Η βαθιά κρίση του συστήματος, τα μνημόνια,
οι τροικανοί, ημέτεροι και ξένοι, η λιτότητα, οι περικοπές, ο υποτιθέμενος
εξορθολογισμός των υπηρεσιών, η φορολόγηση, τα χαράτσια, αυτή η άκαρπη και ολέθρια πολιτική καθημερινά πίνει το αίμα του
ελληνικού λαού αποστραγγίζοντας κάθε υποψία ζωής απ΄ οτιδήποτε με αίμα και
αγώνες κατάφερε να φτιάξει μέχρι τώρα. Αποτελεί
κοινή διαπίστωση της ελληνικής κοινωνίας ότι με τις μνημονιακές κυβερνητικές
πολιτικές που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια καταργούνται κατακτήσεις και
δικαιώματα που χρειάστηκαν πολύχρονοι, σκληροί κοινωνικοί αγώνες για να
διασφαλιστούν , παραδίδονται στο κερδοσκοπικό κεφάλαιο δημόσιες υπηρεσίες,
υπονομεύονται και διαλύονται
βασικές κοινωνικές υπηρεσίες και δημόσια αγαθά,
όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η κοινωνική ασφάλιση. Η νέα γενιά είναι κυριολεκτικά στημένη «στον τοίχο» όχι μόνο με
τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας που αντιμετωπίζει, αλλά ξεκινώντας από τις πολύ
νεαρές ηλικίες των μαθητικών χρόνων, με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το
δημόσιο ελληνικό σχολείο, το οποίο υποβαθμίζεται δραματικά. Ως συνέπεια
της μείωσης των εκπαιδευτικών δαπανών η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια
εκπαίδευση συρρικνώνονται και υποβαθμίζονται και έχουν περιέλθει σε «ώρα μηδέν» διευρύνοντας τις
μορφωτικές ανισότητες των μαθητών με την εισαγωγή ταξικών φραγμών στη μόρφωσή τους.
Τα τρία χρόνια του
Μνημονίου οι δαπάνες για την εκπαίδευση μειώθηκαν κατά 33%. Αυτό έχει επίπτωση
σε όλες τις λειτουργίες του σχολείου, στις καθημερινές του δαπάνες, από το
πετρέλαιο για τη θέρμανση μέχρι το χαρτί για το φωτοτυπικό. Μέτρα και υπηρεσίες που δημιουργήθηκαν για να
στηρίξουν τη μόρφωση των πιο αδύναμων παιδιών καταργούνται. Η ελεύθερη πρόσβαση
στη γνώση μέσα από το σχολικό βιβλίο και τη σχολική βιβλιοθήκη αμφισβητείται.
Οι εκπαιδευτικοί ωθούνται στην οικονομική καχεξία, στην ανεργία, στις ελαστικές
εργασιακές σχέσεις και στην εφεδρεία-απόλυση. Οι γονείς καλούνται να βάλουν όλο
και πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία,
προκειμένου να υλοποιηθεί το νέο σχολείο της αγοράς και των συγχωνεύσεων. Στην
κατεύθυνση αυτή είχαμε πριν δύο χρόνια σαρωτικές συγχωνεύσεις, συμπτύξεις,
υποβιβασμούς και καταργήσεις σχολείων, μεγάλο ποσοστό των οποίων αφορούσε τον
νομό Καρδίτσας. Όμως η κατάσταση δε σταμάτησε εκεί. Το Υπουργείο Παιδείας και
πέρυσι προχώρησε σε νέες συμπτύξεις συγχωνεύσεις, αλλά φέτος φαίνεται πως
εντείνει την προσπάθειά του αυτή στα πλαίσια και της νέας μεγαλύτερης αντιλαϊκής
επίθεσης ενάντια στα λαϊκά στρώματα.
«Το 2013 θα είναι η χαριστική βολή για τα δημόσια σχολεία. Ο
προϋπολογισμός που ψηφίστηκε είναι ο χειρότερος όλων των προηγούμενων ετών. Οι
δαπάνες για την παιδεία κατέβηκαν στο 2,51% επί του ΑΕΠ. Τα κονδύλια για την
πρωτοβάθμια εκπαίδευση μειώνονται κατά 12% σε σχέση με τον περυσινό, ισχνό
προϋπολογισμό -σε απόλυτους αριθμούς η μείωση αυτή είναι κατά 215 εκατ. Ακόμη
μεγαλύτερη είναι η μείωση που θα υποστεί η δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα
γυμνάσια και τα λύκεια της χώρας θα χάσουν περί τα 295 εκατ. (μείωση 14% σε
σχέση με πέρυσι). Αν αυτή τη στιγμή τα σχολεία λειτουργούν οριακά, φανταστείτε τι θα γίνει το 2013 με τις
περικοπές αυτές. Διεθνής εμπειρία υπάρχει. Και τους καθοδηγεί. Τα σχολεία θα
βρεθούν στο έλεος πάσης φύσεως χορηγών και η εκπαίδευση πλήρως ελεγχόμενη από
την αγορά (Αυγή 6/1/13)».
Ακούγεται
λοιπόν ότι προωθούνται αρνητικές
μεταβολές σε πάνω από 1500 σχολεία και δεν θα εκπλήξει κανέναν, εάν και πάλι υπάρξουν σχετικές
αποφάσεις και για τον νομό Καρδίτσας, αφού το μόνο κριτήριο που αποτιμάται για
τη βιωσιμότητα ενός σχολείου είναι καθαρά λογιστικό και σχετίζεται με τον
αριθμό των μαθητών και την επιθυμία μείωσης της ανάγκης για εκπαιδευτικό
προσωπικό. Στο μεταξύ δεν ενδιαφέρει τους
αρχιτέκτονες της καταστροφής του δημόσιου σχολείου το θέμα της ύπαρξης άριστων κτιριακών
υποδομών, εργαστηριακού εξοπλισμού, το μεράκι και η προσπάθεια των
εκπαιδευτικών των σχολείων που απειλούνται με λουκέτο, ή η σημασία της ύπαρξης σχολείου για τη ζωή ενός
χωριού της ελληνικής επαρχίας. Η κατάργηση των μικρών σχολικών μονάδων θα έχει
και κοινωνικές επιπτώσεις από την ενδεχόμενη εγκατάλειψη της περιφέρειας και τη
μετακίνηση οικογενειών στα αστικά κέντρα, αναζητώντας καλύτερη πρόσβαση για την
εκπαίδευση των παιδιών τους. Ούτε ενδιαφέρει, εάν με
τις συγχωνεύσεις οι μαθητές θα στοιβάζονται κατά δεκάδες σε τμήματα χωρίς τη
δυνατότητα διεκπεραίωσης ενός αξιοπρεπούς εκπαιδευτικού έργου, ή εάν θα πρέπει
να μετακινούνται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, αφού η δωρεάν ΚΑΙ ασφαλή μετακίνησή
τους με σχολικά λεωφορεία δεν υφίσταται και
αναγκάζονται να «ξεροσταλιάζουν» στις δημόσιες στάσεις χάνοντας πολύτιμο χρόνο
από τη ζωή τους.
Σε
πρόσφατη εκδήλωση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του δημοτικού σχολείου στο
Βλοχό με θέμα τη «βιωσιμότητα του
σχολείου στον καιρό της οικονομικής κρίσης» εκφράστηκε έντονα η ανησυχία εκπαιδευτικών
και κηδεμόνων για την προοπτική κι αυτό το σχολείο να πέσει θύμα των απαιτήσεων
της μνημονιακής λαίλαπας και να καταργηθεί
ή να συγχωνευθεί, λόγω του μικρού
αριθμού μαθητών. Οι
γονείς και κηδεμόνες βρίσκονται σε επαγρύπνηση και αγωνιστική ετοιμότητα να υπερασπιστούν το
δικαίωμα στη γνώση των παιδιών τους, των
τριανταοκτώ μαθητών του σχολείου που θα το ζήλευε και το
καλύτερο ευρωπαϊκό. Τετραθέσιο μεν που κάλλιστα θα μπορούσε να έχει
αναβαθμιστεί στο όνομα της ακόμη καλύτερης
παροχής παιδείας, με
σύγχρονες κτιριακές υποδομές μόλις του
2010 που εκτός από τις ευρύχωρες και ηλιόλουστες αίθουσές του, διαθέτει
εργαστήριο φυσικής και Η/Υ, βιβλιοθήκη που στήθηκε με ενέργειες της
Διευθύντριας κ. Γκερμπεσιώτη και του άξιου εκπ/κού προσωπικού, ακόμη και
αίθουσα ιατρείου. ¨Ένα σχολείο χαρούμενο και
δημιουργικό με την υλοποίηση προγραμμάτων και εκδηλώσεων, προορισμένο να
βγάζει Ανθρώπους στην κοινωνία και όχι χειραγωγήσιμα όντα, σημείο αναφοράς πραγματικά για τη μικρή
κοινωνία.
Κατά δήλωση ηλικιωμένου κατοίκου του
χωριού ο χρόνος μετράει για αυτούς με τις ανάσες του σχολείου. Με αφορμή αυτό,
όλο και κάτι γίνεται που δίνει ζωή στο χωριό, είτε θα είναι η κατάθεση στεφάνου για να τιμηθούν
οι παλιοί αγωνιστές αυτού του τόπου είτε
θα είναι οι σχολικές γιορτές με τα ποιήματα και τα σκετσάκια, η επίδοση
των ελέγχων ή οι εκδρομές και τα γέλια
των παιδιών στην γύρω περιφέρεια. «Χωρίς
το σχολείο, το χωριό θα πεθάνει» είπε χαρακτηριστικά ο γέροντας.
Και γεννάται το ερώτημα τελικά τι πρέπει
να κρίνει τη βιωσιμότητα ενός σχολείου; το πόσο φθηνό είναι ή μπορεί να γίνει;
Όμως η λογική των συγχωνεύσεων τίθεται υπό αμφισβήτηση κατά πόσο είναι πιο
πρόσφορη οικονομικά, αφού ελαφρύνεται μεν ο κρατικός προϋπολογισμός από τους
μισθούς των δασκάλων, ωστόσο φορτώνεται η αυτοδιοίκηση το μεγάλο οικονομικό βάρος
της μεταφοράς των παιδιών. Η
αλφαβήτα της γνώσης, της συνεργασίας, της δημοκρατίας, της αξιοπρέπειας, της
ευθύνης, του αγώνα δε μαθαίνεται με τη δημιουργία μεγάλων σχολικών μονάδων και
τμημάτων με 28- 30 μαθητές. Αυτά που γίνονται στο όνομα της δημοσιονομικής
λιτότητας είναι έξω από κάθε παιδαγωγική πρακτική, αποκλείουν το
σχολείο από την υπόλοιπη τοπική κοινωνία, και παράλληλα αποπροσωποποιούνται και
οι σχέσεις μεταξύ μαθητών και δασκάλων.
Το υπουργείο Παιδείας αποποιείται τις ευθύνες του για αυτή την κατάσταση και στοχοποιεί ως υπεύθυνους τους εκπαιδευτικούς που τους εξαθλιώνει οικονομικά κόβοντας σχεδόν τον μισό μισθό τους, αλλά και επιστημονικά-επαγγελματικά, εγκαταλείποντας κάθε δυνατότητα για τη σωστή άσκηση του διδακτικού τους έργου, την επικοινωνία με τους μαθητές τους και τη μετάδοση του πολιτισμού τους.
Στ΄ αλήθεια τίποτε από αυτά
δεν θα είχε νόημα σε μία χώρα που θα πίστευε ότι στην εκπαίδευση βρίσκεται το μέλλον των
πολιτών της ,που θα ήθελε μορφωμένους πολίτες με κριτική σκέψη, γιατί θα καταλάβαινε κι άλλα κίνητρα για τη
βιωσιμότητα των σχολείων εκτός από τον ανταγωνισμό και την οικονομική αποτελεσματικότητα. Αλλά η μόρφωση
είναι δικαίωμα και όχι επένδυση για να αξιολογείται με λογιστικού τύπου
κριτήρια. Όλες οι αδυναμίες του
εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι αποτέλεσμα τέτοιου είδους πολιτικών επιλογών
της κυβέρνησης και οδηγούν τη Δημόσια Εκπαίδευση στο χείλος του γκρεμού,
οδηγούν στον περιορισμό του μορφωτικού
ορίζοντα των μαθητών των μέσων και λαϊκών στρωμάτων, και ουσιαστικά θέτουν σε
επισφάλεια το μέλλον τους.
Την ώρα που οι ζωές μας καταστρέφονται, από τις
νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τα αλλεπάλληλα μέτρα της τρόικας και των υπηρετών
της, που το μέλλον των παιδιών μας είναι αβέβαιο και η κοινωνική συνοχή
διαλύεται, η λύση δεν είναι να στριμώχνουμε τα παιδιά μας σε σχολεία «μαμούθ»,
αλλά με οποιονδήποτε τρόπο να στηρίξουμε το δημόσιο δωρεάν σχολείο που μπορεί
να αποτελέσει το αντίβαρο στη σημερινή σκληρή πραγματικότητα, να γίνει ο
πυρήνας γύρω από τον οποίο θα ζωντανέψει η ελληνική επαρχία και να γεννήσει την ελπίδα ότι οι
νεότερες γενιές θα μπορέσουν να απολαύσουν το δικαίωμα σε μια δίκαιη, ειρηνική και
αξιοπρεπή ζωή.
Νίκος Μιχαλάκης
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
7/1/2013
