Ο οικονομολόγος που συνέδεσε το όνομά του με τις μεταρρυθμίσεις στην Πολωνία μιλάει για την Ελλάδα, την κρίση και το μνημόνιο
αλλαγές. Ο κ. Μπαλτσερόβιτς, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής», επισημαίνει ότι η μόνη εναλλακτική που διαθέτει η χώρα μας, πέραν της δημοσιονομικής πειθαρχίας και του ανοίγματος της αγοράς, είναι απλώς η καταστροφή!
Ο πολωνός καθηγητής τονίζει ότι στην Ελλάδα όλα θα κριθούν από το εύρος των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, χαρακτηρίζει τη δημοσιονομική κρίση κρατική αποτυχία, κάνει έκκληση για περιορισμό του κράτους και προτείνει τη θέσπιση συνταγματικού ορίου στο δημόσιο χρέος.
- Κύριε Μπαλτσερόβιτς,η αύξηση της φορολογίας ωφελεί την οικονομία σε περίοδο ύφεσης; «Η
επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι τα προγράμματα που βασίζονται κυρίως στη μείωση των δαπανών είναι κατά μέσον όρο πιο επιτυχημένα από αυτά που στηρίζονται στην αύξηση των φόρων. Δεν λέω ότι το ένα είναι καλύτερο από το άλλο, αυτές όμως είναι οι πιθανότητες». - Η «συνταγή» που ακολουθείται στην Ελλάδα είναι ικανή να πυροδοτήσει την οικονομία;
«Η μείωση του ΑΕΠ στην αρχική φάση ενός προγράμματος ανάκαμψης είναι αρκετά συχνό φαινόμενο, και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Η ανάκαμψη εξαρτάται κατ΄ αρχάς από την υλοποίηση δομικών αλλαγών που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα, η οποία με τη σειρά της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: τον ανταγωνισμό, τη μείωση των περιορισμών και την ευελιξία στην αγορά εργασίας. Νομίζω ότι, όπως και σε άλλες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα, όλα θα εξαρτηθούν από αυτές τις μεταρρυθμίσεις».
- Ηδη εκτελείται σχετικό πρόγραμμα,το οποίο συναντά αντιδράσεις.
«Οι μεταρρυθμίσεις έχουν ξεκινήσει και αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ελληνική οικονομία. Εγιναν και σε άλλα κράτη, όπως η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, οι οποίες έχουν πληγεί περισσότερο από την Ελλάδα και έλαβαν πολύ πιο οδυνηρά μέτρα, έκοψαν μαχαίρι τις δαπάνες και έκαναν την οικονομία τους πιο ευέλικτη, ούτως ώστε να ανακτήσουν την αξιοπιστία των αγορών και να επιστρέψουν στην ανάπτυξη μετά την ύφεση. Και αυτό φαίνεται να λειτουργεί».
- Αρα,η λιτότητα είναι αποτελεσματική;
«Μόνο αν συνδυαστεί με σοβαρές μεταρρυθμίσεις! Αν έχεις “παγωμένη” οικονομία και έλλειψη ανταγωνισμού, τα δημοσιονομικά μέτρα δεν αρκούν. Στο πρόγραμμά σας υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι από τέτοιες διορθωτικές αλλαγές». - Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να ενεργοποιήσει τις δυνάμεις της ανάπτυξης;
«Αν επιμείνετε στην υλοποίησή του, ναι. Κατ΄ αρχάς, δεν βλέπω κανένα καλύτερο πρόγραμμα. Και αν υπάρχει, πού βρίσκεται;».
- Δεν υπάρχει εναλλακτική; «Υπάρχει. Η καταστροφή! Αποτελεί πάντοτε επιλογή! Από ό,τι έχω καταλάβει, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα αντιλαμβάνονται ότι, πέραν των μεταρρυθμίσεων, άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι εν τέλει στη δημοκρατία η κοινή γνώμη αποφασίζει».
- Η συναίνεση βοηθάει στην εφαρμογή τέτοιων οικονομικών προγραμμάτων;
«Είναι αδύνατον να συμφωνείς σε όλα και πάντοτε θα υπάρχουν διαφωνίες. Μπορείς, όμως, να έχεις ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που συμφωνούν στα βασικά, όπως η ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία και οι κίνδυνοι του δημοσίου χρέους. Στην Πολωνία, όταν αναθεωρήσαμε το Σύνταγμα, εισαγάγαμε ένα όριο στο δημόσιο χρέος και κάθε προϋπολογισμός που θα προκαλέσει αύξηση του χρέους πάνω από το 60% θα είναι άκυρος. Θεωρώ ότι πρόκειται για το καλύτερο κομμάτι του πολωνικού Συντάγματος».
- Θα προτείνατε το ίδιο και για την περίπτωση της Ελλάδας;
«Πιστεύω πως ναι. Για να ξέρουν όλοι ότι η αύξηση του δημοσίου χρέους πέρα από ένα όριο θα είναι αντισυνταγματική. Και η Σουηδία διαθέτει παρόμοιες ρήτρες στο Σύνταγμά της. Αυτό αποδεικνύει ότι και οι Σοσιαλδημοκράτες μπορούν να είναι πειθαρχημένοι!».
- Στην Ελλάδαη αξιωματική αντιπολίτευση κατήγγειλε το μνημόνιο και επικρίθηκε από στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
«Δεν μπορώ να σχολιάσω την εσωτερική σας πολιτική κατάσταση. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η συζήτηση πρέπει να εστιάζει στην ουσία, δηλαδή στις προτάσεις, στα προβλήματα και στις λύσεις και όχι στο ποιος τα προτείνει».
- Εσχάτως,πολλοί στην Ευρώπη έχουν βάλει το κράτος πρόνοιας στο στόχαστρο.
«Το πρόβλημα δεν είναι να έχεις ή να μην έχεις κράτος πρόνοιας, αλλά τι κράτος πρόνοιας διαθέτεις. Πόσο στοιχίζει, τι δομή έχει, αν τα λεφτά κατευθύνονται στους φτωχούς ή στους πλουσίους και αν μπορεί να χρηματοδοτηθεί. Το κράτος πρόνοιας που χρηματοδοτείται από την αύξηση του δημοσίου χρέους δεν είναι κράτος πρόνοιας, διότι απειλεί τα θεμέλια της οικονομίας».
- Μετανιώσατε ποτέ για κάτι που κάνατε ως μέλος των μετακομμουνιστικών κυβερνήσεων;
«Μακάρι να μπορούσα να είχα κάνει και άλλες μεταρρυθμίσεις».
«Πολιτικοί που προσποιούνται τους “Αϊ-Βασίληδες” είναι επικίνδυνοι»
«Οφείλω να ομολογήσω ότι χρειάζονται δράσεις σε εθνικό επίπεδο και όχι μόνο στο ευρωπαϊκό. Η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι κάτι που πρέπει να επιβάλλεται. Αντίθετα, πρέπει να γίνει κατανοητή η σημασία της σε εθνικό επίπεδο. Πρέπει όλο και περισσότεροι άνθρωποι να ενδιαφέρονται για τη δημοσιονομική πειθαρχία της εκάστοτε κυβέρνησης, ούτως ώστε οι πολίτες να είναι δύσπιστοι απέναντι σε πολιτικούς που προσποιούνται τους “Αϊ-Βασίληδες” και είναι πολύ επικίνδυνοι. Η Ευρώπη χρειάζεται δράσεις σε δύο επίπεδα:
Στο εθνικό, με την εισαγωγή δημοσιονομικών πλαισίων, και στο κοινοτικό, με το Σύμφωνο Σταθερότητας που είναι πολύ σημαντικό, αλλά δυστυχώς παραβιάστηκε. Και από ποιους; Από τους Γερμανούς και τους Γάλλους!».
- Η Ελλάδα υποφέρει από δημόσιο χρέος, ενώ η Ιρλανδία και η Ισπανία από ιδιωτικό. Τι κάνουμε λάθος στην Ευρώπη; «Πρόκειται για διαφορετικές ιστορίες. Το ιδιωτικό χρέος οφείλεται στην έκρηξη της αγοράς κατοικίας και προκλήθηκε από τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια για δάνεια που ήταν διαθέσιμα σε όλους. Σίγουρα τα προβλήματα οφείλονται στην αποτυχία του κράτους. Τα δημοσιονομικά, όμως, προβλήματα είναι καθαρόαιμη κρατική αποτυχία, διότι δεν προκαλούνται από την ελεύθερη αγορά. Η ελεύθερη αγορά δεν αποφασίζει την παραχώρηση προνομίων σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού».
- Αρα, προτείνετε να ανοίξουμε και άλλο την αγορά;
«Ναι, παράλληλα όμως να εισαχθεί περισσότερο κράτος δικαίου, ούτως ώστε οι συμφωνίες να υλοποιούνται και η απάτη να καταπολεμείται, αλλά και να περιοριστεί το κράτος και η πολιτική εξουσία».
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Λέσεκ Μπαλτσερόβιτς γεννήθηκε το 1947 και είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Διατέλεσε αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομικών της πρώτης μη κομμουνιστικής κυβέρνησης (1989-1991), αξιώματα που ανέλαβε εκ νέου μεταξύ 1997 και 2000, ενώ χρημάτισε πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Πολωνίας επί επταετία (2001-2007). Θεωρείται ο αρχιτέκτονας των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, καθώς σχεδίασε και υλοποίησε το πρόγραμμα σταθεροποίησης και αναδιάρθρωσης της πολωνικής οικονομίας.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=32&artId=356624&dt=25%2F09%2F2010#ixzz10Xeag9eX
