Της Νατάσας Πολυγένη
Χωρίς να χρειαστεί καμία μελέτη και κανένας τσουχτερός προϋπολογισμός, μόνο με υλικά της φύσης και εθελοντική συνείδηση ένα πάρκο στα όρια Συκουρίου- Όσσας μεταμορφώθηκε σε πόλο έλξης. Με βασικά υλικά το χώμα και το άχυρο καθώς και οικολογικές βαφές, πάνω από εξήντα άτομα διαμόρφωσαν το χώρο βασιζόμενα σε μια αρχαία τεχνική, το κομπ. Καλεσμένοι του Συλλόγου Γυναικών του δήμου Νέσσωνα οι συμμετέχοντες εργάστηκαν ακατάπαυστα για τέσσερις ημέρες-στο πλαίσιο ενός βιωματικού εργαστηρίου για τη φυσική δόμηση- προκειμένου να ομορφύνουν το παρκάκι δίχως να επέμβουν βίαια στη φύση. Οι συμμετέχοντες ήταν άνθρωποι από όλες τις γωνιές της Ελλάδας που κλήθηκαν μέσω της ιστοσελίδας www.cob.gr η οποία οργάνωσε την εκδήλωση. Η ομάδα ήταν ιδιαίτερα εργατική και δημιουργική και το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων. Το πάρκο έχει μεγάλη επισκεψιμότητα από τους κατοίκους της περιοχής μιας και το εργαστήρι αναδείχθηκε σε σημαντικό γεγονός για την τοπική κοινωνία. Όλα τα σχολεία της περιοχής Συκουρίου και το 17ο της Λάρισας έχουν ήδη επισκεφτεί το χώρο με σκοπό την ενημέρωση στη φυσική δόμηση αλλά και τη βιωματική συμμετοχή στο χτίσιμο.
Το πάρκο όμως ήταν μόνο η αρχή, καθώς όπως ανέφερε ο υπεύθυνος της ιστοσελίδας www.cob.gr κ. Κώστας Κοντομάνος, η συνέχεια αναμένεται περισσότερο συναρπαστική καθώς ένα χωριό με 40 κτίσματα αναμένεται να ανεγερθεί σύντομα με την τεχνική του «κομπ» στο Πήλιο. Με το όνομα «Ζωή» μια φιλόδοξη συλλογική προσπάθεια αντίστασης στην υποβάθμιση του πλανήτη και της ανθρώπινης ζωής, στο πλαίσιο μιας οργανωμένης κοινότητας, αναμένεται σύντομα να πάρει σάρκα και οστά. Βασικοί στόχοι, όπως υπογραμμίζει και ο κ. Κοντομάνος, είναι για την κατασκευή του πρωτότυπου αυτού χωριού να αναλωθούν όσο το δυνατόν λιγότεροι φυσικοί και οικονομικοί πόροι για να φτιαχτεί, να λειτουργεί με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος, να εξασφαλίζει βιώσιμη ανάπτυξη και ποιοτική ζωή στους κατοίκους της και να είναι οικονομικά αυτόνομο. Για να επιτευχθούν τα παραπάνω o χωροταξικός σχεδιασμός θα είναι ανθρωποκεντρικός και προσανατολισμένος στην εξοικονόμηση ενέργειας. Θα απουσιάζουν από παντού το τσιμέντο και τα βιομηχανικά υλικά. Τα κτίρια θα είναι χτισμένα με φυσικές μεθόδους, χρησιμοποιώντας τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Θα υπάρχει ενεργειακή αυτονομία με τη χρήση ήπιων τεχνολογιών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Θα υπάρχει ολοκληρωμένο σύστημα για τις καλλιέργειες, τη διαχείριση του νερού, των λυμάτων, της ανακύκλωσης. Οι κάτοικοι του χωριού θα ζουν σε ένα περιβάλλον εθελοντικής απλότητας, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις ενεργοβόρες συνήθειές τους.
Επιπλέον, ο κ. Κοντομάνος αναφέρθηκε στα οφέλη της φυσικής δόμησης και της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, τονίζοντας ότι πρόκειται για δύο πρακτικές που έχουν σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας, η πρώτη στην φάση της κατασκευής μιας κατοικίας ενώ η δεύτερη στη διατήρηση σταθερών συνθηκών διαβίωσης σε αυτή. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα, η φυσική δόμηση είναι προσανατολισμένη στη χρήση τοπικών, προσεκτικά
επιλεγμένων ή και ανακυκλωμένων υλικών, απλών εργαλείων και τεχνικών. Σε όλους σχεδόν τους τόπους η φύση μας εξασφαλίζει τα δομικά υλικά που χρειαζόμαστε. Επειδή τα υλικά αυτά χρειάζονται ελάχιστη επεξεργασία ή μεταφορά, τα οικονομικά και περιβαλλοντολογικά κόστη είναι χαμηλά. Μερικά από αυτά τα υλικά είναι ανανεώσιμα (όπως τα δένδρα και το άχυρο) και κάποια άλλα (όπως οι πέτρα και το χώμα) υπάρχουν σε τέτοια αφθονία που είναι πρακτικά ανεξάντλητα. Ένα ακόμα από τα πλεονεκτήματα του να κτίζει κάποιος με τοπικά υλικά είναι ότι το κτίριο βρίσκεται σε πλήρη οπτική αρμονία με το περιβάλλον. Αντίθετα από τα οικολογικά δομικά υλικά, τα φυσικά εμπεριέχουν καθόλου ή ελάχιστη επεξεργασία. Η χρήση τους δεν συνεισφέρει στην καταστροφή των δασών, την κατασπατάληση των ορυκτών πόρων, την μόλυνση και ούτε εξαρτάται από βιομηχανικά υλικά και βαριά μηχανήματα. Η γη είναι μη τοξική και τελείως ανακυκλώσιμη.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΜΠ
Σε μία από τις πιο αρχαίες τεχνικές χτισίματος με γήινα υλικά, το «κομπ», χρησιμοποιούνται τα χέρια και τα πόδια για να σχηματιστούν μάζες πηλού αναμεμιγμένου με άμμο και άχυρο οι οποίες τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη διαμορφώνοντας έτσι μονολιθικές κατασκευές με μεγάλη σταθερότητα. Η λέξη «κομπ» προέρχεται από μια παλιά αγγλική λέξη cob που σημαίνει σβώλος.
Η διαφορά του «κομπ» από το κτίσιμο με πλίνθους συνίσταται στην ευκολία της κατασκευής και την ελευθερία του σχεδιασμού. Εφόσον δεν απαιτούνται ίσιες φόρμες ή καλούπια το ίδιο το υλικό οδηγεί σε οργανικά σχήματα: καμπύλοι τοίχοι, θόλοι και αψίδες. Χτίζοντας με το «κομπ» είναι εμπειρία παρόμοια με γλυπτική με πηλό. Τα γήινα σπίτια είναι δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά τον χειμώνα. Η αντοχή τους σε μια μεγάλη γκάμα καιρικών συνθηκών τα κάνει άνετα και βιώσιμα στα πιο κρύα κλίματα αλλά και συνθήκες ερήμου. Οι τοίχοι με πάχος που κυμαίνεται από 40 έως και 60 εκατοστά έχουν τεράστια θερμική μάζα και επαρκή μόνωση ειδική για χρήση παθητικών ηλιακών συστημάτων θέρμανσης. Απαιτείται ελάχιστη πρόσθετη θέρμανση τον χειμώνα και καθόλου ψύξη ακόμη και τις πιο ζεστές μέρες. Το «κομπ» χρησιμοποιήθηκε επί χιλιετίες ακόμη και στις σκληρές κλιματολογικές συνθήκες των βρετανικών ακτών στο ύψος των Αλεούτιων νήσων. Χιλιάδες άνετα και γραφικά σπίτια από «κομπ» στην Αγγλία κατοικούνται συνέχεια εδώ και αιώνες έχοντας μάλιστα και πολύ μεγάλη τρέχουσα εμπορική αξία. Η αναγέννηση του «κομπ’ ξεκίνησε στην Αμερική όπου απολαμβάνει μια συνεχώς αυξανόμενη δημοσιότητα όχι μόνο λόγω των παραπάνω αναφερομένων πλεονεκτημάτων αλλά και από την δυνατότητα που προσφέρει στον ιδιοκτήτη – κατασκευαστή να αποφύγει τα τεράστια οικονομικά φορτία και τις δεσμεύσεις που συνεπάγεται η αγορά κατοικίας.
eleftheria.gr
