Του Γρηγόρη Δρόσου
Δικηγόρου
Την 28.6.2010 κατατέθηκε το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο για τους εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους – εγκλωβισμένους στις ασφαλιστικές εταιρίες «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ ΑΕΓΑ» και «Commercial Value».
Πέραν της κατάργησης του νομικού προσωπικού δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Επιτροπή Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης», τη γνωστή «ΕΠ.Ε.Ι.Α.» στο άρθρο 1 του νομοσχεδίου και της ανάθεσης όλων των αρμοδιοτήτων στην Τράπεζα της Ελλάδος, από την πρώτη ημέρα του τέταρτου μήνα μετά τη δημοσίευση του νόμου που πρόκειται να ψηφιστεί, ήτοι τον Νοέμβριο του 2010, , οι πιο ενδιαφέρουσες διατάξεις περιέχονται στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου.
Στο άρθρο 2 υπάρχουν οι διατάξεις που κατεξοχήν αφορούν τους ασφαλισμένους στην ΑΣΠΙΣ και την Commercial. Οι σημαντικότερες είναι οι εξής :
- Το νομοθετικό καθεστώς, στο οποίο στηρίχθηκε η υπάρχουσα διαδικασία αναδιοργάνωσης και προσπάθειας μεταβίβασης των χαρτοφυλακίων ζωής των ως άνω ασφαλιστικών εταιριών καταργείται, αλλά για το μέλλον. Συνεχίζει να ισχύει ειδικά για τις «εκκρεμείς διαδικασίες», δηλαδή αυτές οι οποίες ενδιαφέρουν εν προκειμένω και αφορούν την ΑΣΠΙΣ και την Commercial, αλλά συμπληρώνεται και από μία σειρά νέων διατάξεων που εισάγονται με το υπό ανάλυση νομοσχέδιο, «με σκοπό την περάτωση των υποθέσεων με τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ζωής σε ανάδοχο ασφαλιστική εταιρία ή σε περισσότερες συνεργαζόμενες ή μη ασφαλιστικές εταιρίες, μετά από συμβατική αναμόρφωση των παροχών».
- Η είσπραξη των ασφαλίστρων του χαρτοφυλακίου ζωής και η υποχρέωση ικανοποίησης απαιτήσεων από ασφάλιση αναστέλλονται από την ημέρα ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης μέχρι την περάτωση της διαδικασίας που προβλέπει το άρθρο 2 του νομοσχεδίου, χρονική διάρκεια η οποία μπορεί να φτάσει τα τρία έτη.
- Ο επόπτης χαρτοφυλακίου ζωής κ. Παντελίδης, έχει περιθώριο μέχρι τα τέλη του 2010, προκειμένου να επιτύχει τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ζωής, δηλαδή των συμβολαίων ζωής. Αν μέχρι το χρονικό αυτό σημείο δεν έχει αποτέλεσμα η προσπάθειά του, θα πρέπει να παραδώσει τη σκυτάλη στην Τράπεζα της Ελλάδος.
- Η Τράπεζα της Ελλάδος, εφόσον δεν τα καταφέρει ο επόπτης χαρτοφυλακίου ζωής (βλ. ανωτέρω), αναλαμβάνει τα ηνία της διαδικασίας αναδοχής του χαρτοφυλακίου ασφαλίσεων κλάδων ζωής και προσκαλεί τις ενδιαφερόμενες ασφαλιστικές επιχειρήσεις να καταθέσουν εγγράφως την προσφορά τους.
- Ο υποψήφιος ανάδοχος έχει δυνατότητα να προτείνει μείωση των υφιστάμενων απαιτήσεων των ασφαλισμένων, κάθε υφιστάμενη αίτηση εξαγοράς ή μελλοντική εξαγορά ασφαλιστηρίου αναστέλλεται για δύο έτη από την ημέρα ανάληψης του χαρτοφυλακίου από τον ανάδοχο, με εξαίρεση τις απαιτήσεις για καταβολή ασφαλίσματος υγείας.
- Συμβόλαια που αφορούν νοσοκομειακή κάλυψη στην περίπτωση που οι ασφαλισμένοι κατά το χρόνο της μεταβίβασης του χαρτοφυλακίου δεν κρίνονται ασφαλίσιμοι με βάση την ηλικία τους και την κατάσταση της υγείας τους, συνεχίζονται από τον ανάδοχο, ο οποίος δύναται να εξαλείψει τυχόν όρους που αντιβαίνουν στα συναλλακτικά ήθη της ασφαλιστικής αγοράς και να αυξήσει το ασφάλιστρο κατά ποσοστό μέχρι και 20%. Σημειωτέον, ότι, για ευνόητους λόγους, αυτά τα συμβόλαια είναι τα πλέον δύσκολα για αναδοχή από ασφαλιστική επιχείρηση, η οποία ενδεχομένως να ενδιαφέρεται για τα υπόλοιπα συμβόλαια μιας εκ των δύο ως άνω ασφαλιστικών εταιριών.
- Δικαστικές διεκδικήσεις των φερόμενων ως ασφαλισμένων, των οποίων δεν έγιναν δεκτά τα νομιμοποιητικά έγγραφα από τον επόπτη χαρτοφυλακίου ζωής, ασκούνται κατά του αναδόχου.
- Το ποσοστό κάλυψης των απαιτήσεων που δεν θα αναλαμβάνεται από τον ανάδοχο αλλά από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ζωής φτάνει τελικά το 65%. Ωστόσο, αυτό το ποσοστό θα καταβάλλεται από το Εγγυητικό Κεφάλαιο μόνο στην περίπτωση κατά την οποία θα υπάρξει ανάδοχος ! Σε αυτή, λοιπόν, την περίπτωση ρητά αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι «η καταβολή των σχετικών χρηματικών ποσών γίνεται σε πλήρη εξόφληση των απαιτήσεων των καταναλωτών από τη σύμβαση ασφάλισης, καθώς και των απαιτήσεων για αποζημίωση από το Δημόσιο για οποιοδήποτε λόγο» ! Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, μετά από εισήγηση της Διαχειριστικής Επιτροπής του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής, να αναστέλλεται η είσπραξη των παραπάνω απαιτήσεων των καταναλωτών για χρονικό διάστημα μέχρι τρία χρόνια από τη δημοσίευση του νόμου που πρόκειται να ψηφιστεί εντός ολίγων ημερών.
- Οι κάτοχοι ασφαλιστηρίων συμβολαίων ζωής δύνανται με έγγραφη δήλωσή τους προς τον επόπτη χαρτοφυλακίων ζωής, που υποβάλλεται σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα ημερών από την ημέρα ανάρτησης στο διαδίκτυο της απόφασης της ΤτΕ περί επιλογής αναδόχου, να μην αποδεχθούν την αναμόρφωση των συμβολαίων τους και να αντιταχθούν στη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου, οπότε θεωρείται ότι επιλέγουν τη λύση του συμβολαίου τους και την υπαγωγή τους στη διαδικασία ασφαλιστικής εκκαθάρισης. Όσοι δε ασφαλισμένοι δεν υποβάλλουν την παραπάνω δήλωση τεκμαίρεται ότι αποδέχονται τη διαδικασία μεταβίβασης και εκπροσωπούνται σε αυτή από τον επόπτη χαρτοφυλακίου ζωής.
Θα πρέπει να προσθέσουμε ότι υπάρχει και τρίτος δρόμος, αυτός της δικαστικής διεκδίκησης των απαιτήσεων των ασφαλισμένων κατά του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς επίσης και κατά των διοικούντων τις ως άνω εταιρίες. Η τελευταία μάλιστα περίπτωση αναφέρεται και στο νομοσχέδιο με την εξής διατύπωση : «Αξιώσεις αποζημίωσης των ασφαλισμένων και των λοιπών δικαιούχων κατά των προσώπων που είχαν τη διοίκηση της επιχείρησης της οποίας ανακλήθηκε η άδεια ή κατά τρίτων υπαιτίων δεν θίγονται από τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού».
Τα άρθρα 3 έως και 13 του νομοσχεδίου αναφέρονται αναλυτικά στη σύσταση, το σκοπό και τη λειτουργία του «Εγγυητικού Κεφαλαίου Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής», διατάξεις, οι οποίες δεν θα εφαρμοστούν ωστόσο, στις περιπτώσεις των ασφαλιστικών εταιριών ΑΣΠΙΣ και Commercial !
Σκοπός του Εγγυητικού Κεφαλαίου είναι «η διατήρηση και μεταβίβαση του συνόλου ή μέρους του χαρτοφυλακίου ζωής υπό εκκαθάριση ασφαλιστικής εταιρίας σε άλλη ασφαλιστική επιχείρηση ή άλλες ασφαλιστικές επιχειρήσεις και αν αυτό καταστεί ανέφικτο, η καταγγελία και λύση των συμβάσεων ασφάλισης ζωής και η καταβολή χρηματικού ποσού έναντι της αξίας των συμβολαίων αυτών, καθώς και η καταβολή χρηματικού ποσού έναντι εκκρεμών ζημιών και πληρωτέων παροχών.».
Η κάλυψη του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής εκτείνεται σε όλους τους κλάδους ασφάλισης ζωής, ανά ασφαλιστήριο και ανά ασφαλισμένο, με εξαίρεση τις απαιτήσεις που πηγάζουν από συμπληρωματικές καλύψεις νοσοκομειακής περίθαλψης και ισούται με το 100% κάθε απαίτησης από ασφάλισης ζωής και μέχρι το ποσό των 25.000€ ανά δικαιούχο ασφαλίσεων ζωής για τις παροχές στη λήξη και τις εξαγορές των ασφαλιστηρίων συμβολαίων και μέχρι το ποσό των 50.000€ για τις αποζημιώσεις θανάτου και μόνιμης ολικής αναπηρίας.
Αυτές, όμως οι διατάξεις, όπως προειπώθηκε, δεν αφορούν τους ασφαλισμένους των ως άνω ασφαλιστικών εταιριών, κυρίως μετά από αντιδράσεις του συνόλου των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν ήθελαν να επωμιστούν το βάρος μια τέτοιας ρύθμισης.
Είναι ξεκάθαρο ότι το νομοσχέδιο αυτό αποτελεί το αποτέλεσμα ενός δύσκολου συμβιβασμού και αποτελεί την πρώτη οργανωμένη-συγκεκριμένη απάντηση της κυβέρνησης στο πρόβλημα που ταλανίζει χιλιάδες ασφαλισμένων. Υπάρχουν πολλά σημεία, που χρήζουν βελτιώσεων προς όφελος των καταναλωτών-ασφαλισμένων και βέβαια η ίδια η επιτυχία του νομοσχεδίου θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από τις προθέσεις των υπολοίπων ασφαλιστικών επιχειρήσεων του κλάδου για αναδοχή του χαρτοφυλακίου ζωής των δύο ως άνω ασφαλιστικών εταιριών.
Εξάλλου, οι διατάξεις του νομοσχεδίου, δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί και ενδεχομένως υπάρξουν τροποποιήσεις.
Για μια διεξοδικότερη ανάλυση και κριτική των διατάξεων αυτών, θα υπάρξει υπεύθυνη τοποθέτηση από τον γράφοντα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου και αφού λάβει την οριστική του μορφή.
