Tου Πασχου Μανδραβελη
Είναι σημαντική η σειρά του ΣΚΑΪ «1821». Οχι μόνο γιατί διδάσκει την πραγματική Ιστορία. Ούτε γιατί τη νοηματοδοτεί, ενώ τα παλιά μυθεύματα δεν συγκροτούν ένα λογικό σύνολο, με αποτέλεσμα να μην κατανοούν οι νέοι και να αποστρέφονται το ένδοξο παρελθόν. Η ιστορία της χώρας είναι μια συναρπαστική και πολύ διδακτική υπόθεση για το μέλλον. Αρκεί να είναι ολόκληρη· με αυτές που σήμερα θεωρούμε «καλές» και με αυτές που σήμερα θεωρούμε «κακές» στιγμές.
Εξαιρετικά διδακτικό για τη σημερινή συγκυρία ήταν το επεισόδιο για το «Δίλημμα του Βύρωνα» στα 1823. Τότε, η επανάσταση έμοιαζε να έχει εδραιωθεί μετά τις μεγάλες νίκες του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη κατά των στρατευμάτων του σουλτάνου. Η στρατιωτική ιδιοφυΐα όμως του πολέμαρχου δεν αρκεί για να αναλύσει τη σύνθετη κατάσταση που είχε δημιουργεί. Δεν μπορεί -δεν έχει τις παραστάσεις- ενός σύγχρονου κράτους που αφενός θα εξασφαλίσει (με τη βοήθεια των δυτικών δυνάμεων) την ανεξαρτησία και αφετέρου θα διασφαλίσει τη μελλοντική εξέλιξη του ελληνικού
μορφώματος που δεν είχε γίνει ακόμη κράτος. Ο Μοριάς ήταν ο κόσμος του. Οικείος και σημαντικός, μόνο που δεν ήταν αρκετός για τις προκλήσεις που είχε ο τόπος.
Το σημαντικότερο όμως αμάρτημα ήταν ο εφησυχασμός. Μετά τις πρώτες νίκες και εξαιτίας του γεγονότος ότι κατά το 1823 δεν πάτησε Τούρκος στην απελευθερωμένη Ελλάδα, όλοι ησύχασαν κι άρχισαν να τρώγονται για τα τιμάρια της εξουσίας. Το πρώτο δάνειο, που μετά κόπων και βασάνων εξασφαλίσαμε από τους Αγγλους δεν ξοδεύτηκε για την προετοιμασία (και στρατιωτική) του αγώνα. Σπαταλήθηκε σε εσωτερικές διευθετήσεις. Και στις αρχές του 1824, ο Ιμπραήμ με τον στρατό του αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο...
Βέβαια, οι άνθρωποι της εποχής, ακόμη και οι ηγέτες πολέμαρχοι τόσο ήξεραν, αυτά έπρατταν. Δεν υπήρχε μια εγγράμματη τάξη ανθρώπων να εξηγήσει στον πληθυσμό την πολυπλοκότητα της κατάστασης, τις διεθνείς ισορροπίες, την ανάγκη προετοιμασίας για το μέλλον.
Σήμερα όμως ξέρουμε καλύτερα. Μπορεί να μη μάθαμε Ιστορία όπως θα έπρεπε - και τις διαφωνίες εκείνου του καιρού να τις προσπεράσαμε σαν ένα... γονιδιακό χαρακτηριστικό της φυλής, που το βαφτίσαμε «διχόνοια» - αλλά ξέρουμε ότι η σχετική νηνεμία στο μέτωπο της οικονομίας μας δεν θα κρατήσει επ’ άπειρον. Βρισκόμαστε και πάλι στο 1823. Πετύχαμε κάποιες πρώτες νίκες, αλλά αυτές δεν διασφαλίζουν το μέλλον. Και σήμερα, λοιπόν, αντί να συνεχίζουμε την προσπάθεια και να προετοιμαζόμαστε για το αύριο, η κυβέρνηση μοιάζει να επαναπαύθηκε ή έστω να μην ξέρει τι να κάνει. Η λαχτάρα από τον φανταστικό μπαμπούλα των 50 δισ. είναι ενδεικτική.
Ενα πρέπει να καταλάβουμε και κυρίως πρέπει να καταλάβουν τα στελέχη της κυβερνητικής παράταξης. Με ή χωρίς το Μνημόνιο, το κράτος πρέπει να συμμαζευτεί. Δεν το λέμε εμείς· το είπε στον συνάδελφο Πέτρο Παπακωνσταντίνου ένας κατ’ εξοχήν αντιμνημονιακός, ο καθηγητής κ. Κώστας Λαπαβίτσας. Ανάμεσα στις άλλες προτάσεις για έξοδο από την κρίση ανέφερε και ότι «θα χρειαστεί επίσης βιομηχανική πολιτική και εκ βάθρων αναδιάρθρωση του κράτους» (Καθημερινή 17.10.2010). Απλώς με το Μνημόνιο αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται πιο εύκολα.
