζονταν που θα γίνει η διευθέτηση του χειμάρρου. Η «Μελέτη Λέκκα» όπως αποκαλείται μετά την παρουσίαση από τον ίδιο την τετραετία Πατραμάνη στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (1998-2001) κατέστη αντικείμενο συζήτησης στο Νομαρχιακό Συμβούλιο πολλές φορές είτε ως ερώτηση, είτε ως τακτικό θέμα κυρίως από τον τότε νομαρχιακό σύμβουλο κ. Δημήτρη Τσιούτσια (ο ίδιος κατάγεται από το Ροπωτό και μάλιστα τυγχάνει η πατρική περιουσία του να είναι εντός της περιοχής που κατολισθαίνει). Μια δήλωση του κ. Τσιούτσια Σε ερώτηση που απευθύναμε στον κ. Τσιούτσια «για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα στον κεντρικό οικισμό του Ροπωτού –τόπο καταγωγής σας- και πως τη σχολιάζετε» πήραμε την απάντηση: «Σήμερα δεν έχω να σας πω τίποτα γι αυτή την τραγωδία του χωριού μου. Όσα έπρεπε να πώ, τάχω πει και είναι γραμμένα στα πρακτικά των συνεδριάσεων του τότε Νομαρχιακού Συμβουλίου στο διάστημα 8.05.2001 έως και 21.12.2001. Τώρα ρωτήστε εκείνους (τους λεβέντες) από το χωριό μου που τότε τους φέρανε σαν διμοιρία στο Νομαρχιακό Συμβούλιο να στηρίξουν την πρόταση (ολέθρια επιλογή) του Δασαρχείου. Πώς αισθάνονται, αν αισθάνονται». Αν είχε εισακουστεί ο Λέκκας Στις 13.10.1999 ο κ. Τσιούτσιας φέρνει το θέμα για τις κατολισθήσεις με ερώτηση στο Νομαρχιακό Συμβούλιο λόγω όμως της σοβαρότητας του θέματος ο τότε Νομάρχης δηλώνει ότι «το πρόβλημα του Ροπωτού εγώ το γνωρίζω πολύ καλά γι αυτό θα πρέπει να έρθει ως τακτικό θέμα να το κουβεντιάσουμε και να πάμε σε οριστική μελέτη εφαρμογής». Κατόπιν αυτού το θέμα ήρθε ως τακτικό στη συνεδρίαση του Ν.Σ. στις 15.12.1999. Έπειτα από διεξοδική συζήτηση από τους Νομαρχιακούς Συμβούλους όλων των παρατάξεων (πρακτικά συνεδρίασης 15.12.1999) ο Νομάρχης κ. Πατραμάνης λέγει: «Αυτό θέλω να διαβιβάσεις Δημήτρη (Τσιούτσια) στους κατοίκους, ότι δεν έχουμε ξεχάσει την υπόθεση, θα γίνει οριστική μελέτη και τότε θα δείξουμε ποια είναι τα έργα που κάνουμε». Έτσι ομόφωνα στο Ν.Σ. αποφάσισε να εκφράσει τη βούλησή του για σύνταξη οριστικής μελέτης σε σύντομο χρονικό διάστημα βασιζόμενη στην μελέτη Λέκκα. Στις 12.06.2000 ο νομαρχιακός σύμβουλος κ. Τσιούτσιας επανέρχεται με ερώτηση στον τότε Νομάρχη κ. Πατραμάνη και του αναφέρει τη δέσμευση του Ν.Σ. για οριστική μελέτη. Εκφράζει την αγωνία του για το έργο λέγοντας: «Είναι δεδομένο ότι οι εργασίες στο ορεινό αυτό τμήμα δεν μπορούν να γίνουν πέραν του εξαμήνου, από Μάιο έως Οκτώβριο λόγω των καιρικών συνθηκών (…). Πιστεύω δε ότι όποιες παρεμβάσεις γίνονται μέσα στην κατολισθαίνουσα περιοχή χωρίς την πιστή εφαρμογή των δεδομένων της μελέτης επιδεινώνουν έτι περαιτέρω την υφιστάμενη άσχημη κατάσταση». Απάντηση Πατραμάνη στην ερώτηση: «Για το Ροπωτό, είμαστε σε επαφή με τον κ. Λέκκα, πρέπει να ψάξουμε να βρούμε χρηματοδότηση της μελέτης, της οριστικής μελέτης». Είναι η πρώτη φορά που ο Νομάρχης θέτει θέμα χρηματοδότησης της οριστικής μελέτης. Στις 8.05.2001 επανήλθε το θέμα του κεντρικού οικισμού Ροπωτού ως τακτικό (υπ΄αριθμ. 4) στην ημερήσια διάταξη. Εισηγητές οι κ.κ. Τσιούτσιας και Ηλιάδης. Αυτή τη φορά μπήκε θέμα Δασαρχείου ότι θα ασχοληθεί στην κατολισθήσα περιοχή για «μερική αντιμετώπιση των ολισθητικών φαινομένων των εδαφών και μερική απομάκρυνση των υδάτων». Οι θέσεις των εισηγητών: Τσιούτσιας: Κάθετα αντίθετος με την εμπλοκή του Δασαρχείου στο τόσο ευαίσθητο τμήμα του οικισμού, τονίζει με φωνή απέλπιδα ότι η παρέμβαση του Δασαρχείου όπως αυτή παρουσιάζεται θα κάνει ζημιά στην περιοχή, και ότι «σαν νομαρχιακοί σύμβουλοι είμαστε δεσμευμένοι να κάνουμε οριστική μελέτη βάσει της μελέτης Λέκκα, να δούμε σε τι κόστος φθάνουμε…». Ηλιάδης: Αφού έκανε μια αναδρομή στο παρελθόν για την περιοχή, και αναφέρθηκε στην παρέμβαση του Δασαρχείου, είπε: «ήρθα σε τηλεφωνική επαφή με τον κ. Λέκκα την περασμένη Παρασκευή ο οποίος έδειξε ενδιαφέρον να βοηθήσει σ’ αυτή την φάση δηλαδή να δει την μελέτη το Δασαρχείο και να συνεκτιμήσει αυτός την όλη κατάσταση, πιστεύω επίσης ότι το Δασαρχείο θα ήθελε να συνεργασθεί με τον καθηγητή». Σε αυτό το Νομαρχιακό Συμβούλιο οργανώθηκε επίσκεψη από φορείς και κατοίκους του χωριού Ροπωτό να παρευρίσκονται στη συνεδρίαση και μάλιστα όλοι ήταν ευθυγραμμισμένοι με την άποψη της παρέμβασης του Δασαρχείου, παρά την διαφορετική άποψη του συγχωριανού τους νομαρχιακού συμβούλου κ. Τσιούτσια. Σχεδόν όλοι Νομάρχης, Νομαρχιακοί σύμβουλοι (Πινιάρας, Δασκαλόπουλος, Γεωργολιός, Κατσίκης…) ζήτησαν αναβολή να έρθει ο κ. Λέκκας στο Νομαρχιακό Συμβούλιο να ακούσει τις παρεμβάσεις του Δασαρχείου και εκεί θα κριθεί εάν συμφωνούν ή όχι. Αυτή ήταν η τελική απόφαση για νέο Ν.Σ. όπου θα γινόταν συζήτηση Μελετητών, Καθηγητή και Δασαρχείου. Αυτό βέβαιο το νομαρχιακό συμβούλιο δεν έγινε ποτέ και το Δασαρχείο προχώρησε στην εκτέλεση των έργων που είχε προγραμματίσει στην κατολισθείσα περιοχή. Στις 21.12.01 για άλλη μια φορά το θέμα του Ροπωτού στο νομαρχιακό συμβούλιο. Θέμα 5. «Γνωμοδότηση επί του περιεχομένου της Μελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου Μερική αντιμετώπιση ολισθητικών φαινομένων και μερικής απομάκρυνσης υδάτων του Δ.Δ. Ροπωτού του Δήμου Πύλης». Σε αυτό το Ν.Σ. υπήρξε σκληρή κόντρα μεταξύ Τσιούτσια – Αντωνιάδη για την τάφρο στο άνω μέρος του χωριού που έγινε από το Δασαρχείο χωρίς να βγάζει το νερό εκτός της κατολισθήσας περιοχής . Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το Ν.Σ. στις 8.5.2001 ενώ όλοι υποσχεθήκανε για νέο Δ.Σ. με την συμμετοχή του κ. Λέκκα, άρχισε να διαφαίνεται από την πλευρά του Δασαρχείου ότι αυτό δεν θα γινόταν. Τότε, απ’ ότι διαπιστώνεται και στο αρχείο της Νομαρχίας οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι Κατσίκης και Τσιούτσιας έστειλαν στον καθηγητή κ. Λέκκα τη μελέτη του Δασαρχείου και κάποιους χάρτες με δρόμους και ζητούσαν την εκτίμηση αυτού. Στις 10.09.2001 απάντησε ο κ. Λέκκας προς το κοινοτικό διαμέρισμα Ροπωτού Δήμου Πύλης με κοινοποίηση στους. Κατσίκη – Τσιούτσια όπου αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: «Στα πλαίσια της δρομολόγησης των έργων για την αντιμετώπιση των φαινομένων, θεωρούμε ότι θα πρέπει να υλοποιηθούν συνολικά οι προτάσεις που προέκυψαν από την εκτέλεση του ερευνητικού προγράμματος, δεδομένου ότι αποσπασματικές παρεμβάσεις χωρίς ανάλυση και σύνθεση των επιμέρους στοιχείων θα μπορούσαν να έχουν αρνητικά αποτελέσματα και να θέσουν σε κίνδυνο την ευστάθεια του πρανούς». Αυτή η αναφορά τέθηκε στις 21.12.2001 στο Νομαρχιακό Συμβούλιο αλλά από πλευράς πλειοψηφίας δεν ελήφθη υπ’ όψη. Μετά το 2002 από τη νέα Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση παρ’ ότι έγιναν κάποιες οχλήσεις για το θέμα Ροπωτού ουδείς ενδιαφέρθηκε καθώς όλοι (Νομαρχία – Δήμος) δήλωναν αναρμόδιοι. Μοναδική παρέμβαση υπήρξε μετά τα φετινά γεγονότα όπου οι τσιμενταύλακες που είχαν κατασκευαστεί υποχώρησαν μαζί με το έδαφος που βυθιζόταν και χρειάστηκε να επιστρατευτούν νέες ευρεσιτεχνίες με σωλήνες και τσίγκους για να μην παρασυρθεί και εξαφανιστεί ότι είχε απομείνει από τον κεντρικό οικισμό. Και το ερώτημα παραμένει: Θα υπάρξει έστω και τώρα λύση ή όσα έγιναν είναι η αρχή του τέλους μιας μη αντιστρέψιμης κατάστασης; Τα συμπεράσματα της μελέτης που αναμένεται, θα δώσουν την απάντηση και η Περιφέρεια με την Αυτοδιοίκηση θα επωμιστούν την ευθύνη της άμεσης υλοποίησης. Αυτά επί του παρόντος και αν χρειαστεί θα επανέλθουμε. Να ευχαριστήσουμε τον Αλέκο Τζήμα για τη συνδρομή του κατά την επίσκεψη στο Ροπωτό και να προσθέσουμε ότι διαφωτιστικά στοιχεία για θέσεις και αποφάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου παρατίθενται σε ρεπορτάζ του συνάδελφου Απόστολου Ζώη με ενδεικτική τη συνεδρίαση της 21.12.2001 (φύλλο «Έρευνας» 23.12.2001). Διευκρίνιση Η αναφερόμενη στην πινακίδα του ΠΕΠ Θεσσαλίας ως Ανάδοχος Κοινοπραξία Μανωλόπουλος Ιωάννης – Μπαμπαλής Κοσμάς, όπως δημοσιεύτηκε στη χθεσινή φωτογραφία μας ζήτησε να διευκρινίσουμε ότι δεν έχει καμία σχέση με την κατασκευή του έργου.

Η ΕΡΕΥΝΑ 21 Μαΐου 2010, αρ. φύλλου 15505, σελίδα 10