 |
Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη
“Οι έλληνες γενικά είναι ένας δημιουργικός λαός και σιγά – σιγά προόδευσαν και έφτιαξαν τις δικές τους εφημερίδες, ραδιόφωνα και πολλές διαφορετικές επιχειρήσεις, πολλοί εκλέχτηκαν βουλευτές, δήμαρχοι, καθηγητές, γιατροί και άλλοι επιστήμονες.” Αυτά δηλώνει σήμερα στην ΕΡΕΥΝΑ ο πανεπιστημιακός, συγγραφέας και ιδρυτής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αγγλίας κ. Κύπρος Τοφαλλής, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο.
Η συνέντευξη
Ο Κύπρος Τοφαλλής γεννήθηκε στο χωριό Στύλλοι της επαρχίας Αμμοχώστου τον Δεκέμβριο 1943 και σπούδασε στο Λύκειο Αμμοχώστου για δύο χρόνια (1956-1958). Στη συνέχεια πήγε στο Λονδίνο το 1958 όπου συμπλήρωσε τις Γυμνασιακές και πανεπιστημιακές του σπουδές. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και κατέχει τα πτυχία ΒΑ, ΜΑ, PhD, Diploma in Education, Diploma of English Studies (Πανεπιστήμιο του Cambridge) και Fellow of the Institute of Linguists. Σπούδασε Ιστορία, Φιλοσοφία, Νεοελληνικές Σπουδές και Αγγλικές Σπουδές.
Υπήρξε καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών για τριάντα χρόνια πρώτα στο North London College και μετά στο Πανεπιστήμιο του Βορείου Λονδίνου. Στο North London College δίδαξε επίσης Αγγλική και Ευρωπαϊκή Ιστορία. Δίδαξε εκατοντάδες συμπατριώτες μας πολλοί από τους οποίους κατέχουν σήμερα αξιόλογες θέσεις στην παροικία μας ή στην Κύπρο.
Υπήρξε εξεταστής Νεοελληνικών για αρκετά χρόνια τόσο του Ινστιτούτου Γλωσσολόγων, του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και του Πανεπιστημίου του Cambridge.
Το 1969 ίδρυσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Αγγλίας μαζί με άλλους φιλέλληνες όπως τους αείμνηστους Σερ Κόμπτον Μακένζι, Σερ Μώρις Μπάουρα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τον καθηγητή Ρόμπερτ Μπράουνιγκ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Η συνέντευξη
Πώς χαρακτηρίζετε το επίπεδο των παρεχόμενων νεοελληνικών σπουδών στα διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού; Εκτιμάτε πώς θα πρέπει να υπάρξουν βελτιώσεις και προς ποια κατεύθυνση;
«Οι νεοελληνικές σπουδές σε πτυχιακό επίπεδο διδάσκονται μόνο σε τέσσερα βρετανικά πανεπιστήμια: στην Οξφόρδη, στο Κέημπριτζ, στο Κίγκς Κόλλεητζ του Λονδίνου και στο Μπέρμιγχαμ. Σε άλλα πανεπιστήμια διδάσκεται η ελληνική γλώσσα αλλά σε επίπεδο αρχαρίων ιδιαίτερα γι αυτούς που σκοπεύουν να επισκεφτούν την Ελλάδα και την Κύπρο ή έχουν κάποιες γνωριμίες με Έλληνες. Βελτιώσεις μπορούν να γίνουν αλλά δυστυχώς τα πάντα προσκρούουν στο θέμα το οικονομικό».
Η Αγγλοκρατία ήταν και αυτή μια περίοδος σκλαβιάς για την Κύπρο, όπως τόσες άλλες στη μακρά ιστορία του τόπου. Τι ακριβώς αναφέρετε στο βιβλίο σας; Και για ποιο λόγο το γράψατε;
«Η Αγγλοκρατία ήταν οπωσδήποτε μια περίοδος σκλαβιάς για την Κύπρο. Δυστυχώς όμως έγιναν φοβερά λάθη από την ελληνο-κυπριακή ηγεσία. Οι ελληνικές κυβερνήσεις συμβούλευαν την ηγεσία των Κυπρίων να μην ξεκινήσουν έναν αγώνα κατά των Βρετανών γιατί αυτοί μετά τον εμφύλιο ήταν οι πιο στενοί τους σύμμαχοι. Ο Γεώργιος Παπανδρέου για παράδειγμα είχε πει το γνωστό: «Η Ελλάδα αναπνέει με δύο ξένους πνεύμονες τον ένα τον Αγγλικό και τον άλλο τον Αμερικανικό, έτσι δεν μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο». Το 1947 όταν στην Ελλάδα επικρατούσε ο εμφύλιος σπαραγμός οι Βρετανοί πρότειναν την Διασκεπτική όπου πρόσφεραν στην Κύπρο ένα είδος αυτοκυβέρνησης και σε δέκα χρόνια θα αποφάσιζαν οι ίδιοι οι Κύπριοι για το μέλλον τους. Η Εθναρχία απέσχε από τις συνομιλίες ενώ η Αριστερά συμμετείχε αλλά και αυτή την απέρριψε ύστερα από τη συνάντηση που είχαν δύο ηγέτες της ο Ανδρέας Ζιαρτίδης και ο Φιφής Ιωάννου με τον Νίκο Ζαχαριάδη στα βουνά. Τον Γενάρη του 1950 έγινε ένα Δημοψήφισμα για την Ένωση και όταν μια επιτροπή Ελληνοκυπρίων έφτασε στην Αθήνα για να δώσει τους τόμους με τις υπογραφές ο ελληνας πρωθυπουργός Ν. Πλαστήρας αρνήθηκε να τους δεχτεί! Όταν ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ το 1955 ο Γρίβας είχε βγάλει μια ανακοίνωση όπου απέκλειε τη συμμετοχή της Αριστεράς στον αγώνα. Η αριστερά τότε αποτελούσε τότε μια δύναμη 35-40 %. Το τουρκικό σύνοικο στοιχείο αποτελούσε το 18% που ήταν αυτονόητο να μη θέλει να αγωνιστεί για την Ένωση με την Ελλάδα. Δηλαδή ο Γρίβας και ο Μακάριος απέκλειαν την πλειοψηφία του λαού σε αυτό τον αγώνα. Το 1959 υπογράφτηκαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου για ανεξαρτησία. Έγιναν Προεδρικές και Βουλευτικές εκλογές πριν ακόμα δημιουργηθεί σύνταγμα! Η απόφαση του Μακαρίου να δεχτεί την Ανεξαρτησία είχε απογοητεύσει πολλούς οπαδούς του Γρίβα που επέμεναν στην Ένωση. Δεν πέρασαν τέσσερα χρόνια και ο Μακάριος ήθελε να τροποποιήσει το Σύνταγμα αλλαγές που οδήγησαν στις γνωστές ταραχές του 1963-64. Ο Μακάριος παρόλο που δέχτηκε και υπέγραψε τις Συμφωνίες για Ανεξαρτησία συνέχιζε να βγάζει λόγους για την Ένωση η δε τουρκοκυπριακή ηγεσία για τη διχοτόμηση. Δυστυχώς η ηγεσία των δύο κοινοτήτων είχε παραμένει «δέσμια» και «όμηρη» στα εθνικιστικά τους οράματα. Ποτέ δεν πίστεψαν στη συνεργασία και όταν επέστρεψαν από το Λονδίνο το 1959 έγιναν ξεχωριστά συλλαλητήρια στη Λευκωσία το ένα με ελληνικές σημαίες και το άλλο με τούρκικες! Όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου βγήκε στην εξουσία είχε στείλει μια μεραρχία 10,000 ανδρών στην Κύπρο κάτι που δεν επέτρεπαν οι Συμφωνίες του 1959. Την ίδια ώρα και η Τουρκία έστελνε μυστικά οπλισμό στους Τουρκοκύπριους. Τελικά Ο Γρίβας και η Μεραρχία αναγκάστηκαν από την Τουρκία να φύγουν από την Κύπρο ύστερα από τα γεγονότα στην Κοφίνου το 1967. Ο Γρίβας επέστρεψε στην Κύπρο αργότερα και ίδρυσε την ΕΟΚΑ Β΄. Παρόλο που πέθανε τον Γενάρη του 1974 η ΕΟΚΑ Β΄ συνέχισε να παρανομεί ενάντια στο νόμιμο κράτος και με τη βοήθεια της Χούντας ανάτρεψαν το Μακάριο στις 15 του Ιούλη. Στις 20 Ιούλη 1974 άρχισε η τούρκικη εισβολή και τα τραγικά επακόλουθα της.
Αυτά και πολλά άλλα με οδήγησαν να γράψω το βιβλίο «Νεότερη Ιστορία της Κύπρου».
Μπορούμε να εντοπίσουμε κάποια θετικά στοιχεία της Αγγλοκρατίας σε σχέση με την τουρκοκρατία;
«Οπωσδήποτε υπήρχαν θετικά στοιχεία της Αγγλοκρατίας σε σύγκριση με την τουρκοκρατία. Δεν ήταν όλα μαύρα. Οι Άγγλοι ήταν πιο ανεκτικοί στο θέμα της παιδείας, ίδρυσαν τον σιδηρόδρομο που κράτησε κάπου πενήντα χρόνια και σύνδεε τη Λευκωσία με το λιμάνι της Αμμοχώστου, δημιουργήθηκαν δρόμοι κ.α. Είχε όμως την ίδια ώρα και τα δικά της συμφέροντα, δεν τα έκανε όλα αυτά γιατί αγαπούσε τους Κυπρίους. Ήταν μια αποικιοκρατική δύναμη και όταν οι ελληνοκύπριοι ξεκίνησαν τον αγώνα του 1955-59 αμέσως ξεσήκωσαν τους Τουρκοκύπριους να διεκδικούν και αυτοί τη διχοτόμηση. Αυτό το έκαναν όταν συγκάλεσαν την Τριμερή Διάσκεψη στο Λονδίνο τον Αύγουστο 1955 όπου η Βρετανία είχε καλέσει και την Τουρκία για να συζητήσουν θέματα της Ανατολικής Μεσογείου!».
Πώς βλέπετε το μέλλον της Κύπρου αλλά και του Ελληνισμού γενικότερα; Λάθη, αστοχίες και επιπόλαιες κινήσεις εκτιμάτε πως γίνονται και σήμερα;
«Δυστυχώς ύστερα από την Τουρκική εισβολή ακολούθησαν πολλά και φοβερά λάθη. Οι Κυπριακές κυβερνήσεις πήγαιναν στα Ενωμένα Έθνη και εκεί που εγκρίνονταν ψηφίσματα όπου ο ΟΗΕ ζητούσε την επιστροφή των προσφύγων και πίσω στη νομιμότητα οι ελληνοκυπριακές ηγεσίες, όλες ανεξαίρετα, την ίδια ώρα παζάρευαν με την τουρκοκυπριακή ηγεσία για το μέλλον της Κύπρου. Φυσικά οι κυβερνήσεις της Κύπρου δεν έπρεπε να συνομιλούν με την τουρκοκυπριακή ηγεσία αλλά με την κυβέρνηση της Άγκυρας γιατί αυτή ήταν ο εισβολέας γιατί αυτή παραβίαζε την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου. Δυστυχώς όμως τα μεγάλα οικονομικά και στρατιωτικά συμφέροντα των Αγγλοαμερικανών τους οδηγούν στην υποστήριξη της Τουρκίας και όχι της μικρής Κύπρου. Οι Βρετανοί ουδέποτε στήριξαν τους Κυπρίους και όταν έγινε το πραξικόπημα και η εισβολή του 1974 δεν κούνησαν ούτε το μικρό τους δάκτυλο σαν εγγυήτρια δύναμη ενάντια στους Τούρκους εισβολείς. Να μη ξεχνάμε ότι όταν έγινε ο αγώνας του 1955-59 ο αγώνας αυτός έγινε ενάντια στους Βρετανούς και αυτό οι Βρετανοί ποτές δεν το ξέχασαν. Σήμερα η μόνη ελπίδα που υπάρχει είναι στο γεγονός ότι στην ηγεσία της Κυπριακής κυβέρνησης βρίσκεται ένας προοδευτικός άνθρωπος που δεν είναι καθόλου εθνικιστής και πιστεύει στη συνεργασία των δύο κοινοτήτων. Η Κυβέρνηση της Κύπρου έχει λόγο τώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αν πράγματι η Τουρκία επιθυμεί να ενωθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναγνωρίσει ότι δεν μπορεί να παραβιάζει στρατιωτικά μια άλλη χώρα – μέλος της Ε.Ε.».
Γιατί ο ελληνισμός μακριά από την πατρίδα του διαπρέπει σε όλα τα επίπεδα της ζωής;
«Πιστεύω πολλοί έλληνες που έφυγαν από την Ελλάδα και την Κύπρο κατά τη δεκαετία του 1950 και 1960 πήγαν στο εξωτερικό για οικονομικούς λόγους. Δούλεψαν σκληρά με τεράστια προβλήματα στη γλώσσα, στην εξεύρεση εργασίας και διαμονής και επειδή οι ίδιοι δεν είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν στην πατρίδα τους ήθελαν να δουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους να αποκτήσουν μόρφωση και ένα καλύτερο επάγγελμα και μέλλον . Οι έλληνες γενικά είναι ένας δημιουργικός λαός και σιγά – σιγά προόδευσαν και έφτιαξαν τις δικές τους εφημερίδες, ραδιόφωνα και πολλές διαφορετικές επιχειρήσεις, πολλοί εκλέχτηκαν βουλευτές, δήμαρχοι, καθηγητές, γιατροί και άλλοι επιστήμονες. Η αγάπη και η νοσταλγία τους όμως παραμένει πάντα κοντά στην Ελλάδα και την Κύπρο για αυτό δημιούργησαν κοινοτικά σχολεία για να μάθουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους την ελληνική γλώσσα τα έθιμα τις παραδόσεις, τους χορούς και τα τραγούδια της πατρίδας μας». http://www.e-erevna.gr/portal/story.aspx?ID=97108.0000
|  |
