Οι Λαρισαίοι... απομακρύνθηκαν από την Τέχνη

ΜΟΝΟ ΔΥΟ ΓΚΑΛΕΡΙ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ

Της Λένας Κισσάβου

Υπήρξαν εποχές που οι γκαλερί Τέχνης της Λάρισας, αλλά και η ισόγεια αίθουσα του δημαρχείου της πόλης μας, που λειτουργούσε ως εκθετήριος χώρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα, γέμιζαν από κόσμο στα εγκαίνια των εκθέσεών τους, αλλά και στη διάρκεια φιλοξενίας τους. Υπήρξαν εποχές που η Λάρισα γινόταν πόλος έλξης για συλλέκτες έργων Τέχνης από όλη τη χώρα, σε περιπτώσεις παρουσιάσεων εκθέσεων καλλιτεχνών. Υπήρξε ένα έντονο ενδιαφέρον του κόσμου για την Τέχνη, γεγονός που αποδεικνυόταν με τη συμμετοχή του αλλά και με την αγοραστική κίνηση έργων. Δυστυχώς όλα αυτά πέρασαν ανεπιστρεπτί(;). Σήμερα στο κάλεσμα της Τέχνης το ενδιαφέρον του κόσμου εξαντλείται σε ορισμένες εκθέσεις μετρημένες στα δάκτυλα του ενός χεριού. Οι γκαλερί κλείνουν η μια μετά την άλλη. Η εποχή της ακμής τους που σηματοδοτείται από τους ανθρώπους του χώρου από το 1975 έως και τις αρχές του 1990 στη Λάρισα, αναπολείται με μια βαθιά λύπη συνάμα, καθώς διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει συνέχεια. Τότε οι Λαρισαίοι είχαν την ευκαιρία να ζήσουν στην πόλη τους μια συνεχή δραστηριότητα ανθρώπων που αγαπούσαν την Τέχνη και άνοιγαν έναν χώρο να τη φιλοξενήσουν, βρίσκοντας παράλληλα την ανταπόκρισή τους. Απ΄ την άλλη και οι καλλιτέχνες είχαν επιλογές διάφορων γκαλερί να φιλοξενήσουν τη δουλειά τους και να δοκιμαστούν στο ευρύτερο κοινό... Εν έτει 2009 στη Λάρισα έχουν μείνει μόνο δύο ιδιωτικές γκαλερί. Το Κέντρο Τέχνης «Χ» του κ. Γιάννη Χριστάκη, στην οδό Λάμπρου Κατσώνη 29 και η «Γκαλερί Μαργώνη» του κ. Βασίλη Μαργώνη στην οδό Αθανασίου Διάκου 11 και Διογένους. Πρόσφατα έκλεισε η τρίτη γκαλερί που λειτουργούσε στην πόλη, αυτή του κ. Ηρακλή Βλαχούλη, η «Γκαλερί Βλαχούλη», μη αντέχοντας την έλλειψη ενδιαφέροντος. Πρόκειται για μια γκαλερί γνωστή στους φιλότεχνους όλης της χώρας, που έχει καταγράψει στο ενεργητικό της σημαντικές επιτυχίες αφού φιλοξενούσε έργα γνωστών καλλιτεχνών επί χρόνια. Βέβαια τα τελευταία χρόνια έχει εμφανισθεί και διαδίδεται ένας νέος τρόπος παρουσίασης της Τέχνης, στα μπαράκια και στα καταστήματα εστίασης, που μαρτυρά τη διάθεση μιας νέας προσέγγισης του κοινού. Η Τέχνη «μετακόμισε» σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον από αυτό των γκαλερί και αυτό αποτελεί σημάδι μιας ευρύτερης αλλαγής φιλοσοφίας της κοινωνίας μας για την Τέχνη. Με αυτόν τον τρόπο όμως δεν μπορεί να διαπιστωθεί το πραγματικό ενδιαφέρον του κόσμου, καθώς στο μπαράκι ή στο εστιατόριο αντίστοιχα, ο σκοπός επίσκεψης του κόσμου δεν είναι η Τέχνη... Ως οι τελευταίοι που αντιστέκονται με πείσμα για να κρατήσουν έναν χώρο για την Τέχνη και μόνο στην πόλη, ο κ. Χριστάκης και ο κ. Μαργώνης, τους ζητήσαμε να εκτιμήσουν τη σημερινή στάση των Λαρισαίων απέναντι στο κάλεσμα της Τέχνης, να μας πληροφορήσουν για το αν το κοινό της είναι μια μικρή ομάδα ατόμων ή διευρύνεται συνεχώς, για το αν έχουμε μεγάλους συλλέκτες στη Λάρισα, για τυχόν συνεργασίες τους με τον βασικό φορέα εικαστικής τέχνης στην πόλη, τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας κ.ά. ΓΚΑΛΕΡΙ ΜΑΡΓΩΝΗ Από το 1999 η γκαλερί Μαργώνη πλουτίζει την Τέχνη στην πόλη, με την παρουσίαση έργων γνωστών καλλιτεχνών και σε πείσμα των δύσκολων εποχών κρατά την πόρτα της ανοιχτή στην εικαστική δημιουργία. Ο ιδιοκτήτης της, κ. Βασίλης Μαργώνης, για τη δημιουργία αυτού του χώρου μάς είπε: «Λειτουργεί εδώ και δέκα χρόνια και αποφάσισα τη δημιουργία του ως μια συνέχεια της επαγγελματικής μου ενασχόλησης και συγκεκριμένα με τις επαφές που είχα με καλλιτέχνες λόγω του καταστήματος κατασκευής κορνιζών που διατηρώ είκοσι χρόνια. Το ότι αυτός ο χώρος είναι δίπλα στο κατάστημά μου στάθηκε θετικό στοιχείο στη λειτουργία του, καθώς είχα τη δυνατότητα να μπορώ να διαχειρίζομαι δύο δράσεις ταυτόχρονα και να οργανώνω εκθέσεις. Στην αρχή ξεκίνησα με εκθέσεις ντόπιων καλλιτεχνών, όπως των Ανδρέα Γιαννούτσου, Κ. Νταή, Γ. Χριστάκη, Χρ. Σαμαρά, Δημ. Βλαχούλη, Κλ. Χατζηνίκου κ.ά, εν συνεχεία από όλη την Ελλάδα αλλά και ξένων, όπως ενδεικτικά του Τζιόρτσιο Φεράρι, του οποίου τα έργα βρήκαν μεγάλη αποδοχή από το λαρισαϊκο κοινό. Επίσης, φιλοξενήθηκαν εκθέσεις έργων καλλιτεχνών όπως των: Δημ. Νούκα, Ν. Κακαδιάρη, Πωλ Σουλικιά, Εφη Σδούκου, Ν. Χριστοδούλου, Λένα Ανέστη, Γ. Πολύμερου, Γ. Ζιάκου κ.ά.». Όσον αφορά στην ανταπόκριση των Λαρισαίων στην Τέχνη ο ίδιος αναπολεί παλιότερες εποχές και υποστηρίζει ότι έφυγαν ανεπιστρεπτί, τονίζοντας ότι: «...η Λάρισα γνώρισε εποχές ακμής στην Τέχνη, από την άποψη της συμμετοχής του κοινού της σε εκθέσεις και σήμερα στα εγκαίνια μιας έκθεσης έχεις τον φόβο να μην έρθει κανένας, έστω κι έτσι απλά για να δει, για να γνωρίσει τον καλλιτέχνη να εμπλουτίσει τις γνώσεις του για τον χώρο της τέχνης. Σήμερα ένα πολύ μικρό ποσοστό Λαρισαίων ανταποκρίνεται στο κάλεσμα της Τέχνης και το ανησυχητικό είναι ότι αυτό το ποσοστό παραμένει στάσιμο εδώ και χρόνια και δεν διευρύνεται. Οι φιλότεχνοι παλαιότερα ήταν περισσότεροι και δεν ξέρω πραγματικά το λόγο της μείωσής τους σήμερα. Σίγουρα οι μεγαλύτεροι φιλότεχνοι σε ηλικία έφυγαν και δεν είδα να μεταλαμπαδεύεται το ενδιαφέρον τους για την Τέχνη. Δεν ξέρω τι συντέλεσε πραγματικά σε αυτή την απότομη διακοπή του ενδιαφέροντος του κοινού και δεν εννοώ για αγορές έργων Τέχνης αλλά για ένα απλό ενδιαφέρον, για μια ....ματιά στις εκθέσεις καλλιτεχνών! Όσο για τις αγορές έργων, το ενδιαφέρον είναι ελάχιστο και μειώθηκε ακόμη περισσότερο αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Πιστεύω όμως ότι ο κόσμος απομακρύνεται από την Τέχνη και συγκεκριμένα από τη γνήσια δημιουργία της και λόγω μια τάσης που υπάρχει τα τελευταία χρόνια να αγοράζει αντί για γνήσια έργα, τις φωτοτυπίες γνωστών έργων καλλιτεχνών. Ο κόσμος επηρεάζεται από τις τάσεις της μόδας της εποχής, τάσεις που οφείλονται και στις κατευθύνσεις που δίνουν αρκετοί διακοσμητές στους πελάτες τους». Για τη συνεργασία της γκαλερί με τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας ο κ. Μαργώνης δήλωσε: «Υπάρχει συνεργασία όταν προκύψει κάποιο αντικείμενο όπου μπορούμε να βοηθήσουμε ή να συμβάλλουμε κι εμείς. Είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις της. Βέβαια την πρωτοβουλία για συνεργασία μπορεί να την πάρει η Δημοτική Πινακοθήκη γιατί εμείς ...είμαστε πολύ μικροί μπροστά της». ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ «Χ» Το Κέντρο Τέχνης «Χ» ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2000, από τον κ. Γ. Χριστάκη, η ενασχόληση του οποίου με την Τέχνη είναι πολυετής με εμπειρία τόσο στον θεωρητικό όσο και στον πρακτικό τομέα της σαν ιστορικός Τέχνης αλλά και σαν εικαστικός. Έχει φιλοξενήσει εκθέσεις των: Μυταρά, Τσόκλη, Καρά, Απέργη, Ζουμπουλάκη, Ζούνη, Μακρόπουλου, Πράππα, Χαμπίδη, Μωραΐτη, Δημάκη, Παπαργύρη, Βαρνά, Κανέλλου, Δασκαλάκη κ.α. Ο κ. Χριστάκης μάς μιλά για την ενασχόλησή του με την Τέχνη αλλά και για την ανάγκη που τον ώθησε να ανοίξει το εν λόγω κέντρο στην πόλη μας: «Η αρχή έγινε στη Σουηδία όπου σπούδασα και είχα την ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς καλλιτέχνες όπως τον Κουνελη, τον Ρίχτερ, τον Μποτέρο, τον Μπένες κ.α., στη δεκαετία του 1980, αλλά και πολλούς διευθυντές γνωστών Μουσείων και γκαλερί των σκανδιναβικών χωρών με αποτέλεσμα όλα αυτά τα χρόνια να αποτυπώσω χρήσιμες συμβουλές και γνώσεις γύρω από το κεφάλαιο τέχνη (παιδεία, μουσείο, καλλιτέχνης, κοινό). Ερχόμενος στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Λάρισα, τη δεκαετία του 1990 εργάσθηκα μια δεκαετία στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας διδάσκοντας εικαστικά και οργανώνοντας ένα πρόγραμμα διαλέξεων ιστορίας της Τέχνης για το λαρισαϊκό κοινό. Παράλληλα υποστήριζα θεωρητικά πολλές εκθέσεις της Πινακοθήκης με παρουσιάσεις καλλιτεχνών, στήσιμο εκθέσεων κ.ά. Συγκρίνοντας τις εμπειρίες μου από το εξωτερικό και της χώρας μας διαπίστωσα μεγάλες διαφορές στον τρόπο σκέψης, φιλοσοφίας, εξειδίκευσης οργάνωσης, λειτουργίας και γενικότερα παιδείας πάνω στο θέμα αυτό. Έβλεπα πολλά πράγματα κυρίως αντιλήψεις και νοοτροπίες τριτοκοσμικές στο περίγυρό μου, που αντί να αναβαθμίσουν την εικαστική και πολιτισμική παιδεία της πόλης δημιουργούσαν φαινόμενα υποβάθμισης, μιζέριας και βεβαίως εκ μέρους των δημοτικών αρχόντων κομματικής ταύτισης προσώπων, το αιώνιο «απόστημα» της ελληνικής κοινωνίας, πράγμα που αποτελεί τροχοπέδη σε όλους γενικά τους τομείς αυτής της χώρας. Έτσι λοιπόν αποφάσισα να δημιουργήσω το Κέντρο Τέχνης «Χ» όπου θα μπορούσα να προβάλλω τις δικές μου εικαστικές προτάσεις στο λαρισαϊκό κοινό και όχι μόνο και να δημιουργήσω ένα χώρο Τέχνης που θα συνδυάζει όλα τα στοιχεία. Το παιδαγωγικό με σεμινάρια ιστορίας της Τέχνης, διαλέξεις, ξεναγήσεις σχολείων, εκδηλώσεις, εργαστήριο Τέχνης, αλλά και εκθέσεις εικαστικών δημιουργών». Όσον αφορά στην ανταπόκριση των Λαρισαίων στην Τέχνη γενικότερα ο κ. Χριστάκης μάς απαντά ότι είναι θέμα παιδείας και συγκεκριμένα αναφέρει: «Οι Λαρισαίοι όπως και όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της Τέχνης αρκεί να υπάρχει το ελκυστικό ερέθισμα. Θυμάστε τη μεγαλειώδη προσέλευση ανθρώπων απ’ όλη τη χώρα, στην έκθεση «Από τον Γκρέκο στο Σεζάν» που είχε οργανώσει η Εθνική Πινακοθήκη; Άρα υπάρχει το ενδιαφέρον, λείπει όμως η εικαστική παιδεία. Σκεφτείτε ότι μεταφέρουμε το βάρος μιας τεράστιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο και δυστυχώς αντί να την αξιοποιήσουμε και να εμπλουτίσουμε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και να δώσουμε στους νέους προοπτικές ανάτασης μέσα από τον πολιτισμό, κάνουμε ακριβώς το αντίθετο». Σχετικά με τον αν αγοράζουν οι Λαρισαίοι έργα Τέχνης και αν έχουμε σήμερα στην πόλη συλλέκτες με μεγάλες συλλογές έργων, ο κ. Χριστάκης αναφέρει: «Το θέμα των συλλεκτών έργων Τέχνης είναι ένα φαινόμενο θολό. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που συλλέγουν έργα Τέχνης και δεν θέλουν να γίνουν γνωστοί για πολλούς και διαφόρους λόγους και άλλοι πάλι ταυτίζονται με τη δημοσιότητα. Πάντως νομίζω ότι σήμερα στην πόλη μας σε αντίθεση με άλλες θεσσαλικές πόλεις (Καρδίτσα, Τρίκαλα) υστερούμε σημαντικά τόσο σε συλλέκτες αλλά και σε αξιόλογες συλλογές». Τέλος ο κ. Χριστάκης απαντά για το αν υπάρχει συνεργασία με τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας- Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, στο πλαίσιο του κοινού στόχου προβολής της Τέχνης. «Η συνεργασία με τον μεγαλύτερο εικαστικό φορέα της πόλης τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Υπάρχουν ιδέες και προτάσεις για ουσιαστική συνεργασία τόσο στη συνδιοργάνωση εικαστικών εκθέσεων και διάχυσης της Τέχνης σε όλη την πόλη και τη Θεσσαλία αλλά και στη δημιουργία θεωρητικών και παιδαγωγικών προγραμμάτων. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και στην Αμερική και έχει πολλές θετικές πλευρές». elefhteria.gr